Trong những năm qua, để đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, làm thất bại mọi âm mưu thâm độc, thủ đoạn xảo quyệt của các thế lực thù địch nhằm bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, báo chí, xuất bản đã thực hiện tốt các nhiệm vụ: tích cực phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong đội ngũ cán bộ, đảng viên; nhận diện và đấu tranh phản bác những luận điệu xuyên tạc, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; các quan điểm xuyên tạc về vấn đề nhân quyền ở Việt Nam; về chính sách quốc phòng của Đảng, Nhà nước ta; làm rõ nội dung, phương thức, hình thức, thực trạng và giải pháp bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc, quan điểm sai trái, thù địch… Báo chí, xuất bản đã góp phần quan trọng củng cố niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, xây dựng và phát triển đất nước.
Bên cạnh những thuận lợi và kết quả đạt được, báo chí, xuất bản gặp không ít khó khăn, thách thức trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Trước các tác động tiêu cực từ nền kinh tế thị trường và quá trình hội nhập, toàn cầu hóa, một số cơ quan báo chí, xuất bản có biểu hiện thương mại hóa, chạy theo lợi nhuận, rời xa tôn chỉ, mục đích mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân tin tưởng giao phó. Năng lực sử dụng tiếng Việt, ngoại ngữ, công nghệ của một số phóng viên, biên tập viên còn chưa đáp ứng tốt yêu cầu do thực tiễn đặt ra; cập nhật và xử lý thông tin còn chậm, ảnh hưởng đến hiệu quả công tác tuyên truyền. Không ít phóng viên, biên tập viên còn chưa tích cực học tập, bồi dưỡng lý luận chính trị, trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ hoặc có tâm lý ngại va chạm, né tránh những vấn đề phức tạp, gai góc khi tác nghiệp. Còn vội vàng, cẩu thả, thiếu sự kiểm chứng thận trọng trong việc đưa tin, bài…
Một số giải pháp phát huy vai trò của báo chí, xuất bản trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới
Thứ nhất, đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ phóng viên, biên tập viên báo chí, xuất bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; tích hợp nội dung bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng vào chương trình đào tạo, bồi dưỡng
Đội ngũ phóng viên, biên tập viên có vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến Nhân dân thông qua tác phẩm báo chí, ấn phẩm xuất bản. Đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng ngày càng khó khăn, phức tạp. Vì thế, mỗi cán bộ phóng viên, biên tập viên cần chủ động, tích cực cập nhật, trau dồi, nâng cao kiến thức, kinh nghiệm, bản lĩnh chính trị, tuyệt đối trung thành với mục tiêu lý tưởng của Đảng, rèn luyện đạo đức nghề nghiệp, phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo bám sát tình hình thực tiễn, nhận diện và phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi các quan điểm sai trái, thù địch. Từ đó làm thất bại mọi âm mưu của kẻ thù, góp phần làm tròn nhiệm vụ tuyên truyền, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Việc thường xuyên bồi dưỡng lý luận chính trị cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên là nhiệm vụ cần được chú trọng, nhằm đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ thực tiễn đặt ra. Trong công tác đào tạo, bồi dưỡng yêu cầu đổi mới về nội dung, chương trình và phương pháp giảng dạy luôn được các cơ sở giáo dục đào tạo quan tâm thực hiện. Có thể thực hiện việc lồng ghép vào chương trình chuyên đề về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, hoặc tích hợp công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng với những môn học phần có nội dung phù hợp. Tăng cường các lớp bồi dưỡng, tập huấn kỹ năng viết bài chính luận, kỹ năng biên tập, thẩm định thông tin cho đội ngũ cán bộ chuyên trách, phóng viên, biên tập viên, cộng tác viên,… Gắn kết nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch với nhiệm vụ chuyên môn hằng ngày để mỗi cán bộ quản lý, phóng viên, biên tập viên báo chí, xuất bản xử lý kịp thời, hiệu quả với những tình huống, vấn đề mới; nâng cao sức chiến đấu, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng ta.
Thứ hai, tăng cường xuất bản, phát hành các ấn phẩm và xây dựng tủ sách về công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng theo hướng chuyên sâu; kết hợp xây dựng chuyên mục về bảo vệ tư tưởng của Đảng; xây dựng và thực hiện tốt quy trình xuất bản
Việc xuất bản, phát hành các ấn phẩm, đầu sách chuyên sâu về công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là một giải pháp quan trọng để quần chúng Nhân dân và đội ngũ những người làm nhiệm vụ tuyên truyền, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, trong đó có đội ngũ những người làm báo chí xuất bản có đủ tài liệu nghiên cứu, tác nghiệp. Cần tăng cường việc xuất bản, phát hành và xây dựng tủ sách về công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng theo hướng chuyên sâu, trọng tâm, trọng điểm, thiết thực với nội dung tổng kết thực tiễn, đề xuất biện pháp, giải pháp khả thi đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch để bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng. Cùng với việc xuất bản các ấn phẩm, xây dựng các tủ sách về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, cần đẩy mạnh việc xây dựng chuyên mục về bảo vệ tư tưởng của Đảng trên các báo, tạp chí.
Luật Báo chí, Luật Xuất bản và những quy tắc đạo đức, văn hóa ứng xử nghề nghiệp là thước đo, khuôn mẫu để các cơ quan báo chí xuất bản, đội ngũ phóng viên, biên tập viên tác nghiệp. Cơ quan báo chí xuất bản cần thực hiện nghiêm túc các quy định của Luật Báo chí, Xuất bản, trong đó cần thực hiện đầy đủ và nghiêm túc quy trình biên tập, xuất bản để tránh những sai sót. Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, báo chí, xuất bản phải đối mặt với sự lấn át mạnh mẽ của mạng xã hội, nhất là thông tin về các vụ việc, vấn đề phức tạp, nhạy cảm. Do đó, các cơ quan báo chí, xuất bản cần phát huy tốt hơn nữa việc cung cấp, chia sẻ, quản trị thông tin và định hướng dư luận xã hội.
Thứ ba, thực hiện tốt quy định về cung cấp, chia sẻ và tiếp nhận thông tin, bảo đảm đầy đủ, chính xác, gắn với ngữ cảnh, xuất xứ và có kiểm chứng thông tin
Các thế lực thù địch, phản động dùng nhiều thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt để tấn công vào nền tảng tư tưởng của Đảng ta, chống phá công cuộc đổi mới, chúng bịa đặt trắng trợn, làm lẫn lộn thật - giả, đúng - sai, hoặc chỉ đưa một phần của sự thật… Loại thông tin này gây cho thế hệ trẻ ít hiểu biết và một bộ phận quần chúng Nhân dân không có thông tin đầy đủ dễ tin và dễ bị lừa bởi sự mù mờ, không rõ ràng. Để vạch trần chân tướng và vô hiệu hóa các âm mưu, thủ đoạn xảo quyệt, thâm độc của các thế lực thù địch, phản động, trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, cần thiết cung cấp, chia sẻ thông tin một cách đầy đủ, chính xác, rõ ràng và kịp thời. Đây vừa là yêu cầu quan trọng của công tác tuyên truyền, đồng thời còn là thể hiện tính chất của ngôn ngữ tuyên truyền, xuất bản, gắn với sự trong sáng của tiếng Việt - phương tiện thể hiện nội dung tư tưởng. Việc cung cấp, chia sẻ thông tin một cách kịp thời, chính xác, khách quan sẽ là cơ sở quan trọng giúp quần chúng tiếp nhận có căn cứ đối chứng với những thông tin nửa vời, sai sự thật; để quần chúng có sự nhìn nhận, đánh giá khách quan, toàn diện, đúng đắn. Cần tránh đưa thông tin nửa vời, đa nghĩa, mơ hồ gây ra hiểu sai. Đây vừa là yêu cầu của công tác báo chí xuất bản vừa là chiến lược để chúng ta đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.
Việc cung cấp, chia sẻ thông tin đầy đủ, chính xác, rõ ràng, kịp thời cần phải gắn với ngữ cảnh, bối cảnh của thông tin sự kiện, sự việc để tạo được hiệu ứng tích cực đối với người tiếp nhận thông tin. Khi tiếp nhận, nếu thông tin không đầy đủ, mập mờ và thiếu vắng ngữ cảnh, bối cảnh, quần chúng Nhân dân sẽ có thói quen phản ứng cảnh giác, phòng ngừa tin giả, tin xấu độc từ đó thực hiện việc kiểm chứng thông tin. Đây vừa là yêu cầu của công tác tuyên truyền, xuất bản, đồng thời là một trong những giải pháp tích cực để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm, sai trái thù địch.
Thứ tư, nâng cao năng lực sử dụng tiếng Việt, ngoại ngữ và công nghệ của đội ngũ làm công tác báo chí xuất bản và quần chúng Nhân dân; phát huy chức năng giám sát và phản biện xã hội của báo chí xuất bản:
Trong công tác tuyên truyền, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, cần sử dụng ngôn ngữ phổ thông, đại chúng gần gũi với đời sống thường ngày, giúp cho việc tiếp nhận thông tin đối với quần chúng Nhân dân được thuận lợi, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ vận dụng. Đây là một trong những đặc điểm quan trọng của ngôn ngữ tuyên truyền, đồng thời là một trong những giải pháp góp phần thực hiện việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng ta đạt hiệu quả tốt hơn. Năng lực sử dụng tiếng Việt chính là năng lực sản sinh, sáng tạo và tiếp nhận các sản phẩm báo chí xuất bản sử dụng ngôn ngữ. Chủ thể giao tiếp thông qua phương tiện ngôn ngữ để gửi gắm, truyền đạt tư tưởng, quan điểm của mình.
Việc nâng cao năng lực sử dụng tiếng Việt, ngoại ngữ, công nghệ cho đội ngũ cán bộ quản lý thông tin, phóng viên, biên tập viên báo chí xuất bản,… chính là trang bị cho đội ngũ này công cụ đấu tranh sắc bén, hiệu quả; nâng cao năng lực nhận diện, phản bác, ngăn chặn các bài nói, viết có tư tưởng, quan điểm sai trái, xuyên tạc, phản động, thù địch. Đây cũng chính là chức năng giám sát và phản biện xã hội của báo chí xuất bản cách mạng.
Thứ năm, đa dạng hóa ngôn ngữ, đa dạng hóa các kênh truyền thông, ấn phẩm xuất bản và cách thức bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng:
Các thế lực thù địch, phản động dùng tiếng Việt và các ngôn ngữ khác như tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Trung, tiếng Đức,… tấn công vào nền tảng tư tưởng của Đảng, chống phá sự nghiệp cách mạng của Đảng và Nhân dân ta. Vì thế, việc đa dạng hóa ngôn ngữ chính là đa dạng hóa phương tiện, công cụ đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ thành quả sự nghiệp cách mạng của Đảng và Nhân dân ta. Đa dạng hóa kênh thông tin, thể loại, ấn phẩm báo chí xuất bản, đa dạng hóa ngôn ngữ, cách thức, phương tiện là một trong những giải pháp cần thiết để thực hiện có hiệu quả công tác tuyên truyền, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng ta.
Thứ sáu, ứng dụng các phần mềm công nghệ sử dụng tiếng Việt và các ngôn ngữ thông dụng để quản lý thông tin hiệu quả:
Chống phá sự nghiệp cách mạng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta, các thế lực thù địch, phản động đã phát tán, truyền bá với số lượng lớn các tài liệu, ấn phẩm bài viết, bài nói có nội dung xuyên tạc, phản động, thù địch bằng nhiều cách thức, phương tiện khác nhau. Vì vậy, chúng ta cần đẩy mạnh công tác nghiên cứu, ứng dụng các phần mềm công nghệ sử dụng tiếng Việt và các ngôn ngữ thông dụng để quản trị thông tin để kịp thời nhận diện và đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch len lỏi trong các bài nói, viết… Đây là một trong những giải pháp để các cơ quan chức năng thực hiện việc kiểm soát đạt hiệu quả cao; góp phần đấu tranh phản bác, ngăn chặn các luận điệu xuyên tạc, quan điểm sai trái, thù địch nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng đạt kết quả.
Theo BTSHCB- Tháng 5/2024