Bộ đôi Biên phòng TP Cần Thơ: Chủ động, kiên quyết và đồng bộ trong đấu tranh phòng, chống khai thác IUU

Trong bối cảnh toàn quốc đang triển khai cao điểm chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), Bộ đội Biên phòng (BĐBP) TP Cần Thơ tiếp tục khẳng định vai trò nòng cốt trong quản lý, kiểm soát hoạt động khai thác thủy sản và đồng hành cùng ngư dân trên địa bàn. Năm 2025, với sự chỉ đạo chặt chẽ của Bộ Tư lệnh BĐBP và UBND thành phố, BĐBP TP Cần Thơ đã triển khai quyết liệt, đồng bộ nhiều biện pháp, góp phần giữ vững kỷ cương pháp luật trên biển, nâng cao ý thức ngư dân, củng cố niềm tin trong cộng đồng và đóng góp thiết thực vào mục tiêu quốc gia gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC).

Lãnh đạo BĐBP TP Cần Thơ và các sở ngành địa phương trao tặng ảnh Bác Hồ, cờ Tổ quốc và tủ thuốc Biên phòng kết hợp tuyên truyền phòng chống khai thác IUU cho ngư dân đang đánh bắt trên biển.

Ngay từ đầu năm 2025, Ban Chỉ huy BĐBP TP Cần Thơ xác định tuyên truyền là “chìa khóa” ngăn ngừa vi phạm IUU từ sớm, từ cơ sở. Trong năm, các đơn vị đã tổ chức 76 cuộc tuyên truyền tập trung với 5.276 lượt người, cùng 6.487 lượt tuyên truyền nhỏ lẻ cho 25.712 lượt ngư dân. Song song đó, lực lượng đã phát hành 14.000 tờ rơi, gửi 750 tin nhắn SMS và phối hợp với báo chí trung ương, địa phương thực hiện 63 tin, bài và phóng sự về chống IUU.

Thượng tá Nguyễn Thanh Đừng, Phó Chỉ huy trưởng, Tham mưu trưởng BĐBP TP Cần Thơ, nhấn mạnh: “Chúng tôi xác định tuyên truyền không chỉ đơn thuần là phổ biến pháp luật, mà là nhiệm vụ vận động quần chúng mang tính chiến lược. Khi ngư dân nắm vững quy định, hiểu rõ hậu quả của vi phạm, thì họ sẽ là lực lượng tự giác, đồng hành cùng biên phòng trong bảo vệ chủ quyền và phát triển kinh tế biển bền vững”.

Nhờ các hoạt động truyền thông liên tục, nhận thức của bà con được nâng lên rõ rệt. Nhiều ngư dân chủ động liên hệ đồn, trạm để được hướng dẫn về giấy phép, kiểm tra VMS trước khi ra khơi.

Ngư dân Nguyễn Văn Quý, Ấp Cảng, xã Trần Đề, TP Cần Thơ, chia sẻ: “Mấy năm trước, nhiều quy định tôi còn mù mờ. Giờ được các chú bộ đội giải thích tận tình, tôi hiểu rõ nếu mất kết nối thiết bị hay đi sai vùng sẽ bị phạt rất nặng, lại ảnh hưởng uy tín nghề cá Việt Nam. Biết vậy nên tôi và anh em đi biển tuân thủ nghiêm, cũng yên tâm hơn khi có biên phòng đồng hành”.

Cần Thơ hiện có 785 tàu cá, trong đó 342 tàu từ 15m trở lên phải lắp thiết bị VMS theo quy định. BĐBP thành phố phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường kiểm tra, rà soát toàn bộ hồ sơ đăng ký, đăng kiểm, giấy phép khai thác; đồng thời lập danh sách 12 phương tiện thuộc nhóm “nguy cơ cao” để giám sát đặc biệt.

Các đồn, trạm duy trì lực lượng thường xuyên xuống cơ sở, kiểm tra thực tế tại các cửa sông, bãi ngang, khu neo đậu; chụp ảnh, lập hồ sơ những phương tiện chưa đủ điều kiện để phục vụ quản lý. Đây là bước quan trọng nhằm ngăn ngừa ngay từ đầu các hành vi có thể dẫn tới vi phạm vùng biển nước ngoài.

Công tác kiểm soát tàu ra vào được thực hiện nghiêm ngặt tại các Trạm Kiểm soát Biên phòng Trần Đề, Mỹ Thanh và Định An.

Hải đội 2 Biên phòng, BĐBP TP Cần Thơ thường xuyên tổ chức tuần tra, kiểm soát chống khai thác IUU trên vùng biển đơn vị quản lý.

Trong năm 2025, lực lượng biên phòng đã tiếp nhận và xử lý: 1.534 lượt tàu xuất bến/8.420 thuyền viên; 1.256 lượt tàu nhập bến/7.548 thuyền viên, đảm bảo 100% hồ sơ khai báo qua phần mềm quản lý tàu cá. Số hóa thủ tục là yêu cầu quan trọng của Bộ Tư lệnh BĐBP, vừa bảo đảm minh bạch, vừa tạo thuận lợi cho ngư dân, đồng thời giảm nguy cơ sai sót trong hồ sơ – yếu tố từng bị EC nhắc nhở nhiều lần.

Bên cạnh đó BĐBP TP Cần Thơ cũng đã làm tốt công tác tuần tra, kiểm soát. Năm 2025, BĐBP TP Cần Thơ đã tổ chức 91 cuộc tuần tra trên biển, với tổng hành trình 3.075 hải lý, kiểm tra 2.790 phương tiện/15.968 thuyền viên. Kết quả: không phát hiện trường hợp nào vi phạm vùng biển nước ngoài hoặc khai thác trái phép. Công tác theo dõi, xử lý mất tín hiệu VMS – một tiêu chí trọng tâm của EC – được thực hiện rất nghiêm túc. Trong năm, toàn địa bàn ghi nhận 595 lượt tàu mất kết nối; lực lượng biên phòng khẩn trương liên lạc, yêu cầu 515 thuyền trưởng mở lại kết nối kịp thời. Đây là minh chứng rõ ràng về khả năng giám sát liên tục và phản ứng nhanh của BĐBP TP Cần Thơ trong thực thi nhiệm vụ.

Thực hiện nghiêm truy xuất nguồn gốc thủy sản, bảo đảm không sai sót hồ sơ; tại Cảng cá Trần Đề và Bến cá Mỏ Ó, lực lượng BĐBP phối hợp với tổ IUU giám sát 100% tàu từ 15m trở lên khi bốc dỡ thủy sản. Tất cả sản lượng khai thác được kiểm tra, lập hồ sơ chứng nhận – xác nhận đúng quy trình. Đây là khâu quan trọng, bởi EC đánh giá truy xuất nguồn gốc là tiêu chí “cứng” trong quá trình gỡ “thẻ vàng”. Việc không để xảy ra sai sót, thiếu minh bạch trong hồ sơ là cơ sở khẳng định nỗ lực của Việt Nam.

Ngoài ra công tác xử lý vi phạm cũng được được thực hiện một cách nghiêm minh, tạo sức răn đe mạnh mẽ. Trong năm, lực lượng biên phòng thành phố đã lập hồ sơ xử lý 01 trường hợp vi phạm liên quan đến tàu ST-7677-TS và bàn giao cho tỉnh Cà Mau thụ lý theo quy định. Ngoài trường hợp trên trong năm qua trên địa bàn không có tàu vượt ranh giới; không có tàu vi phạm vùng biển nước ngoài; Không có tàu gửi, vận chuyển thiết bị VMS; không có vụ việc bị khởi tố hình sự. Những kết quả này khẳng định sự nghiêm túc trong chỉ đạo, giám sát và quyết tâm của lực lượng BĐBP TP Cần Thơ.

Thượng tá Nguyễn Thanh Đừng cho biết thêm thời gian tới BĐBP TP Cần Thơ xác định 4 nhóm nhiệm vụ trọng tâm đó là: Một là tăng cường tuyên truyền chiều sâu, đa dạng hóa hình thức, bám sát từng nhóm đối tượng; Hai là quản lý chặt chẽ nhóm phương tiện nguy cơ cao, kiên quyết không cho xuất bến khi chưa đủ điều kiện; ba là tăng cường tuần tra – kiểm soát, kết hợp chặt chẽ với Cảnh sát biển, Hải quân, Kiểm ngư, Cảng cá; Bốn là công khai các vụ vi phạm trên báo chí, tạo hiệu ứng răn đe mạnh mẽ. Bên cạnh đó, đơn vị tiếp tục hoàn thiện hồ sơ, chuẩn bị kỹ lưỡng cho việc làm việc với Đoàn Thanh tra EC – một nhiệm vụ mang ý nghĩa chiến lược, khẳng định quyết tâm của Cần Thơ và cả nước trong thực thi pháp luật thủy sản.

Sự chủ động và quyết liệt của lực lượng BĐBP TP Cần Thơ cùng chính quyền các cấp đã tạo nên “lá chắn” vững chắc, góp phần bảo vệ uy tín thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế, đồng thời giúp ngư dân yên tâm bám biển theo hướng bền vững, đúng pháp luật.

Bài, ảnh: Văn Long