Đoàn giám sát của HĐND thành phố kiểm tra thực địa tại công trình xây dựng bến cảng của Công ty CP Cảng Hải Phòng. Ảnh: DIỆP NHI
Đổi mới mạnh mẽ
Mặc dù đối mặt nhiều khó khăn, thách thức, nhưng năm 2023 và những tháng đầu năm 2024, thành phố và các quận, huyện thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ, tạo nhiều dấu ấn nổi bật về phát triển kinh tế- xã hội, bảo đảm quốc phòngan ninh. Thành phố tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế 2 con số năm thứ 9 liên tiếp, thu ngân sách nội địa vượt dự toán HĐND thành phố giao, vượt xa kế hoạch Trung ương giao. Tất cả quận, huyện đều thu ngân sách vượt kế hoạch năm 2023...
Đồng chí Phạm Văn Lập, Chủ tịch HĐND thành phố khẳng định, trong thành tựu chung đó có đóng góp quan trọng của HĐND các cấp thành phố. Cụ thể, HĐND các cấp thành phố tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, coi đây là yêu cầu tất yếu, hợp ý Đảng, lòng dân. Trên thực tế, có nhiều cách làm hiệu quả, kinh nghiệm hay, bài học quý trong hoạt động của HĐND các cấp, như: Bám sát hơn yêu cầu thực tiễn để xây dựng các chương trình giám sát, xây dựng cơ chế chính sách đến quyết định các vấn đề quan trọng của thành phố và từng địa phương; rà soát tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn, khơi thông, giải phóng các nguồn lực và tạo động lực mới cho phát triển kinh tế-xã hội. Ngoài 2 kỳ họp thường lệ, HĐND thành phố và các quận, huyện tổ chức 55 kỳ họp chuyên đề, ban hành 826 nghị quyết. Trong đó, các huyện: Vĩnh Bảo, An Lão, Thủy Nguyên, An Dương, Tiên Lãng và các quận: Lê Chân, Kiến An tổ chức từ 6 đến 8 kỳ họp chuyên đề. Nhờ vậy giải quyết kịp thời những nội dung phát sinh hoặc công việc đột xuất, nhất là ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù, có tính vượt trội để thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, như: Quản lý quy hoạch, đất đai; thu nhập tăng thêm cho các cán bộ, công chức, viên chức; sử dụng hiệu quả nguồn thưởng vượt thu để đầu tư cơ sở hạ tầng giao thông, đô thị, xây dựng nông thôn mới... Các kỳ họp HĐND được chuẩn bị, tổ chức khoa học, từ sớm, từ xa, bảo đảm cả 3 yếu tố: Nhanh, đúng quy định và phù hợp thực tế. Công tác chuẩn bị kỳ họp được phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với UBND các cấp, các nội dung được tham gia kỹ ngay từ khâu chuẩn bị hồ sơ dự thảo trình HĐND.
Hoạt động giám sát của HĐND các cấp tiếp tục được đổi mới mạnh mẽ theo hướng nâng cao chất lượng, đánh giá thực chất, định rõ kết quả. Các cuộc giám sát không dừng ở báo cáo kết quả, mà tiếp tục cho đến khi các vấn đề tồn tại được giải quyết, tháo gỡ trên thực tế. Bên cạnh đó, hoạt động tiếp xúc cử tri, giải quyết kiến nghị của cử tri được tổ chức dưới nhiều hình thức phù hợp và bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ với Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp. Tiếp xúc cử tri được đổi mới theo hướng mở rộng trường hợp, tăng cường các cuộc tiếp xúc theo chuyên đề, tiếp xúc lấy ý kiến của các nhà khoa học, những người giàu kinh nghiệm, chuyên môn giỏi đóng góp vào các cơ chế, chính sách phát triển kinh tế-xã hội của thành phố và các địa phương…
Chủ động hơn, sáng tạo hơn nữa
Bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, thẳng thắn nhìn nhận, hoạt động của HĐND các cấp thành phố còn một số hạn chế cần rút kinh nghiệm, tập trung khắc phục. Đó là, công tác đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND chưa thực sự đồng đều ở các địa phương và các lĩnh vực. Vai trò giám sát của HĐND với trách nhiệm cơ quan quyền lực nhà nước tại địa phương như ban hành văn bản tổ chức thực hiện kết luận, nghị quyết của Trung ương, nghị quyết của Quốc hội, nghị quyết của Thành ủy chưa được chú trọng đúng mức. Trên cơ sở kết quả giám sát, việc đôn đốc UBND, Chủ tịch UBND cùng cấp ban hành văn bản để thi hành Hiến pháp, pháp luật và nghị quyết của HĐND còn hạn chế...
Nhấn mạnh vai trò của HĐND các cấp đối với kết quả thực hiện nhiệm vụ năm 2024 của thành phố, đồng chí Lê Tiến Châu, Bí thư Thành ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội Hải Phòng đề nghị HĐND các cấp thành phố cần nỗ lực cao hơn, trách nhiệm lớn hơn, hành động quyết liệt hơn để thực hiện tốt một số nhiệm vụ. Đồng chí Bí thư Thành ủy yêu cầu HĐND cần phối hợp chặt chẽ với UBND cùng cấp rà soát các nghị quyết, các văn bản quy phạm pháp luật thực thi còn vướng mắc, từ đó đề xuất các kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền sửa đổi hoặc ban hành các quy định mới; chủ động tham mưu đề xuất với Thành ủy thông qua chủ trương ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội của thành phố, bảo đảm đúng thẩm quyền theo quy định của pháp luật, kịp thời tháo gỡ điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của thành phố. Tổ chức chương trình giám sát năm 2024 phù hợp, chặt chẽ và hiệu quả; nâng cao hiệu quả công tác giám sát việc thi hành pháp luật, giám sát theo đúng quy định của pháp luật, theo đến cùng vấn đề; tái giám sát đối với các kiến nghị chậm được giải quyết hoặc giải quyết không triệt để, phấn đấu tạo chuyển biến rõ rệt và nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND. Cùng với đó, tiếp tục triển khai hiệu quả hơn các nhiệm vụ chuyển đổi số trong hoạt động của HĐND các cấp, phấn đấu thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ theo Nghị quyết 03 của Thành ủy về chuyển đổi số thành phố đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; nâng cao hơn nữa vai trò, trách nhiệm, năng lực, uy tín của đại biểu HĐND các cấp gắn chặt với nâng cao chất lượng hoạt động của các Tổ đại biểu HĐND...