Ứng dụng KH&CN trong lĩnh vực chuyển đổi số, công nghệ vũ trụ, an ninh nguồn nước phục vụ phát triển vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Báo cáo tại Hội thảo cho biết, Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) với diện tích đất đai màu mỡ, năm 2023 đã cung cấp 56,5% sản lượng lúa gạo; 83,5% sản lượng tôm; 98% sản lượng cá tra; và du lịch sinh thái phát triển với hệ sinh thái rừng ngập mặn đặc trưng. Tốc độ tăng trưởng GRDP năm 2023 đạt 6,37 đứng thứ 2/6 vùng kinh tế, cao gấp gần 1/3 lần so với bình quân chung cả nước; GRDP bình quân đầu người năm 2023 đạt 72,32 triệu đồng/người, tăng 10,1% so với năm 2022; cơ cấu kinh tế vùng tiếp tục chuyển dịch tích cực.

Với những kết quả trên, Đồng bằng sông Cửu Long là vùng đất có vai trò quan trọng trong an ninh lương thực quốc gia, đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế và xuất khẩu của cả nước. Tuy nhiên, hiện nay ĐBSCL đang phải đối mặt với nhiều thách thức lớn, đặc biệt là biến đổi khí hậu, sạt lở đất, ô nhiễm môi trường, suy giảm tài nguyên và năng suất lao động thấp. Trong bối cảnh đó, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST) được xác định là nền tảng, động lực quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh và đời sống người dân và chuyển đổi số là giải pháp quan trọng.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Trần Anh Tú, Phó Vụ trưởng Vụ Công nghệ cao, Bộ KH&CN cho biết, hiện nay Bộ KH&CN đã tiến hành tái cơ cấu các Chương trình KH&CN cấp quốc gia, kết hợp sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà khoa học đề xuất và triển khai nhiệm vụ. Bộ KH&CN đã cơ cấu, đổi mới các Chương trình KH&CN cấp quốc gia (Chương trình KC, KX) theo hướng tiếp cận tập trung vào các chương trình trọng tâm, có tác động lan tỏa tới lĩnh vực kinh tế - xã hội. Đồng thời, Bộ đã và đang sửa đổi các Thông tư hướng dẫn triển khai Chương trình để tháo gỡ các khó khăn và tạo thuận lợi cho các nhà khoa học trong các khâu đề xuất nhiệm vụ, tuyển chọn, kiểm tra đánh giá, nghiệm thu và xử lý tài sản, trong đó đã ban hành các Thông tư 06/2023/TT-BKHCN về xác định nhiệm vụ, Thông tư 20/2023/TT-BKHCN về tuyển chọn, giao trực tiếp.

Hội thảo gồm 2 phiên chính: Phiên 1 các diễn giả đến từ các cơ quan quản lý và doanh nghiệp trình bày các tham luận về sự phát triển kinh tế - xã hội dựa trên KH,CN&ĐMST của ĐBSCL, các vấn đề về chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ vũ trụ trong quản lý tài nguyên, vấn đề về phát triển công nghệ trong thực hiện đảm bảo an ninh nguồn nước, an toàn đập hồ chứa nước.

Phiên 2 có 3 Hội thảo diễn ra song song giới thiệu về các Chương trình gồm: “Nghiên cứu phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ phát triển Chỉnh phủ số và đô thị thông minh”, mã số KC.01/21-30; “Nghiên cứu phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ vũ trụ”, mã số KC.13/21-30; “Nghiên cứu khoa học và công nghệ phục vụ bảo đảm an ninh nguồn nước và an toàn đập, hồ chứa nước”, mã số KC.14/21-30.

Đây là 3 Chương trình KC có định hướng nghiên cứu liên ngành, liên vùng và có mối quan hệ gắn kết với nhau để cùng thúc đẩy phát triển KH&CN ở các địa phương phía Nam: Chính quyền số là nền tảng kết nối các công nghệ, dữ liệu trong cải thiện dịch vụ công, quản lý nhà nước; Sử dụng công nghệ số và công nghệ vũ trụ để tạo ra môi trường đô thị thông minh, bền vững và có khả năng chống chịu tốt hơn; Nền tảng về chính phủ số, đô thị thông minh và công nghệ vũ trụ sẽ hỗ trợ mục tiêu quản lý, bảo vệ, sử dụng tài nguyên nước hiệu quả, đảm bảo an toàn hồ, đập chứa nước. 

Đây cũng là dịp để các đại biểu, nhà khoa học, chuyên gia cùng trao đổi, thảo luận làm rõ những vấn đề liên quan đến Chương trình, thảo luận về các ý tưởng dự kiến tham gia Chương trình và là cơ hội để tổ chức triển khai Chương trình ngày càng hiệu quả.