Lễ phát động Tháng hành động Quốc gia về Dân số và kỷ niệm Ngày Dân số Việt Nam (26/12) năm 2024
Ngày 10/12/2024, tại Đông Anh (thành phố Hà Nội) Bộ Y tế phối hợp UBND TP Hà Nội tổ chức Lễ phát động Tháng hành động Quốc gia về Dân số và kỷ niệm Ngày Dân số Việt Nam (26/12) năm 2024, với chủ đề "Nâng cao chất lượng dân số để đất nước phồn vinh, gia đình hạnh phúc".
Tham dự buổi lễ có Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Trịnh Thu Thủy, Ông Matt Jackson, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam cùng 500 đại biểu đến từ các ban, Bộ, ngành, đoàn thể Trung ương, các thành viên Ban chỉ đạo Quốc gia Dân số và Phát triển và các đơn vị liên quan.
Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn phát biểu tại buổi lễ
Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 326-TTg ngày 19/5/1997 lấy ngày 26/12 hằng năm là Ngày Dân số Việt Nam và Quyết định số 2161/QĐ-TTg ngày 26/11/2010 lấy tháng 12 hằng năm là "Tháng hành động Quốc gia về Dân số". Những quyết định này nhằm nâng cao nhận thức và đề cao trách nhiệm của các cấp chính quyền, đoàn thể, tổ chức xã hội, từng gia đình và toàn xã hội về ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác dân số. Đồng thời, cũng nhằm thúc đẩy sự tham gia, phối hợp chặt chẽ, đồng bộ của các cấp, ngành và toàn dân, cũng như sự hỗ trợ của quốc tế, vì mục tiêu sức khỏe, hạnh phúc của người dân và sự phát triển bền vững của đất nước.
Năm 2024 là năm thứ năm thực hiện Chiến lược Dân số Việt nam đến năm 2030, công tác dân số hiện đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhiều vấn đề dân số thực tiễn phát sinh đã và đang tác động trực tiếp đến đời sống, xã hội và sự phát triển bền vững của Việt Nam trong hiện tại và tương lai: Như việc duy trì vững chắc mức sinh thay thế trên phạm vi toàn quốc chưa thật sự bền vững, xuất hiện xu thế mức sinh xuống thấp (năm 2023 ước tính là 1,96 con/phụ nữ, thấp nhất trong lịch sử và dự báo tiếp tục giảm trong những năm tiếp theo). Tốc độ gia tăng nhanh tỷ số giới tính khi sinh đã được khống chế, nhưng vẫn ở mức cao và chưa có dấu hiệu giảm (năm 2023 là 112 bé trai/100 bé gái). Tốc độ già hóa dân số nhanh và sẽ sớm bước qua thời kỳ dân số vàng; tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết, mang thai và sinh con ở người chưa thành niên, tầm vóc, thể lực, chất lượng cuộc sống cần phải được cải thiện nhiều hơn... Trong khi đó, tổ chức bộ máy làm công tác dân số chưa ổn định, thiếu thống nhất giữa các tỉnh, thành phố, nguồn lực đầu tư cho công tác dân số chưa tương xứng với yêu cầu, nhiệm vụ được giao.
Cục trưởng Cục dân số, Bộ Y tế Lê Thanh Dũng phát biểu tại buổi lễ
Mặc dù gặp nhiều khó khăn, những người làm công tác dân số trên cả nước vẫn kiên trì, không chùn bước trước thử thách, luôn đoàn kết, đồng cam cộng khổ và tận tâm vì cộng đồng, vì sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng, Nhà nước, các cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương; sự phối hợp đồng bộ, hiệu quả giữa các ban, ngành, đoàn thể; sự hưởng ứng tích cực từ mọi tầng lớp nhân dân; cùng sự quyết tâm, nỗ lực không ngừng của đội ngũ làm công tác dân số ở các cấp, nhiều bộ, ngành, địa phương đã chủ động, tích cực triển khai các hoạt động phù hợp với tình hình thực tế. Nhờ đó, công tác dân số năm 2024 đã được thực hiện quyết liệt, đồng bộ từ Trung ương đến cơ sở với nhiều giải pháp hiệu quả, cụ thể:
Một là, thực hiện sơ kết Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 về công tác Dân số trong tình hình mới, báo cáo Ban cán sự Đảng Chính phủ; báo cáo Thủ tướng Chính phủ về thực trạng, xu hướng mức sinh tại Việt Nam và các yêu cầu, nhiệm vụ về công tác dân số giai đoạn 2025-2045; xây dựng hồ sơ đề án trình Quốc hội ban hành Nghị quyết về “Khung chính sách tổng thể về dân số, bảo đảm tỉ suất sinh thay thế phù hợp với vùng, miền, đối tượng dân cư và số lượng, chất lượng dân số”; hoàn thiện hồ sơ đề xuất xây dựng Luật Dân số dự kiến trình Chính phủ vào tháng 12/2024.
Hai là, thực hiện đồng bộ tám chương trình, đề án, kế hoạch về dân số đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt để giải quyết toàn diện về các mặt của công tác dân số. Nhiều mô hình hay, hoạt động tốt tiếp tục được triển khai tại các địa phương. Ban chỉ đạo Quốc gia Dân số và Phát triển được kiện toàn, dưới sự chủ trì của đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long, Trưởng Ban chỉ đạo, từ đó tham mưu trình ban hành Chỉ thị số 27/CT-TTg ngày 15/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường thực hiện công tác dân số trong tình hình mới. Tổ chức nhiều Đoàn công tác do Lãnh đạo các Bộ, ngành, đoàn thể Trung ương là thành viên Ban chỉ đạo Quốc gia chủ trì làm việc với Ban chỉ đạo địa phương để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về công tác dân số.
Ba là, tổ chức nhiều sự kiện truyền thông, hội thảo quốc tế như: Tổ chức kỷ niệm 30 năm thực hiện Chương trình Hành động về Dân số & Phát triển; Hội thảo quốc tế về mức sinh thấp tại Việt Nam; các hội thảo quốc tế về di cư, tham vấn xây dựng Luật Dân số... đã tạo sự chuyển biến tích cực, lan tỏa sâu rộng và được đánh giá cao, là điểm sáng trong việc việc triển khai hợp tác quốc tế và huy động nguồn lực cho công tác dân số nước ta.
Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn trao các thông điệp truyền thông dân số cho 5 địa phương tham dự lễ phát động
Bước sang năm 2025 và những năm sắp tới, Việt Nam tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức hơn nữa, nhiều chỉ tiêu có nguy cơ khó đạt. Để thực hiện các yêu cầu, nhiệm vụ, chỉ tiêu kế hoạch được giao, Bộ Y tế kêu gọi toàn thể đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức làm công tác dân số tiếp tục đoàn kết, tích cực, chủ động, sáng tạo trong việc tham mưu với các cấp uỷ Đảng, chính quyền; phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể và động viên mọi tầng lớp nhân dân thực hiện hiệu quả chủ trương, chính sách về công tác dân số.
Ông Matt Jackson, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam phát biểu tại buổi lễ
Ông Matt Jackson, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam cho rằng Việt Nam sẽ trở thành một quốc gia có dân số già vào năm 2036 và là xã hội siêu già vào năm 2049. Đồng thời, Việt Nam cũng đang bước vào xu hướng mức sinh thấp, với tổng tỷ suất sinh (TFR) là 1,96 vào năm 2023. Sự chuyển đổi từ một xã hội trẻ thành một xã hội già có nhiều tác động sâu rộng và chúng ta cần bắt đầu chuẩn bị cho những thay đổi dân số này ngay từ bây giờ. Các giải pháp bao gồm tăng năng suất lao động kết hợp với các chính sách tạo việc làm bền vững, cũng như tăng tỷ lệ tham gia lao động, đặc biệt là đối với dân số cao tuổi, hỗ trợ phụ nữ duy trì tham gia thị trường lao động và đầu tư vào y tế và giáo dục. Ông khẳng định UNFPA sẽ tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật cho Việt Nam nhằm cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ sức khỏe sinh sản và tình dục chất lượng cho người dân; thúc đẩy quyền sinh sản; giảm tỷ lệ tử vong mẹ; thu thập và phân tích dữ liệu về dân số đạt chất lượng cao nhất, và giải quyết vấn đề bình đẳng giới và bạo lực giới.
Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn và các đại biểu đã tham gia thực hiện lễ ra quân hưởng ứng Tháng hành động Quốc gia về Dân số và kỷ niệm Ngày Dân số Việt Nam (26/12) năm 2024
Ngay sau lễ phát động, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn và các đại biểu đã tham gia thực hiện lễ ra quân hưởng ứng Tháng hành động Quốc gia về Dân số và kỷ niệm Ngày Dân số Việt Nam (26/12) năm 2024./.