Hội đồng Điều phối Vùng cần tư duy đổi mới, xử lý các vấn đề còn ách tắc

Quang cảnh Hội nghị.

Sáng 20/7, tại trụ sở Thành ủy Hà Nội, đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ chủ trì Hội nghị lần đầu tiên của Hội đồng điều phối Vùng đồng bằng sông Hồng.

Hội nghị được tổ chức ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập Hội đồng điều phối 4 vùng kinh tế-xã hội trong cả nước (gồm: Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ; Đông Nam Bộ; Đồng bằng sông Hồng; Tây Nguyên) và vừa tổ chức Hội nghị ra mắt, triển khai hoạt động của Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ.

Dự hội nghị có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Thành phố Hà Nội Đinh Tiến Dũng. Cùng dự có các Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương; Bí thư, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Hồng, gồm: Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Thái Bình, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình và các chuyên gia, nhà khoa học.

Theo Quyết định được công bố tại hội nghị, Hội đồng điều phối Vùng đồng bằng sông Hồng do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính là Chủ tịch; Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng là Phó Chủ tịch Thường trực; các Phó Chủ tịch gồm các Ủy viên Trung ương Đảng: Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan thường trực của Hội đồng điều phối Vùng đồng bằng sông Hồng, được thành lập Văn phòng Hội đồng điều phối vùng.

Hội đồng điều phối Vùng đồng bằng sông Hồng có 11 nhiệm vụ, quyền hạn và các nhiệm vụ, quyền hạn khác do Thủ tướng Chính phủ giao theo quy định của pháp luật.

Hội nghị cũng đã công bố Quy chế hoạt động của Hội đồng điều phối Vùng đồng bằng sông Hồng.

Theo đó, nội dung lĩnh vực điều phối là liên kết phát triển kinh tế - xã hội vùng. Việc phối hợp phải bảo đảm nguyên tắc đồng thuận, bình đẳng, công khai, minh bạch và phù hợp với các quy định của pháp luật; thực hiện phối hợp thông qua các quy hoạch, kế hoạch, chương trình và dự án được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Việc chủ trì tổ chức thực hiện công tác phối hợp được giao cho bộ, ngành, địa phương có chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn liên quan hoặc chịu tác động nhiều nhất đến lĩnh vực, nhiệm vụ cần phối hợp. Quy chế cũng nêu 7 phương thức điều phối về: (1) Lập và tổ chức thực hiện quy hoạch; (2) Đầu tư phát triển; (3) Đào tạo và sử dụng lao động; (4) Xây dựng các cơ chế, chính sách; (5) Giải quyết vấn đề liên kết vùng; (6) Kế hoạch điều phối liên kết vùng; (7) Cơ sở dữ liệu hệ thống thông tin vùng.

Bảo đảm tính liên kết, đồng bộ, thống nhất, hiệu quả và bền vững

Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 23/11/2022 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đồng bằng sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã xác định rõ cần “xây dựng thể chế liên kết vùng đủ mạnh, bảo đảm hiệu quả điều phối, liên kết phát triển vùng” nhằm đổi mới cách thức hoạt động, điều phối và phương thức liên kết giữa các địa phương trong vùng để phát huy hiệu quả cao nhất những tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương trong vùng.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày báo cáo tại hội nghị.

Ngày 09/01/2023 Quốc hội thông qua Nghị quyết số 81/2023/QH15 về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; ngày 19/4/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 492/QĐ-TTg về phê duyệt nhiệm vụ lập Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Theo đó, vùng Đồng bằng sông Hồng được định hướng trở thành vùng phát triển nhanh, bền vững, có cơ cấu kinh tế hợp lý, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc; công nghiệp, dịch vụ hiện đại và nông nghiệp công nghệ cao, hữu cơ, xanh, tuần hoàn có giá trị kinh tế cao; trở thành trung tâm giáo dục, đào tạo nhân lực chất lượng cao của cả nước; đi đầu về phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, kinh tế số, xã hội số; có hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, hiện đại, đô thị thông minh, có tính kết nối cao. Tình trạng ô nhiễm môi trường, ùn tắc giao thông và ngập úng cơ bản được giải quyết. Trong đó, Thủ đô Hà Nội “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, trở thành trung tâm, động lực thúc đẩy phát triển vùng và cả nước, phấn đấu ngang tầm thủ đô các nước phát triển trong khu vực.

Theo Quyết định số 826/QĐ-TTg, ngày 11/7/2023 của Thủ tướng Chính phủ, Hội đồng Điều phối vùng Đồng bằng sông Hồng là tổ chức phối hợp liên ngành, thực hiện chức năng giúp Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu, chỉ đạo, điều phối, giải quyết những công việc quan trọng, liên ngành về liên kết vùng, phát triển bền vững vùng.

Cùng với nghe công bố Quyết định thành lập và quy chế, nhiệm vụ hoạt động của Hội đồng, tại Hội nghị, lãnh đạo của nhiều Bộ, ngành, địa phương, chuyên gia, nhà khoa học đã tham luận đề xuất các chương trình phối hợp, giải pháp phát triển vùng Đồng bằng sông Hồng như: Giải pháp phân bổ không gian đô thị và giải nén, giảm tải cho các đô thị lớn vùng Đồng bằng sông Hồng; giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, phát triển xanh, bền vững.

“Đây là cơ hội để chúng ta cùng nhau thảo luận, bàn bạc và xây dựng Quy hoạch vùng đồng bằng sông Hồng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 với tư duy chiến lược, tầm nhìn dài hạn, bảo đảm tính liên kết, đồng bộ, thống nhất, hiệu quả và bền vững với trọng tâm là đẩy mạnh phát triển công nghiệp, dịch vụ hiện đại và nông nghiệp hiệu quả cao, hữu cơ tuần hoàn trên nền tảng ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ; chuyển đổi số, phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao”, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh.

Các bộ, ngành, địa phương cũng đề xuất giải pháp phát triển vùng Đồng bằng sông Hồng trở thành trung tâm khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; phát triển các trung tâm đô thị, dịch vụ, du lịch; giải pháp phát triển các ngành công nghiệp theo hướng hiện đại, công nghệ cao; xây dựng các trung tâm kinh tế biển, phát triển hệ thống cảng biển trên địa bàn vùng gắn với xây dựng hệ thống kho bãi, logistics hiện đại, thương mại tự do, liên kết các khu công nghiệp, khu kinh tế ven biển.

Các đại biểu tham dự Hội nghị.

Đáng chú ý, các đại biểu đề xuất các cơ chế đặc thù cho vùng Đồng bằng sông Hồng. Đặc biệt, nghiên cứu các cơ chế, chính sách huy động hiệu quả nguồn lực từ mọi thành phần kinh tế vào đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng vùng, nhất là hạ tầng giao thông, phân cấp cho các địa phương chủ động thực hiện các dự án liên vùng kết nối; nghiên cứu hình thành Quỹ phát triển hạ tầng vùng để đầu tư xây dựng các dự án liên vùng…

Các tham luận cũng đề xuất nghiên cứu các cơ chế, chính sách huy động hiệu quả nguồn lực từ mọi thành phần kinh tế vào đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng vùng, nhất là hạ tầng giao thông, phân cấp cho các địa phương chủ động thực hiện các dự án liên vùng kết nối; nghiên cứu hình thành Quỹ Phát triển hạ tầng vùng để đầu tư xây dựng các dự án liên vùng; nghiên cứu đề xuất cho phép phát hành trái phiếu quốc tế hoặc vay ODA để đầu tư đồng bộ các tuyến đường sắt đô thị của thành phố Hà Nội hoặc cho phép áp dụng các mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông (TOD)...

Không làm thay nhiệm vụ của cấp ủy, chính quyền các địa phương

Kết luận Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, Đảng, Nhà nước, các đồng chí lãnh đạo chủ chốt, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đặc biệt quan tâm triển khai đường lối Đại hội XIII của Đảng về 6 vùng kinh tế - xã hội, trong đó có vùng Đồng bằng sông Hồng. Do đó, việc thành lập Hội đồng điều phối, tổ chức hội nghị triển khai nhiệm vụ để bắt tay vào hành động chính là thực hiện tinh thần chỉ đạo đó.

Thủ tướng nhấn mạnh, vùng Đồng bằng sông Hồng là địa bàn chiến lược quan trọng về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh, chủ quyền biển đảo; là vùng đất “địa linh nhân kiệt”, là cửa ngõ phía Bắc của đất nước và ASEAN về kết nối phát triển kinh tế, thương mại với Trung Quốc; là cầu nối quan trọng trong giao lưu kinh tế, văn hóa quốc tế; là vùng đất rất màu mỡ và giàu tiềm năng phát triển.

Vùng đồng bằng sông Hồng có quy mô kinh tế lớn thứ hai cả nước sau Vùng Đông Nam Bộ, có hệ thống giao thông kết nối đồng bộ, có vùng biển có diện tích lớn, có nguồn nhân lực dồi dào với dân số 23,22 triệu người (chiếm 23,65% dân số cả nước)... Tuy nhiên, vùng còn không ít tồn tại, hạn chế trong phát triển; trong đó, kinh tế - xã hội phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế, vị trí của vùng.

Để hoạt động của Hội đồng điều phối Vùng đồng bằng sông Hồng đi đúng hướng, sớm đem lại hiệu quả thực chất, Thủ tướng Phạm Minh Chính lưu ý 6 vấn đề điều hành xuyên suốt và 11 nhiệm vụ của Hội đồng từ nay đến hết năm 2023.

Theo Thủ tướng, Bộ Chính trị, Quốc hội và Chính phủ có các Nghị quyết, chương trình hành động thực hiện Nghị quyết về phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đồng bằng sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó có việc nghiên cứu, xây dựng thể chế điều phối vùng đủ mạnh để bảo đảm hiệu lực, hiệu quả điều phối, liên kết vùng, tập trung vào một số lĩnh vực như quy hoạch, phát triển hạ tầng, xúc tiến đầu tư, xử lý các vấn đề về môi trường liên tỉnh, phát triển các cụm liên kết ngành về môi trường… Do đó, Hội đồng điều phối vùng được thành lập để khắc phục những hạn chế, tồn tại, thúc đẩy phát triển kinh tế nhanh, bền vững theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và các Nghị quyết của Bộ Chính trị, của Quốc hội và Chính phủ.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo, kết luận hội nghị.

Đáng chú ý, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, nhiệm vụ của Hội đồng là tập trung điều phối liên kết, kiểm tra, tạo ra xu thế, tạo ra phong trào để nâng cao hiệu quả liên kết vùng; sơ kết, tổng kết, đề xuất khen thưởng; xử lý các vấn đề còn ách tắc liên quan. Hội đồng không làm thay nhiệm vụ của cấp ủy, chính quyền các địa phương.

Thủ tướng Chính phủ lưu ý, trong điều kiện hiện nay, liên kết vùng cần tập trung thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, đảm bảo các cân đối lớn. Trong đó, ưu tiên cho tăng trưởng, cụ thể là tập trung cho 3 động lực tăng trưởng gồm đầu tư, tiêu dùng và xuất khẩu.

Hội đồng phải tiếp tục góp phần vào giữ vững quốc phòng an ninh, trật tự an toàn xã hội và ổn định chính trị của vùng; tạo ra môi trường hòa bình, hợp tác và phát triển cho vùng và cả nước; đồng thời thúc đẩy triển khai 3 đột phá chiến lược: Kết nối hạ tầng chiến lược trong vùng, cụ thể như đường cao tốc Ninh Bình - Nam Định - Thái Bình - Hải Phòng và đường ven biển từ Thanh Hóa - Ninh Bình - Nam Định - Thái Bình - Hải Phòng - Quảng Ninh, hiện nay các dự án đang làm rồi thì tới đây phải làm tiếp; kết nối hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật điện, nước, viễn thông; kết nối tạo nguồn nhân lực và cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; cùng nhau xây dựng thể chế ưu tiên, ưu đãi, đặc thù vượt trội cho vùng... trong đó có nhiệm vụ xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi).

Hội đồng cũng tạo liên kết để sử dụng hiệu quả nguồn tài chính Nhà nước, phát huy hiệu quả nguồn tài chính của các địa phương theo tinh thần chỉ đạo của Nghị quyết 30 của Bộ Chính trị; thúc đẩy hợp tác công tư, liên kết để thu hút vốn FDI; phát triển hạ tầng xã hội, văn hóa gắn với du lịch; liên kết, chia sẻ kinh nghiệm trong phân cấp, phân quyền, cải cách thủ tục hành chính, tạo môi trường đầu tư thông thoáng…

Cùng với đó, nghiên cứu xây dựng các dự án bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu, gắn với thúc đẩy tăng trưởng xanh của Hà Nội và cả vùng; liên kết các khu công nghiệp, thương mại, tạo sức mạnh chung, tránh lãng phí nguồn lực; kết nối doanh nghiệp để thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, khôi phục các chuỗi sản xuất, cung ứng, mở rộng thị trường, phát triển sản phẩm OCOP; phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới, sáng tạo; xây dựng cơ chế hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm trong xây dựng Đảng, hệ thống chính trị, phòng chống tham nhũng.

Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu tổ chức các hội thảo khoa học tập trung vào chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, ứng phó thiên tai, biến đổi khí hậu; đặc biệt nghiên cứu thành lập hình thành Quỹ phát triển hạ tầng vùng…

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, Hội đồng điều phối Vùng đồng bằng sông Hồng cần có tư duy đổi mới mang lại cách làm mới; cách làm mới mang lại động lực mới; động lực mới mang lại kết quả mới. Do đó, với sự quyết tâm, đoàn kết, chung sức đồng lòng và nỗ lực cao của các bộ, ngành, các địa phương trong vùng; sự góp sức, chung tay của các chuyên gia, nhà khoa học, các viện nghiên cứu, các đối tác liên quan, Hội đồng điều phối sẽ không ngừng nỗ lực, đổi mới, sáng tạo trong cách nghĩ, cách làm, phấn đấu hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ đã đề ra, phát triển vùng Đồng bằng sông Hồng nhanh và bền vững.