Tại phiên họp sáng 25/5, Quốc hội đã nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, Phó Trưởng Đoàn Thường trực Đoàn giám sát của Quốc hội Lê Quang Mạnh trình bày Báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023.
Tiếp đó, sau khi trình chiếu videoclip về việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023, Quốc hội tiến hành thảo luận về nội dung này.
Chiều 25/5, Quốc hội tiếp tục thảo luận và thành viên Chính phủ có liên quan giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. Thống đốc Ngân hàng nhà nước Việt Nam (NHNN) Nguyễn Thị Hồng phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng đánh giá cao kết quả giám sát của Đoàn giám sát của Quốc hội phản ánh qua báo cáo công phu, toàn diện.
Thống đốc NHNN chia sẻ rằng bối cảnh thực hiện Nghị quyết 43/2022/QH15 là bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước diễn biến phức tạp khó lường, chưa từng có tiền lệ,chính sách tiền tệ thắt chặt của các nước, khó khăn của thị trường bất động sản, xung đột địa chính trị…Với vai trò là thành viên Chính phủ đã chứng kiến sự quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ và các thành viên để cố gắng thực hiện các chương trình, chính sách để tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế.
Sau khi có Nghị quyết 43/2022/QH15, Chính phủ đã giao cho NHNN chủ trì phối hợp với các bộ, ngành để xây dựng và tham mưu trình Nghị định số 31/2022/NĐ-CP. Thống đốc NHNN cho biết chưa có một chương trình nào mà NHNN dành nhiều thời gian và công sức để tổ chức triển khai như vậy. Thủ tướng cũng như Phó Thủ tướng cũng rất sát sao, trực tiếp chỉ đạo tại các hội nghị. NHNN cũng tổ chức nhiều hội nghị, yêu cầu đến từng chi nhánh tỉnh, thành phố triển khai tại các địa phương, các bộ các ngành cũng tham gia chặt chẽ trong quá trình xây dựng Nghị định cũng như tham gia các tổ khảo sát thực tiễn đi địa phương.
Lý giải kết quả thực hiện chính sách đạt thấp, Thống đốc NHNN cho biết, đây là một trong những chương trình của Nghị quyết 43/2022/QH15. Ngay từ đầu đã xác định đây là chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp có khả năng phục hồi tức là có khả năng trả nợ vay, không phải là chính sách để giải quyết cho tất cả các doanh nghiệp trong nền kinh tế còn khó khăn, kể cả những doanh nghiệp không đủ điều kiện vay vốn bởi vốn cho vay của chương trình là vốn của các tổ chức tín dụng huy động của người dân. Chỉ có phần hỗ trợ lãi suất 2% là nguồn từ ngân sách nhà nước. Do đó, các tổ chức tín dụng phải thực hiện cho vay theo các quy định của pháp luật hiện hành và bảo đảm khả năng thu hồi được nợ. Do đó việc giải ngân nhiều hay ít phụ thuộc nhiều vào quyết định của doanh nghiệp và tổ chức tín dụng.
Trong báo cáo số 186 của Chính phủ gửi Quốc hội đã đầy đủ chi tiết rất nhiều những khó khăn, hạn chế. Thống đốc cho biết, trong báo cáo đoàn giám sát có đánh giá thêm một số nguyên nhân như: Công tác truyền thông chưa sâu rộng đến từng khách hàng đủ điều kiện hỗ trợ lãi suất; báo cáo có trích dẫn khảo sát của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho thấy chỉ có 29,5% doanh nghiệp biết đến chính sách này.
Thống đốc mong muốn, Đoàn giám sát của Quốc hội cân nhắc thêm nhận định này vì những lý do sau: Thứ nhất, để triển khai chương trình NHNN ngoài việc tổ chức các hội nghị, còn yêu cầu chi nhánh NHNN các tỉnh, thành phố phối hợp với các sở, ban, ngành ở các tỉnh, thành địa phương tổ chức các hội nghị kết nối với các doanh nghiệp và ngân hàng, có sự tham gia của hiệp hội doanh nghiệp, thành viên của các hiệp hội doanh nghiệp. Thứ hai, các cơ quan báo chí cũng đã rất tích cực đăng tải các chỉ đạo của Chính phủ,Thủ tướng Chính phủ, NHNN; các tổ chức tín dụng đăng tải thông tin trên website để khách hàng nắm được…
Thống đốc NHNN bày tỏ tâm đắc với nhiều ý kiến của các đại biểu Quốc hội cho rằng, trong bối cảnh phức tạp, chưa từng có tiền lệ thì các chính sách có thể chưa sát với thực tiễn nhưng điều quan trọng là qua đây chúng ta rút ra được bài học kinh nghiệm gì về cách thức hỗ trợ cho doannh nghiệp và người dân. Doanh nghiệp quyết định vay vốn không phải vì họ được hỗ trợ lãi suất. Bởi, lãi suất chỉ là một trong số chi phí đầu vào, nên họ có thể cân nhắc chọn các giải pháp hỗ trợ khác như miễn, giảm, giãn thuế. Chưa kể, doanh nghiệp sẽ xem xét họ vay để làm gì, có khả năng trả nợ hay không... mới quyết định vay vốn.
PV (Ảnh: Nghĩa Đức)