Bộ trưởng Bộ Tài chính giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi)

Sáng 27/11, tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận sôi nổi về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi), tập trung vào các vấn đề lớn như danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, cơ chế ưu đãi – hỗ trợ đầu tư, thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư và đầu tư đặc biệt. Với vai trò là cơ quan chủ trì soạn thảo, Bộ Tài chính đã lắng nghe, tiếp thu các ý kiến, đồng thời giải trình rõ quan điểm và phương án điều chỉnh dự thảo luật.

Nhiều ý kiến đại biểu nhấn mạnh, danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện cần được đánh giá dựa trên rủi ro đối với lợi ích công cộng, trong đó có rủi ro tài chính, nghĩa vụ thuế và tính minh bạch của thị trường. Đại biểu Đào Chí Nghĩa (Cần Thơ) bày tỏ đồng tình với việc cắt giảm 25 ngành nghề trong dự thảo, đồng thời đề xuất bổ sung cơ chế hậu kiểm và chứng chỉ hành nghề cho các lĩnh vực chuyên môn cao, nhằm bảo đảm chất lượng dịch vụ và tuân thủ nghĩa vụ tài chính. Đại biểu Lê Hoàng Anh (Gia Lai) cho rằng những quy định mang tính kỹ thuật nên được chuyển xuống luật chuyên ngành, giúp Luật Đầu tư tập trung vào những lĩnh vực có rủi ro cao, trong đó có rủi ro tài chính và tác động lớn đến thị trường. Một số đại biểu khác cũng đề nghị loại bỏ cụm từ “các yêu cầu khác” tại Khoản 6 Điều 7 để tránh phát sinh “giấy phép con”, gây chi phí tuân thủ vô hình và làm méo mó môi trường cạnh tranh.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng phát biểu giải trình trước Quốc hội. Ảnh: Nam An

Trên cơ sở đó, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đã giải trình các nội dung tiếp thu. Bộ trưởng cho biết, trong thời gian qua, Bộ Tài chính đã tích cực đồng bộ hóa các quy định với các luật liên quan và chuyển mạnh quản lý theo rủi ro, nhằm tập trung nguồn lực kiểm soát các dự án có tác động tài chính – ngân sách lớn, đồng thời giảm chi phí cơ hội và chi phí tài chính cho nhà đầu tư. Việc rà soát, cắt giảm các ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện không chỉ là về số lượng mà còn là đánh giá tác động chính sách, cân nhắc giữa quyền tự do kinh doanh và yêu cầu quản lý nhà nước, đặc biệt là quản lý tài chính – ngân sách. Dự thảo ban đầu dự kiến cắt khoảng 25 ngành nghề, nhưng qua quá trình rà soát phối hợp với các bộ, ngành, con số này đã được nâng lên tối thiểu khoảng 50 ngành nghề. Sau khi Luật được thông qua, các bộ, ngành sẽ tiếp tục chuyển từ kiểm tra “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”, tăng vai trò của tiêu chuẩn, quy chuẩn trong kiểm soát rủi ro, với sự giám sát chặt chẽ của cơ quan tài chính – thuế.

Liên quan các sản phẩm gây hại như khí N₂O, bóng cười, thuốc lá điện tử và các chất hướng thần, Bộ trưởng khẳng định việc đưa vào danh mục cấm đầu tư kinh doanh không chỉ bảo vệ sức khỏe, trật tự xã hội mà còn bảo đảm kỷ cương thị trường, chống thất thu ngân sách. Đây là cơ sở pháp lý cho các cơ quan chức năng, trong đó có cơ quan tài chính địa phương, kiểm soát, xử lý các hoạt động kinh doanh phi chính thức.

Nhìn tổng thể, Luật Đầu tư (sửa đổi) được thiết kế để vừa bảo đảm quyền tự do kinh doanh, vừa đặt trong trật tự kỷ luật, minh bạch và có trách nhiệm. Bộ Tài chính sẽ tiếp tục lắng nghe, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, đồng thời đề xuất các giải pháp cải cách mạnh mẽ, từ việc cắt giảm điều kiện kinh doanh, hoàn thiện danh mục ngành nghề cấm, đến chuẩn hóa cơ chế ưu đãi và thủ tục đầu tư. Khi được ban hành, Luật sẽ giúp dòng vốn vào nền kinh tế minh bạch, hiệu quả, đi đúng hướng, tạo giá trị gia tăng, đóng góp ổn định cho ngân sách nhà nước và củng cố nội lực nền kinh tế, đồng thời tạo lập môi trường đầu tư an toàn, lành mạnh và bền vững.

Lam Anh