Tham dự Hội nghị có Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi; các thành viên Hội đồng thẩm định; các chuyên gia phản biện; đại diện các sở, ban, ngành liên quan của thành phố Hồ Chí Minh và các đơn vị liên quan thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
 |
| Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Chủ tịch Hội đồng thẩm định quy hoạch. Ảnh: MPI |
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, Chủ tịch Hội đồng thẩm định quy hoạch nhấn mạnh đến tầm quan trọng của công tác quy hoạch. Trong đó, đối quy hoạch Thành phố Hồ Chí Minh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Bộ trưởng cho rằng, quy hoạch này được lập và hoàn thiện trong bối cảnh có nhiều thuận lợi. Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 07/10/2022 về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 31-NQ/TW ngày 30/12/2022 về phương hướng, nhiệm vụ phát triển thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 81/2023/QH15 ngày 09/01/2023 về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Nghị quyết số 98/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh.
Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt các quy hoạch ngành quốc gia (nhất là các quy hoạch về hạ tầng giao thông, điện, năng lượng, thủy lợi…) và Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đây là những định hướng quan trọng để Thành phố Hồ Chí Minh cụ thể hóa thành những khát vọng phát triển thông qua quy hoạch Thành phố thời kỳ 2021-2030.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, thành phố Hồ Chí Minh có vị trí đặc biệt với phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng, đối ngoại, có đóng góp lớn đối với phát triển đất nước, cực tăng trưởng của vùng động lực phía Nam. Tuy nhiên, trong thời gian qua Thành phố đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Thứ nhất, tiềm năng, thế mạnh, năng lực đột phá, sáng tạo của Thành phố chưa được khai thác hiệu quả. Vai trò đầu tàu, động lực dẫn dắt có chiều hướng chững lại trong những năm gần đây.
Thứ hai, mô hình tăng trưởng và cơ cấu kinh tế của Thành phố chậm đổi mới; tốc độ tăng trưởng kinh tế GRDP thấp hơn trung bình cả nước, có xu hướng giảm dần trong những năm gần đây. Chất lượng tăng trưởng và năng suất lao động thấp (đóng góp của Năng suất yếu tố tổng hợp (TFP) giai đoạn 2011-2020 vào tăng trưởng của Thành phố thấp hơn trung bình cả nước). Tỷ trọng công nghiệp trong cơ cấu kinh tế giảm dần (từ 25% năm 2015 xuống 22,06% năm 2022); cơ cấu nội ngành công nghiệp lạc hậu, dựa chủ yếu vào các ngành thâm hụt lao động như điện tử (28%), da giầy (25%). Dịch vụ chủ yếu dựa vào thương mại, vận tải (44%); các ngành dịch vụ cao cấp mang tính chiến lược như: tài chính, y tế, giáo dục, du lịch… chưa đóng vai trò chủ đạo.
Thứ ba, tổ chức không gian phát triển còn nhiều bất cập; hạ tầng chưa đồng bộ; quỹ đất phát triển công nghiệp ít, không gian phát triển các KCN chưa phù hợp, dẫn tới việc thu hút đầu tư hạ tầng các khu công nghiệp còn gặp khó khăn. Hệ thống giao thông kết nối nội vùng, liên vùng giữa thành phố Hồ Chí Minh với các địa phương trong vùng Đông Nam Bộ, với vùng Đồng bằng sông Cửu Long và các vùng kinh tế của cả nước còn hạn chế. Cần có cơ chế, chính sách và đầu tư hạ tầng phù hợp để duy trì lợi thế cửa ngõ quốc tế của thành phố Hồ Chí Minh khi sân bay Long Thành đi vào hoạt động.
Thứ tư, kết cấu hạ tầng đô thị bị quá tải so với sự gia tăng nhanh của dân số; hạ tầng khung đô thị, đặc biệt là hạ tầng ngầm chậm được phát triển, dẫn đến chất lượng sống của người dân đô thị chưa cao. Vấn đề về tắc nghẽn giao thông, ô nhiễm môi trường và ngập lụt ngày càng gia tăng trong bối cảnh tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu.
Thứ năm, công tác quy hoạch và thực hiện quy hoạch đô thị còn nhiều hạn chế; cấu trúc không gian đô thị chưa phù hợp với một đô thị cực lớn và siêu thành phố trong tương lai, chưa khai thác hết các tiềm năng, lợi thế của một đô thị ven sông, hướng biển.
 |
| Ảnh: MPI |
Để giúp Thành phố Hồ Chí Minh hoàn thiện hồ sơ Quy hoạch có chất lượng cao nhất, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị các đồng chí thành viên Hội đồng thẩm định, các chuyên gia phản biện cho ý kiến tập trung vào một số nhóm vấn đề về sự phù hợp với quy định tại Điều 32 của Luật Quy hoạch về nội dung thẩm định quy hoạch, bao gồm: Sự phù hợp với Nhiệm vụ lập quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; Việc tuân thủ quy trình lập quy hoạch quy định tại khoản 4 Điều 16 của Luật Quy hoạch; Việc tích hợp các nội dung đề xuất của các sở, ban, ngành và UBND cấp huyện đưa vào nội dung quy hoạch Thành phố Hồ Chí Minh.
Đồng thời, cho ý kiến về nội dung Quy hoạch Thành phố Hồ Chí Minh như vị thế, vai trò của Thành phố đối với vùng, quốc gia; Xác định các “điểm nghẽn” phát triển và tiềm năng, lợi thế, cơ hội của Thành phố trong kỳ quy hoạch. Nội dung Quy hoạch đã đủ mạnh, tương xứng với mục tiêu phát triển và những vấn đề, thách thức rất lớn mà thành phố Hồ Chí Minh phải đối mặt; những vấn đề trọng tâm, các khâu đột phá trong thời gian tới; về kịch bản tăng trưởng và cần có những đột phá và giải pháp gì để quy hoạch đảm bảo tính khả thi; sự phù hợp của việc bố trí không gian phát triển của Thành phố đã phù hợp với Quy hoạch tổng thể quốc gia và Quy hoạch vùng; khai thác những tiềm năng, lợi thế, tạo động lực tăng trưởng mới nhằm khắc phục được những tồn tại, hạn chế của thời kỳ trước.
Đặc biệt, Thành phố Hồ Chí Minh có 2 hồ sơ quy hoạch cùng trình là Quy hoạch thành phố Hồ Chí Minh và Quy hoạch chung xây dựng thành phố Hồ Chí Minh. Hai hồ sơ quy hoạch này được thực hiện theo Luật Quy hoạch và Luật Quy hoạch đô thị. Bởi vậy, cần có sự thống nhất về: quy mô dân số, định hướng phân bổ không gian, phân khu chức năng, hệ thống đô thị và nông thôn. Theo đó, về phương án phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật, cần lưu ý việc phát triển, sử dụng hiệu quả không gian ngầm, hạ tầng giao thông để giải quyết các vấn đề về ùn tắc giao thông trong đô thị; phát triển hạ tầng số. Giải quyết các vấn đề về ngập úng, ô nhiễm môi trường; đặc biệt là ô nhiễm không khí, bụi mịn khi Hồ Chí Minh đang thuộc nhóm các thành phố ô nhiễm nhất trên thế giới. Vấn đề đảm bảo an ninh nguồn nước, làm thế nào để Hồ Chí Minh đủ nước sạch phục vụ cho cư dân khi nhu cầu sử dụng nước sạch của cư dân ngày càng tăng.
Cùng với đó là cho ý kiến về bố trí không gian phát triển các khu công nghiệp; Về các vấn đề xã hội; Báo cáo kết quả đánh giá môi trường chiến lược của Quy hoạch Thành phố Hồ Chí Minh.
 |
| Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi phát biểu. Ảnh: MPI |
Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi cảm ơn sự quan tâm hỗ trợ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các bộ, ngành liên quan và các chuyên gia, ủy viên phản biện đã quan tâm, hỗ trợ trong quá trình xây dựng quy hoạch thành phố Hồ Chí Minh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; đồng thời cho biết, Thành phố Hồ Chí Minh xác định công tác quy hoạch có ý nghĩa rất lớn trong việc định hình và xây dựng các kế hoạch, chính sách phát triển kinh tế - xã hội nói chung và trong từng lĩnh vực nói riêng. Trong thời gian qua, với nhận thức như trên, lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh đã tập trung đôc đốc triển khai công tác lập quy hoạch.
Ông Phan Văn Mãi cho biết, dự thảo Báo cáo quy hoạch tập trung thể hiện rõ các định hướng phát triển của Thành phố trên 05 nội dung: Kinh tế xanh; Đô thị sáng tạo; Hạ tầng thông minh; Xã hội văn minh; Môi trường bền vững. Quy hoạch cơ bản bám sát, đảm bảo phù hợp về mặt định hướng trong Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Nghị quyết số 24-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 31-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh và gần đây nhất là Quyết định số 370/QĐ-TTg ngày 04/5/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt quy hoạch vùng Đông Nam bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Quy hoạch thành phố Hồ Chí Minh đưa ra mục tiêu phát triển là đô thị toàn cầu, văn minh, hiện đại, nghĩa tình, năng động sáng tạo; là thành phố có nguồn nhân lực chất lượng cao, dịch vụ - công nghiệp hiện đại, đầu tàu về kinh tế xanh và số, xã hội số, trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại - dịch vụ, văn hóa, giáo dục, khoa học - công nghệ của cả nước, hội nhập quốc tế sâu rộng, có vị thế nổi trội trong khu vực Đông Nam Á, tốc độ tăng trưởng kinh tế và GRDP bình quân đầu người thuộc nhóm đứng đầu cả nước; là thành phố có chất lượng cuộc sống cao, giàu bản sắc, môi trường bền vững, thích ứng với biển đổi khí hậu.
Tầm nhìn đến năm 2050, thành phố Hồ Chí Minh là đô thị toàn cầu hấp dẫn và bền vững; trung tâm kinh tế, tài chính, dịch vụ của châu á; kinh tế, văn hóa phát triển đặc sắc; người dân có chất lượng cuộc sống cao; là hạt nhân của vùng thành phố Hồ Chí Minh và vùng Đông Nam Bộ, cực tăng trưởng của cả nước./.
Tùng Linh
Bộ Kế hoạch và Đầu tư