Ông Trương Hùng Long, Cục trưởng Cục QLN&TCĐN phát biểu tại Hội nghị
Trong bối cảnh nền kinh tế trong nước phải đối mặt với không ít rủi ro, thách thức, với sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Lãnh đạo Bộ, cùng với sự chủ động, tích cực của tập thể cán bộ công chức Cục QLN&TCĐN, công tác quản lý nợ công, quản lý vốn viện trợ về cơ bản đã đạt được các mục tiêu, kế hoạch đã đặt ra, góp phần vào thành tích chung của ngành tài chính.
Cơ cấu nợ thay đổi theo hướng tích cực
Trình bày Báo cáo tổng kết công tác năm 2023 của Cục QLN&TCĐN, bà Nguyễn Xuân Thảo, Phó Cục trưởng Cục QLN&TCĐN cho biết, năm 2023 là năm giữa nhiệm kỳ, có ý nghĩa quan trọng, tạo động lực cho việc hoàn thành các mục tiêu của Kế hoạch phát triển KT-XH giai đoạn 2021- 2025. Tuy nhiên, Việt Nam đã phải đối mặt với không ít rủi ro, thách thức từ bên ngoài, trong đó có những vấn đề vượt khỏi khả năng dự báo đã tác động xấu, ảnh hưởng nặng nề đến nền kinh tế. Trong bối cảnh đó, với sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Lãnh đạo Bộ, sự phối hợp chặt chẽ, kịp thời của các đơn vị thuộc Bộ, cùng với sự chủ động, tích cực của tập thể cán bộ công chức Cục QLN&TCĐN, công tác quản lý nợ công, quản lý vốn viện trợ về cơ bản đã đạt được các mục tiêu, kế hoạch đã đặt ra từ đầu năm, góp phần vào thành tích chung của ngành tài chính.
Theo đó, các chỉ tiêu an toàn nợ công tiếp tục được kiểm soát chặt chẽ, nằm trong giới hạn trần nợ được Quốc hội phê chuẩn, góp phần bồi đắp dư địa chính sách tài khóa. Các chỉ tiêu an toàn nợ được kiểm soát chặt chẽ, nằm trong giới hạn được Quốc hội phê chuẩn, hiệu quả công tác quản lý nợ công, nợ Chính phủ trong năm 2023 tiếp tục được giữ vững. Đến cuối năm 2023, dư nợ công khoảng 36,6% GDP, dư nợ Chính phủ khoảng 33,8% GDP, nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ khoảng 18,8% thu ngân sách nhà nước.
Bà Nguyễn Xuân Thảo, Phó Cục trưởng Cục QLN&TCĐN trình bày báo cáo tổng kết công tác năm 2023 và dự kiến chươn trình công tác năm 2024
Cơ cấu nợ thay đổi theo hướng tích cực, từ nợ nước ngoài là chính sang nợ trong nước là chính. Cơ cấu nợ Chính phủ đến cuối năm 2023 tiếp tục duy trì theo kế hoạch vay, trả nợ công 5 năm giai đoạn 2021-2025 và định hướng Chiến lược nợ công đến năm 2030 đã đề ra. Dư nợ trong nước tăng lên, chủ yếu là trái phiếu Chính phủ có kỳ hạn phát hành dài (trung bình khoảng 12,43 năm tính đến ngày 27/11/2023); các khoản nợ nước ngoài hiện còn dư nợ chủ yếu vẫn là lãi vay ODA, vay ưu đãi có thời hạn dài, góp phần giảm thiểu rủi ro tỷ giá, đảm bảo an ninh tài chính quốc gia.
Công tác quản lý, sử dụng nợ công tiếp tục được tăng cường, ngày càng hiệu quả hơn. Chiến lược nợ công đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, là cơ sở quan trọng để tiếp tục cải cách công tác quản lý nợ công bền vững, hiệu quả. Công tác trả nợ nước ngoài cũng được thực hiện kịp thời, đầy đủ, trong phạm vi dự toán được duyệt.
Để có được kết quả như trên ngoài việc bám sát chủ trương, đường lối chỉ đạo đúng đắn của Đảng, Nhà nước về vấn đề nợ công, Cục QLN&TCĐN đã luôn chủ động, tích cực tham mưu, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý quản lý nợ công. Trong đó, đã tham mưu cho Bộ Tài chính trình cấp có thẩm quyền ban hành các công cụ quản lý nợ công chủ động như hạn mức cho vay lại và bảo lãnh Chính phủ hàng năm, Chương trình quản lý nợ 3 năm và Kế hoạch vay, trả nợ công hàng năm, bổ sung quy định ngưỡng cảnh báo nợ công theo thông lệ quốc tế bên cạnh khái niệm trần nợ công. Để tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý cho việc vay, trả nợ công, Cục đã tích cực tham mưu cho Bộ Tài chính phối hợp với các Bộ, ngành liên quan sửa đổi, bổ sung một số Nghị định hướng dẫn Luật Quản lý nợ công như Nghị định về quản lý và sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài, Dự thảo Luật Đấu thầu sửa đổi, Dự thảo Nghị định về viện trợ của Việt Nam cho nước ngoài...
Nỗ lực cải thiện xếp hạng tín nhiệm quốc gia
Một trong những điểm sáng trong công tác quản lý nợ công trong năm qua là việc tiếp tục tích cực triển khai có hiệu quả công tác xếp hạng tín nhiệm quốc gia, góp phần giảm chi phí huy động vốn vay của Chính phủ theo lộ trình cải thiện xếp hạng tín nhiệm quốc gia tới năm 2030. Cả ba tổ chức xếp hạng tín nhiệm (Moody’s, S&P, Fitch) đều có những nhận xét tích cực về kinh tế vĩ mô Việt Nam, đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong hoạt động điều hành, tập trung vào tăng trưởng kinh tế bền vững.
Theo Lãnh đạo Cục QLN&TCĐN, trong bối cảnh tình hình kinh tế tiếp tục diễn biến phức tạp, các quốc gia tiếp tục duy trì thắt chặt chính sách tiền tệ, rủi ro địa chính trị, cầu yếu, tăng trưởng chậm, năm 2023, các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc gia đã có 34 lượt hạ bậc tín nhiệm, 38 lượt hạ triển vọng trên thế giới. Việt Nam nằm trong số ít các quốc gia được nâng xếp hạng tín nhiệm. Việc các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc gia tiếp tục khẳng định xếp hạng tín nhiệm quốc gia Việt Nam với những dự báo tích cực là điểm sáng, đặc biệt, đánh giá cao về chính sách tài khóa và dư địa nợ công còn nhiều, khẳng định sự tin tưởng của các tổ chức này với triển vọng phục hồi và tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam trong trung hạn, góp phần quảng bá hình ảnh quốc gia, tiếp tục thu hút các nhà đầu tư quốc tế đến với Việt Nam.
Toàn cảnh Hội nghị
Kết luận Hội nghị, ông Trương Hùng Long, Cục trưởng Cục QLN&TCĐN đánh giá, năm 2023, toàn Cục QLN&TCĐN đã có nhiều nỗ lực, khắc phục khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, năm 2024 và những năm tới đây, nhiệm vụ công tác quản lý nợ công còn khá nặng nề. Năm 2024, Cục QLN&TCĐN đã xây dựng kế hoạch chương trình công tác với khoảng trên 500 nhiệm vụ liên quan đến công tác quản lý nợ, đề nghị các phòng, ban chức năng thuộc Cục cần tiếp tục nâng cao tinh thần trách nhiệm, bám sát chương trình công tác, quy trình, phối hợp với nhau và với các đơn vị liên quan để triển khai đồng bộ, hiệu quả nhất.
Trong đó, về nhóm nhiệm vụ kế hoạch và quản lý rủi ro, các đơn vị trong Cục QLN&TCĐN cần phối hợp chặt chẽ để triển khai Chương trình quản lý nợ công 3 năm giai đoạn 2024-2026 và Kế hoạch vay, trả nợ công năm 2024. Chủ động theo dõi, định kỳ đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch năm để tham mưu kịp thời với Bộ, đảm bảo bám sát thực tiễn. Đồng thời, chuẩn bị các hoạt động nghiên cứu để phục vụ khởi động đánh giá triển khai Luật Quản lý nợ công, Kế hoạch 5 năm và đánh giá giữa kỳ các đề án, chiến lược vào đầu năm 2025. Tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động đề ra tại Khung cải cách quản lý nợ công, tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về rủi ro danh mục nợ, thống kê nợ nước ngoài,...
Đối với các nhóm nhiệm vụ về giải ngân, một số nhiệm vụ trọng tâm gồm: đôn đốc các Bộ, ngành Trung ương, địa phương phân bổ và nhập TABMIS kế hoạch vốn 2024 ngay trong tháng 1/2024, làm cơ sở giải ngân theo kế hoạch vốn 2024; theo dõi sát diễn biến giải ngân của từng Bộ, ngành, địa phương, từng dự án được giao kế hoạch vốn lớn hoặc đang có vướng mắc trong giải ngân để góp phần tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy tiến độ giải ngân...
HP