Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đặc biệt đến công tác cán bộ, từ đánh giá, lựa chọn, đào tạo, thử thách, rèn luyện đến sử dụng và đãi ngộ. Người từng nói:
Thấy rõ tầm quan trọng của người cán bộ, nên Người luôn căn dặn và yêu cầu cán bộ phải hết sức nêu cao tinh thần trách nhiệm trước nhiệm vụ, công việc được giao, cho dù đó là việc lớn hay việc nhỏ, việc đơn giản hay phức tạp, nhiệm vụ bình thường hay quan trọng. Người đã cụ thể hóa khái niệm về “tinh thần trách nhiệm” một cách rất dễ hiểu: “Tinh thần trách nhiệm là khi Đảng, Chính phủ, hoặc cấp trên giao cho ta việc gì, bất kỳ to hay nhỏ, khó hay dễ, ta cũng đưa cả tinh thần, lực lượng ra làm cho đến nơi đến chốn, vượt mọi khó khăn, làm cho thành công”.
Quang cảnh Lễ khai giảng lớp bồi dưỡng, cập nhật kiến thức cho cán bộ quy hoạch Ủy viên BCH Đảng bộ tỉnh, nhiệm kỳ 2025-2030 (Ảnh: Báo Bắc Kạn).
Theo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người cán bộ có tinh thần trách nhiệm phải là người: có đạo đức cách mạng, có phương pháp làm việc khoa học; có tư duy sáng tạo, có tính tự giác, tích cực trong công việc; có tinh thần cầu thị, có chí tiến thủ, khiêm tốn, không kiêu ngạo; ý thức đúng đắn về trách nhiệm của bản thân trên từng cương vị, vị trí công tác; nắm vững chính sách và thực hiện đường lối quần chúng.
Để cán bộ có tinh thần trách nhiệm tốt, ngoài sự nỗ lực của bản thân, chủ tịch Hồ chí mình còn chỉ ra rằng “…huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng”, “Đảng phải nuôi dạy cán bộ như người làm vườn vun trồng những cây cối quý báu”; huấn luyện cán bộ phải lấy chất lượng làm trọng, căn cứ vào đặc điểm, yêu cầu của nghề nghiệp, gắn liền với nhiệm vụ chính trị, phù hợp với từng nhóm đối tượng cụ thể “làm việc gì học việc ấy”. Huấn luyện cán bộ cần tiến hành thường xuyên, công phu, lâu dài, phải kiên trì và bền bỉ, bởi vì “không phải vài ba tháng, hoặc vài ba năm, mà đào tạo được một người cán bộ tốt”. Việc huấn luyện cán bộ Đảng cần chú ý: phải hiểu và đánh giá đúng cán bộ, phải khéo dùng người, phải có gan cất nhắc cán bộ, phải yêu thương, chăm sóc, bảo vệ cán bộ.
Thấm nhuần tư tưởng của Người về xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có tinh thần trách nhiệm, ngay từ khi ra đời Đảng ta đã luôn quan tâm chăm lo, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên vừa hồng, vừa chuyên, khắc phục những hạn chế, khuyết điểm, nâng cao chất lượng đảm bảo đáp ứng yêu cầu của từng thời kỳ cách mạng. Nhất là khi bước vào thời kỳ đổi mới đất nước, Đảng ta chỉ rõ tại Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI: “Tệ quan liêu trong thái độ, phong cách làm việc của cán bộ lãnh đạo các cấp, các ngành kể cả ở các đơn vị kinh tế, đơn vị hành chính cơ sở, chưa được phê phán, khắc phục” và đề ra nhiệm vụ: “Xây dựng bộ máy gọn nhẹ, có chất lượng cao, với một đội ngũ cán bộ có phẩm chất chính trị và có năng lực quản lý nhà nước, quản lý kinh tế, quản lý xã hội”. tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII, Đảng ta đề ra nhiệm vụ “Tiếp tục đổi mới xây dựng cho được một đội ngũ cán bộ vững mạnh và đồng bộ, đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, thực hiện được sự chuyển tiếp vững vàng các thế hệ cán bộ”. Đến Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, Đảng lại nhấn mạnh trong xây dựng đội ngũ cán bộ, chú trọng “xây dựng và phát huy hơn nữa vai trò của đội ngũ cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị”. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Đảng ta xác định trong xây dựng và nâng cao chất lượng cán bộ phải đặc biệt chú trọng đến tiêu chí “xây dựng đội ngũ cán bộ có tinh thần trách nhiệm gắn bó với nhân dân. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng nhấn mạnh xây dựng cán bộ, đảng viên phải có tinh thần trách nhiệm trong đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí”. Đại hội lần thứ XI, Đảng ta lại đề việc xây dựng và phát huy “trách nhiệm của người đứng đầu”. Hội nghị Trung ương lần thứ bảy, khóa XII ban hành nghị quyết riêng về xây dựng đội ngũ cán bộ (Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 19/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ).
Đến nay toàn Đảng đang thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, trong đó Đảng nhấn mạnh: “Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”. Yêu cầu “…thực hiện tốt việc hoàn thiện thể chế, quy định về tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí, cơ chế đánh giá cán bộ; cơ chế, chính sách tạo động lực; quy định về thẩm quyền, trách nhiệm của người đứng đầu; thực hiện tốt quy định về kiểm soát quyền lực; xử lý nghiêm minh, đồng bộ kỷ luật đảng, kỷ luật hành chính và xử lý bằng pháp luật đối với cán bộ có vi phạm, kể cả khi đã chuyển công tác hoặc nghỉ hưu; tiếp tục lãnh đạo quán triệt học tập, làm theo tư tưởng đạo đức phong cách Hồ Chí Minh; quy định nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng; triển khai quyết liệt công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.
Cùng với việc xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có tinh thần trách nhiệm trong mọi công việc, mọi lúc, mọi nơi thì phải đảm bảo được chất lượng, hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ. Vì vậy trong quá trình lãnh đạo Đảng đã luôn kế thừa, phát huy những ưu việt trong lãnh đạo, chỉ đạo và tranh thủ các cơ hội để đưa đất nước ta vững vàng đi lên trên con đường hội nhập và phát triển. Nhìn lại tiến trình, nhất từ Hội nghị Trung ương sáu khóa IV, với những quyết sách đổi mới, đột phá làm cho sản xuất “bung ra”; đến Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8, khóa V (tháng 6/1985) đề ra chủ trương xóa bỏ cơ chế tập trung quan liêu, bao cấp, thực hiện cơ chế một giá; Kết luận của Bộ Chính trị tại hội nghị trung ương 9, khóa V (tháng 8/1986) xác định cơ cấu kinh tế nhiều thành phấn, sử dụng đúng quan hệ hàng hóa – tiền tệ, xóa bỏ cơ chế tập trung quan liêu, bao cấp và một số vấn đề lớn…Đại hội VI (tháng 12/1986) Đảng đã đề ra đường lối đổi mới toàn diện đất nước, bao gồm đổi mới tư duy, đổi mới tổ chức cán bộ, đổi mới phương pháp lãnh đạo và phong cách công tác. Đại hội đặc biệt nhấn mạnh phải đổi mới tư duy, trước hết là tư duy kinh tế; phải nắm vững quy luật khách quan, lấy dân làm gốc; phải “nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật”. Đại hội VII đã đề ra: Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và Chiến lược ổn định và phát triển kinh tế – xã hội 10 năm (1990-2000).
Từ sau Đại hội VII đến Đại hội XII, Đảng ta vẫn tiếp tục kiên định với mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trên nền tảng chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; tập trung quá trình phát triển, hoàn thiện đường lối đổi mới của Đảng trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, xây dựng Nhà nước, các tổ chức chính trị – xã hội, xây dựng Đảng…đánh dấu bước tiến trong đổi mới tư duy phát triển, phương thức phát triển, chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ chủ yếu phát triển theo chiều rộng sang phát triển hợp lý giữa chiều rộng và chiều sâu.
Đại hội XIII của Đảng (tháng 01/2021), qua 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới, 30 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng: đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Lý luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta ngày càng được hoàn thiện và từng bước được hiện thực hóa. Lần đầu tiên trong chủ đề của Đại hội và trong các văn kiện chính trị đề cập đến “khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”. Nội dung chủ đề đưa ra là một điểm rất mới và là một dấu ấn rất quan trọng. Khát vọng thịnh vượng đã được khơi dậy, truyền cảm hứng và như một lời hiệu triệu với non sông, đất nước, với gần một trăm triệu người dân Việt Nam mà ở đó, mục tiêu rõ nhất là làm cho người dân được hạnh phúc dưới ánh sáng tư tưởng, đạo đức, phong cách và khát vọng Hồ Chí Minh.
Nhìn lại suốt tiến trình cách mạng Việt Nam, đặc biệt là từ khi Đảng ta tiến hành công cuộc đổi mới, có rất nhiều cán bộ, đảng viên rất tâm huyết, vì nước, vì dân, có tinh thần tiên phong, dám nghĩ, dám làm, có bản lĩnh chính trị, nhận thức và hành vi đúng, luôn kiên định đổi mới và sáng tạo nhằm đạt được mục tiêu vì lợi ích chung. Những đồng chí ghi dấu ấn đậm trong công cuộc đổi mới đó là: Tổng Bí thư Trường Chinh với đổi mới tư duy kinh tế, khởi xướng công cuộc đổi mới đất nước; Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh chủ trương động viên, khuyến khích mọi người lao động, mọi năng lực sản xuất, mọi thành phần kinh tế sản xuất bung ra, cải tiến lưu thông, phân phối để thúc đẩy sản xuất phát triển, với “những việc cần làm ngay”; Thủ tướng Võ Văn Kiệt, trong kháng chiến kiên cường bám dân, bám đất; trong hòa bình, xây dựng đất nước đã mạnh dạn vượt qua tư duy cũ kỹ, lạc hậu, có nhiều ý tưởng, đề xuất đã được đưa vào văn kiện Đại hội, góp phần hình thành đường lối đổi mới toàn diện của Đảng; Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc Kim Ngọc – người đề ra nhiều chủ trương, chính sách đổi mới, sáng tạo, “phá rào” trong đổi mới nông nghiệp …Những tấm gương tiêu biểu ấy sẽ là động lực để cán bộ, đảng viên và Nhân dân hôm nay soi chiếu và tiếp tục phát huy tinh thần năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung của quê hương, đất nước.
Trần Thị Lộc, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy