Việt Nam có đủ điều kiện bứt phá nhờ khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo

Đây là khẳng định của PGS., TS. Nguyễn Mạnh Hùng - Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương tại Hội thảo Phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong bối cảnh mới: Đột phá chiến lược trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh vừa tổ chức.

Để Việt Nam bứt phá, các nhà khoa học cho rằng cần xây dựng một hệ sinh thái khuyến khích mạnh mẽ tinh thần đổi mới sáng tạo.

Biến sức mạnh của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo thành động lực phát triển

Trong bối cảnh kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo (AI) đang định hình lại tốc độ phát triển toàn cầu, Việt Nam cần khẩn trương xây dựng một hệ sinh thái toàn diện nhằm thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, đây được coi là một đột phá chiến lược để bảo vệ và phát triển đất nước; PGS., TS. Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo không chỉ là ứng dụng khoa học kỹ thuật, mà còn là tinh thần dám nghi ngờ điều cũ, dám thử điều mới, dám phá vỡ giới hạn và dám hỏi những câu hỏi mà người khác chưa từng dám hỏi. Đặc biệt, trong bối cảnh kỷ nguyên của AI, chúng ta đang bước vào một thời đại mà tốc độ thay đổi của thế giới diễn ra nhanh, không còn đo bằng thập niên hay năm tháng, mà đo bằng từng ngày, thậm chí từng giờ.

PGS., TS. Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, Việt Nam có đầy đủ điều kiện để bứt phá phát triển dựa vào khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; đồng thời đề nghị các nhà khoa học làm rõ bối cảnh mới của cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chuyển đổi số quốc gia và các thách thức an ninh phi truyền thống; đánh giá toàn diện và hệ thống thực trạng phát triển khoa học công nghệ Việt Nam.

Ngoài ra, qua Hội thảo, PGS., TS. Nguyễn Mạnh Hùng cũng đề xuất nghị các nhà khoa học đề xuất các đột phá chiến lược về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; trong đó, làm thế nào để sức mạnh của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo lan tỏa trong tất cả lĩnh vực của đời sống xã hội, thực sự trở thành một nguồn lực, một động lực quan trọng nhất để Việt Nam phát triển.

Cần coi nhân tài là nguồn lực then chốt cho đột phá chiến lược

Tham luận của các nhà khoa học tập trung phân tích những bài học kinh nghiệm của thế giới trong phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; phân tích thực tại tiễn Việt Nam, nhận diện những ưu điểm và hạn chế, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm trong phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong 40 năm đổi mới.

Trên cơ sở đó, các nhà khoa học thống nhất đề xuất Việt Nam cần xây dựng hệ sinh thái đổi mới, sáng tạo, nâng cao giáo dục số để phát triển công dân số, coi nhân tài là nguồn lực then chốt cho đột phá chiến lược.

Các nhà khoa học cũng đề nghị hoàn thiện chính sách về nhân tài; đồng thời thu hút tri thức giỏi của Việt Nam ở nước ngoài và các chuyên gia quốc tế.

Bên cạnh đó, các nhà khoa học cũng đề xuất tăng cường cải cách thể chế và hợp tác quốc tế; xây dựng công nghệ lõi như trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học và năng lượng tái tạo; đồng thời đầu tư mạnh vào nghiên cứu và phát triển, linh hoạt cơ chế chấp nhận rủi ro, chính sách tài chính với quỹ đầu tư mạo hiểm và ưu đãi thuế…

Các nhà khoa học nhấn mạnh, Việt Nam cần có những đột phá chiến lược để vượt lên mạnh mẽ; biến khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thành động lực cốt lõi cho phát triển kinh tế - xã hội bền vững, bảo vệ an ninh quốc gia và củng cố nền tảng tư tưởng của Đảng. Do đó, Việt Nam cần ưu tiên các lĩnh vực đầu tư nghiên cứu và phát triển hiện tại là trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, an ninh mạng và kinh tế xanh.

Lưu Thủy