Hội thảo “Cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội thu hút đầu tư và nhà đầu tư chiến lược vào Thành phố Hồ Chí Minh trong tình hình mới”

Đồng chí Nguyễn Thanh Nghị, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương phát biểu khai mạc hội thảo

Chủ trì Hội thảo có các đồng chí: Nguyễn Thanh Nghị, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương; Nguyễn Văn Được, Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh; Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương, Chủ tịch Hội đồng Khoa học Ban. Tham dự Hội thảo có đồng chí Thái Thanh Quý, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chính sách, chiến lược Trung ương; đồng chí Nguyễn Anh Tuấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương; PGS.TS. Vũ Hải Quân, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ; đồng chí Nguyễn Thanh Lâm, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam; đồng chí Nguyễn Thế Mạnh, Phó Trưởng Ban, Phó Chủ tịch Hội đồng khoa học Ban Chính sách, chiến lược Trung ương; cùng sự tham dự của gần 200 đại biểu là các đồng chí lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành Trung ương, các cơ quan của Quốc hội, Thành ủy, HĐND, UBND Thành phố Hồ Chí Minh, Thành ủy, HĐND, UBND Thành phố Hà Nội; các đại sứ, đại diện đại sứ quán, cơ quan ngoại giao, tổ chức quốc tế, các chuyên gia, nhà khoa học, tập đoàn kinh tế, tổng công ty, doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp và các cơ quan thông tấn, báo chí.

Đồng chí Nguyễn Văn Được, Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu đề dẫn

Phát biểu khai mạc Hội thảo, đồng chí Nguyễn Thanh Nghị, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương nhấn mạnh tầm quan trọng của hội thảo hôm nay trong bối cảnh Thành phố Hồ Chí Minh đang đứng trước những cơ hội và thách thức mang tính bước ngoặt; được kỳ vọng không chỉ là động lực tăng trưởng mà còn phải trở thành biểu tượng về đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế của đất nước. Đồng chí cho biết, sau hơn 2 năm thực hiện Nghị quyết 98/2023/QH15, chúng ta ghi nhận những kết quả tích cực bước đầu như: (1) Tốc độ tăng trưởng GRDP của Thành phố đã được cải thiện rõ rệt, phục hồi nhanh sau giai đoạn khó khăn do đại dịch Covid-19; (2) Quy mô nền kinh tế thành phố đã tăng khoảng 1,5 lần so với năm 2020; (3) GRDP bình quân đầu người đạt mức gấp 1,7 lần bình quân cả nước. Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy cơ chế, chính sách đặc thù của Nghị quyết số 98 không đủ sức tháo gỡ triệt để những hạn chế và nút thắt mang tính cấu trúc của Thành phố về thể chế, hạ tầng và nguồn nhân lực, thành phố vẫn khó khăn trong thu hút đầu tư xã hội để phát triển kinh tế, tỷ trọng đầu tư khu vực tư nhân trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội của Thành phố vẫn thấp hơn mức trung bình cả nước, chưa khai mở, giải phóng mọi nguồn lực để Thành phố phát triển xứng với tiềm năng lợi thế riêng có của Thành phố; năng lực cạnh tranh khu vực và quốc tế của Thành phố chưa được cải thiện đột phá.

Trưởng Ban nhấn mạnh, TP.HCM hiện nay với không gian phát triển rộng lớn hơn, đa dạng tiềm năng và có đầy đủ các yếu tố, điều kiện để trở thành một siêu đô thị năng động cạnh tranh quốc tế, một thành phố toàn cầu. Để tương xứng với sứ mệnh, vai trò, vị trí đầu tàu kinh tế, đổi mới sáng tạo, động lực tăng trưởng của cả nước và đứng trước yêu cầu “trở thành một đô thị văn minh, hiện đại, trung tâm đổi mới sáng tạo, năng động, hội nhập, đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, có vị trí nổi bật ở khu vực Đông Nam Á, nằm trong nhóm 100 thành phố toàn cầu, đáng sống và có hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của thế giới, thuộc nhóm thu nhập cao”, cần thiết phải có các cơ chế, chính sách mới mang tính đột phá, vượt trội hơn, mạnh mẽ hơn và toàn diện hơn các cơ chế, chính sách đặc thù hiện hành của Nghị quyết số 98. Từ đó, Thành phố mới có thể cất cánh và phát triển ngang tầm khu vực và thế giới.

Đồng chí Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương, Chủ tịch HĐKH Ban điều hành hội thảo

Trưởng Ban Nguyễn Thanh Nghị cho biết, Hội thảo hôm nay diễn ra đúng thời điểm Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV sắp xem xét dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98 với trọng tâm bao gồm một số cơ chế, chính sách mới về về thu hút nhà đầu tư chiến lược, phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng, quản lý đô thị, tài nguyên, môi trường và hình thành khu thương mại tự do Thành phố Hồ Chí Minh. Do đó, đồng chí đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận góp ý vào các nội dung trọng tâm này để góp phần xây dựng Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98 với cơ chế, chính sách vượt trội, khả thi cho TPHCM; gợi mở những định hướng mới để khai thác tốt nhất không gian, tiềm năng, lợi thế riêng có của TPHCM.

GS.TS. Vũ Minh Khương, Trường Chính sách công Lý Quang Diệu, Singapore phát biểu tham luận

Phát biểu đề dẫn tại Hội thảo, đồng chí Nguyễn Văn Được, Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, trong thời gian vừa qua UBND Thành phố đã tích cực phối hợp với Bộ Tài chính và các Bộ, ngành Trung ương xây dựng và hoàn thiện Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM. Đến thời điểm hiện tại, dự thảo Nghị quyết đang trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét để trình Quốc hội thông qua ngay trong kỳ họp thứ 10.

TS. Trần Du Lịch, Chủ tịch HĐ tư vấn cho UBND Thành phố Hồ Chí Minh triển khai thực hiện Nghị quyết số 98 phát biểu tham luận

Đồng chí Nguyễn Văn Được đề nghị các đại biểu dự hội thảo hôm nay đóng góp thêm sự cần thiết, các giải pháp để triển khai hiệu quả Nghị quyết 98 sửa đổi, bổ sung, tập trung vào một số vấn đề như: (1) Định vị vai trò then chốt của nhà đầu tư chiến lược như những đối tác kiến tạo phát triển chứ không chỉ là người bỏ vốn đầu tư vào một dự án cụ thể vì mục đích kinh doanh. Thành phố cần những đối tác có năng lực công nghệ, quản trị và kết nối với thị trường toàn cầu, chuyển giao tri thức và công nghệ để đồng hành cùng Thành phố thoát bẫy thu nhập trung bình, bứt tốc tăng trưởng trong thời gian tới; (2) Tiếp tục nghiên cứu khởi động các dự án ưu tiên vốn đầu tư của nhà đầu tư chiến lược theo các trụ cột tăng trưởng trong đó nhấn mạnh ngành công nghiệp phụ trợ, logistics, cảng biển, du lịch - văn hóa thể thao, và các lĩnh vực công nghệ trọng điểm như trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây, nền tảng số, đô thị thông minh… nhằm tạo ra hành lang pháp lý linh hoạt và đầy đủ cho thành phố trong thu hút các nhà đầu tư chiến lược để hình thành các dự án có quy mô lớn, có sức lan tỏa; (3) Thiết kế khung chính sách chung về trình tự thủ tục phê duyệt quy hoạch, phê duyệt dự án, lựa chọn nhà đầu tư, các chính sách linh hoạt, cụ thể và riêng biệt cho từng đối lĩnh vực, bảo đảm phù hợp với thông lệ quốc tế. Trong đó lưu ý các chính sách ưu đãi vượt trội, phân nhóm dự án để áp dụng các ưu đãi khác nhau và gắn với khả năng hình thành hệ sinh thái doanh nghiệp phụ trợ; (4) Khuyến khích cơ chế thử nghiệm chính sách, tạo điều kiện cho Thành phố điều chỉnh linh hoạt các chính sách phát triển đối với các mô hình, công nghệ mới, gắn với cơ chế đánh giá tác động, giám sát rủi ro định kỳ. Đây là bước đi cần thiết để Thành phố trở thành “phòng thí nghiệm thể chế” của cả nước; (5) Tiếp tục cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường chuyển đổi số trong công tác quản lý, điều hành, hướng tới hoàn thiện môi trường đầu tư minh bạch, ổn định, thuận lợi, không phân biệt đối xử giữa các nhà đầu tư.

TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương phát biểu tham luận

Đồng chí nhấn mạnh, Thành phố Hồ Chí Minh trân trọng mọi ý kiến đóng góp, xem đây là động lực quan trọng để Thành phố tiên phong phát triển trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Thành phố cam kết luôn đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp, các nhà đầu tư, các chuyên gia để tạo dựng môi trường đầu tư thông thoáng, minh bạch, công bằng.

Ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch HĐQT/Chủ tịch Điều hành, Tập đoàn Công nghệ CMC phát biểu tham luận

Tại Hội thảo đã có 06 tham luận chính được trình bày. Trong tham luận đầu tiên, GS.TS. Vũ Minh Khương, Trường Chính sách công Lý Quang Diệu, Singapore chia sẻ về chiến lược, thiết chế, danh mục và giải pháp thu hút nhà đầu tư chiến lược vào Thành phố Hồ Chí Minh với tầm nhìn Thành phố Hồ Chí Minh trở thành siêu đô thị sáng tạo. TS. Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn Nghị quyết số 98/2023/QH15 nhấn mạnh vai trò then chốt của nhà đầu tư chiến lược trong việc dẫn dắt 5 trụ cột tăng trưởng của Thành phố; đưa ra các khuyến nghị để thu hút nhà đầu tư chiến lược, xây dựng chính sách đủ sức cạnh tranh quốc tế. TS. Nguyễn Đình Cung, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương phân tích sâu thực trạng kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh sau sáp nhập, kiến nghị Thành phố Hồ Chí Minh cần định vị lại nhà đầu tư chiến lược, thiết kế chính sách ưu đãi vượt trội; đề xuất các công cụ huy động và tạo vốn đầu tư. Ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn CMC đề xuất nhiều nội dung để nâng cấp Nghị quyết số 98/2023/QH15 để thu hút nhà đầu tư chiến lược trong lĩnh vực công nghệ. Bà Lê Hải An, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương đưa ra đề xuất về cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội thu hút đầu tư và nhà đầu tư chiến lược vào TP. HCM trong tình hình mới từ thực tiễn nghị quyết 98. PGS.TS. Vũ Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu giao thông vận tải Việt Đức, Trường Đại học Việt Đức, Thành phố Hồ Chí Minh kiến nghị khung chính sách thu hút nhà đầu tư chiến lược hướng tới mục tiêu hoàn thành các dự án đường sắt cao tốc và TOD tại Thành phố Hồ Chí Minh.

TS. Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh điều hành phần thảo luận

 Tại Phiên thảo luận, Hội thảo đã nghe ý kiến phát biểu của các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học, tập trung nhận diện nhà đầu tư chiến lược; những nút thắt, điểm nghẽn làm hạn chế thu hút nhà đầu tư chiến lược; các lĩnh vực cần thu hút nhà đầu tư chiến lược; đề xuất các nhóm cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thu hút đầu tư cho các dự án phát triển chiến lược; cơ chế thử nghiệm chính sách; cơ chế chia sẻ rủi ro trong các dự án hợp tác công - tư; thí điểm mô hình “quản lý một đầu mối” cho các nhà đầu tư chiến lược trong một số lĩnh vực mới; thiết lập một “Tổ công tác xúc tiến và hỗ trợ xúc tiến nhà đầu tư chiến lược” cấp Thành phố; xây dựng một Cổng thông tin điện tử chuyên biệt về nhà đầu tư chiến lược;...

Đồng chí Phạm Tiến Dũng, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát biểu thảo luận

Phát biểu kết luận Hội thảo, đồng chí Nguyễn Thanh Nghị cảm ơn các đại biểu với nhiều ý kiến cụ thể, có giá trị thực tiễn, có trách nhiệm cho TPHCM. Đồng chí tóm lược những kết quả chính của Hội thảo, trong đó nhấn mạnh những nội dung lớn được đa số ý kiến thống nhất tại Hội thảo như: Thứ nhất, Hội thảo thống nhất 05 nội dung lớn: (i) Thành phố Hồ Chí Minh - đầu tàu tăng trưởng rất quan trọng của cả nước đang chịu áp lực lớn, đối mặt với yêu cầu đổi mới mô hình tăng trưởng cùng với nhiều cơ hội chưa từng có, với yêu cầu rất cao về huy động vốn đầu tư để hướng đến hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng nhanh hơn, cao hơn và bền vững hơn; (ii) Nhà đầu tư chiến lược là “chìa khóa” cho chuyển đổi mô hình tăng trưởng ủa Thành phố; cần xác định rõ tiêu chí phù hợp, cụ thể đối với nhà đầu tư chiến lược; định vị vai trò then chốt của nhà đầu tư chiến lược như những đối tác kiến tạo phát triển, đồng hành lâu dài cùng Thành phố để bứt tốc đạt được những mục tiêu đã đề ra trong giai đoạn sắp tới; (iii) Mở rộng danh mục các lĩnh vực, dự án ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược và thu hút có chọn lọc nhà đầu tư chiến lược theo 05 trụ cột tăng trưởng của thành phố (iv) Trước yêu cầu đặt ra với thành phố, cấp bách phải có cơ chế, chính sách mới, vượt trội, linh hoạt, khả thi và đủ tầm quốc tế cho Thành phố Hồ Chí Minh để thu hút được nhà đầu tư chiến lược. (v) Đảm bảo tính ổn định, đồng bộ và có thể dự đoán được của cơ chế, chính sách, xem là yếu tố then chốt trong thu hút nhà đầu tư chiến lược tại Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tới.

Đồng chí Nguyễn Tường Văn, Thứ trưởng Bộ Xây dựng tham gia ý kiến

Thứ hai, Hội thảo cũng ghi nhận 9 nhóm ý kiến mới, mang tính gợi mở và đột phá hơn cho TPHCM trong giai đoạn tới: (1) Đề xuất 5 dịch chuyển nền tảng cho nhà đầu tư chiến lược; đưa ra 3 tiêu chí phân nhóm lĩnh vực theo mục tiêu để thu hút nhà đầu tư chiến lược. (2) Đề xuất xây dựng “Nghị quyết sandbox thử nghiệm thể chế” riêng cho Thành phố Hồ Chí Minh. (3) Đề xuất sớm đưa vào vận hành Trung tâm tài chính quốc tế và hình thành các khu thương mại tự do theo chuẩn quốc tế. (4) Đề xuất một số mô hình để huy động nguồn lực cho TPHCM. (5) Đề xuất phát triển mạng lưới metro và hệ thống đô thị theo TOD. (6) Đột phá thủ tục hành chính. (7) Có chiến lược, cơ chế chính sách thu hút nhân tài. (8) Tổ chức cơ quan xúc tiến đầu tư của thành phố hoạt động hiệu quả. (9) Kiến nghị về cơ chế, chính sách, giải pháp cốt lõi dựa trên kinh nghiệm các nước để thu hút đầu tư vào TPHCM tốt hơn.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm

Đồng chí cho biết, với vai trò là cơ quan tham mưu chiến lược của Đảng, Ban Chính sách và Chiến lược Trung ương sẽ tiếp thu đầy đủ các ý kiến từ Hội thảo; tổng hợp, phân tích một cách khoa học các kiến nghị, đề xuất và kịp thời báo cáo, tham mưu trình các cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định các chủ trương, cơ chế, chính sách chiến lược cho phát triển TPHCM theo chức năng, nhiệm vụ của mình.

Quang cảnh hội thảo

Phát biểu bế mạc Hội thảo, thay mặt Ban Tổ chức, đồng chí Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh trân trọng cảm ơn các đồng chí lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương, các chuyên gia, đại biểu, đại diện các cơ quan, tổ chức, hiệp hội doanh nghiệp, các tập đoàn kinh tế, doanh nghiệp đã tham luận, thảo luận với nhiều ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, dành sự quan tâm lớn với TPHCM; cảm ơn và đánh giá cao sự phối hợp hiệu quả của Ban Chính sách, chiến lược Trung ương và các cơ quan liên quan trong tổ chức thành công Hội thảo./.

Văn phòng Ban - Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược