Những kết quả bước đầu thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp ở Thành phố Cần Thơ
Sau một tháng triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (từ ngày 01/7 đến ngày 29/7/2025), Cần Thơ đã triển khai, vận hành và đạt được một số kết quả; đồng thời, vẫn còn những khó khăn, vướng mắc cần giải quyết trong thời gian tới để đảm bảo hệ thống chính trị tại địa phương hoạt động ổn định và hiệu quả trong bối cảnh sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính.
Thành phố Cần Thơ công bố các quyết định về thành lập chính quyền địa phương
hai cấp. Ảnh: PV.
Công tác lãnh đạo, chỉ đạo hoàn thiện tổ chức bộ máy
Ngay sau công bố Nghị quyết, quyết định của Trung ương và địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ đã khẩn trương chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng triển khai quán triệt các văn bản, quy định của Trung ương về sắp xếp bộ máy để vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Thành phố Cần Thơ đã tổ chức họp Thường trực, Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố để thông qua các Đề án hợp nhất, sáp nhập các cơ quan chuyên trách, tham mưu giúp việc Thành ủy, đơn vị sự nghiệp của Đảng, cơ quan Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội đồng nhân dân và Phương án sắp xếp, kiện toàn cơ cấu tổ chức cơ quan hành chính sau khi hợp nhất, sáp nhập của 03 tỉnh, thành phố Cần Thơ, Sóc Trăng, Hậu Giang. Đây là cơ sở để các cơ quan, đơn vị trình cấp thẩm quyền ban hành quyết định, nghị quyết thành lập các cơ quan, đơn vị theo quy định.
Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố cũng đã tổ chức Kỳ họp thứ nhất sau hợp nhất, sáp nhập để thông qua các nội dung liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố, các ban của HĐND thành phố và Văn phòng Đoàn Đại biểu Quốc hội và HĐND thành phố. Đồng thời, phê duyệt số lượng người làm việc hưởng lương từ ngân sách nhà nước trong đơn vị sự nghiệp công lập.
Ban Thường vụ Thành ủy phân công các đồng chí lãnh đạo phụ trách chỉ đạo các cấp ủy, cơ quan, đơn vị, địa phương, thường xuyên khảo sát địa bàn, trực tiếp làm việc với 103 xã, phường và các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh để nắm bắt tình hình, kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc phát sinh, đảm bảo hệ thống chính quyền địa phương 2 cấp vận hành thông suốt, không xảy ra điểm nghẽn. Mục tiêu hàng đầu là ổn định tổ chức, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phát triển kinh tế - xã hội, gắn liền với việc phục vụ người dân.
Công tác lãnh đạo, chỉ đạo được thực hiện thường xuyên qua các cuộc họp trực tiếp và trực tuyến, kết hợp khảo sát thực địa. Đặc biệt, vào ngày 05/7 và 25/7/2025, Ban Thường vụ Thành ủy đã chỉ đạo Đảng ủy UBND thành phố họp với 103 xã, phường để nghe báo cáo tình hình hoạt động và trực tiếp định hướng, giải quyết các bất cập thuộc thẩm quyền. Đối với việc hoàn thiện tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp, Ban Thường vụ Thành ủy cũng đã chỉ đạo các cơ quan tham mưu, giúp việc phối hợp với 103 xã, phường tổ chức hội nghị vào ngày 19/7/2025 nhằm chỉ đạo quyết liệt việc bố trí, sắp xếp, kiện toàn nhân sự cấp xã đối với các chức danh cấp ủy, chính quyền, đặc biệt là vị trí phó chủ tịch HĐND, UBND cấp xã; theo đó, thành phố không khuyết chức danh Bí thư, Phó Bí thư, Chủ tịch cấp xã[1].
Kết quả thực hiện, vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp
- Thành phố tiếp tục hoàn thiện tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, theo đó, việc chỉ đạo thành lập mới 2 đảng bộ (chi bộ) cơ quan trực thuộc cấp ủy cấp xã theo Kết luận số 139-KL/TW đã hoàn thành, với việc thành lập 103/103 đảng bộ (chi bộ) UBND cấp xã và 103/103 đảng bộ (chi bộ) cơ quan đảng cấp xã; đối với việc hoàn thiện Phương án nhân sự Ban Chấp hành Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025-2030: (1) Đề án nhân sự Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Cần Thơ lần thứ XV đang được hoàn thiện theo quy định để trình cấp có thẩm quyền. (2) Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ đã ban hành các quyết định chỉ định bổ sung Ban Chấp hành Đảng bộ, Ban Thường vụ Đảng ủy đối với 103 xã, phường, đảm bảo đủ 100% số lượng theo quy định. (3) Các chức danh nhân sự chủ chốt, lãnh đạo chính quyền cấp xã như Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND cấp xã đã được Thành phố Cần Thơ bố trí đủ 100% số lượng ngay từ ngày 01/7/2025, không thiếu, khuyết (103/103 Bí thư, 206/206 Phó Bí thư, 103/103 Chủ tịch UBND cấp xã). Các chức danh Phó Chủ tịch HĐND, Phó Chủ tịch UBND cấp xã cũng đã được kiện toàn và bố trí đủ 100% số lượng (103/103 Phó Chủ tịch HĐND, 207/207 Phó Chủ tịch UBND)[2].
Để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cấp xã, Thành phố Cần Thơ đã tăng cường, bổ sung 622 cán bộ cấp thành phố về các xã, phường đảm nhiệm các vị trí trong cấp ủy, lãnh đạo chính quyền và cán bộ chuyên môn ở các phòng, ban cấp xã, đặc biệt trong các lĩnh vực địa chính, tài chính, công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng thi hành công vụ. Kết quả, các cơ quan, đơn vị cấp thành phố và xã, phường đã cơ bản hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy, phân bổ biên chế hợp lý, đảm bảo bố trí đầy đủ các vị trí lãnh đạo, cán bộ chuyên môn để thực hiện tốt nhiệm vụ. Đồng thời, việc thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người hoạt động không chuyên trách cấp xã nghỉ công tác đã được giải quyết cho 2.732 trường hợp, với tổng kinh phí khoảng 888.922.000.000 đồng đã chi trả cho 858 người tính đến ngày 29/7/2025[3]; Thành phố Cần Thơ cũng đã có văn bản hướng dẫn các cơ quan, đơn vị trong công tác bố trí nhân sự, kiện toàn chức danh, điều động, luân chuyển, giải quyết chế độ, chính sách, giúp quá trình hoàn thiện hệ thống tổ chức bộ máy diễn ra nhanh chóng, hiệu quả, chặt chẽ.
- Nhiều kết quả tích cực trong vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, thành phố đã khẩn chương bố trí trụ sở, trang thiết bị phục vụ nhiệm vụ chính trị nhằm đảm bảo phục vụ người dân, doanh nghiệp, không có gián đoạn. Các cơ quan, đơn vị đã cơ bản bố trí trụ sở, trang thiết bị đảm bảo phục vụ công tác, đặc biệt Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã được trang bị cơ sở vật chất, thiết bị cần thiết, tại 103 trụ sở làm việc của xã, phường đã được bố trí cơ bản phù hợp, tận dụng tối đa nguồn lực hiện có, hạn chế tối đa tình trạng trụ sở bị dôi dư, lãng phí.
Song song với việc bố trí trụ sở, trang thiết bị, việc rà soát, công bố các thủ tục hành chính ở các lĩnh vực cũng được UBND thành phố và UBND cấp xã chỉ đạo niêm yết công khai thủ tục hành chính (TTHC) tại trụ sở và trên hệ thống thông tin điện tử; các Trung tâm Phục vụ hành chính công đã bố trí đủ lãnh đạo và công chức, hoạt động nền nếp, hiệu quả, chuyên nghiệp, nhận được sự đồng tình ủng hộ cao của Nhân dân… kết quả, thành phố đã “công khai trên Cổng Dịch vụ công quốc gia tổng số 2.124 TTHC (1.818 cấp thành phố, 306 cấp xã), hệ thống thông tin giải quyết TTHC thành phố được tích hợp, sử dụng thống nhất cho toàn bộ 103 đơn vị hành chính cấp xã, đảm bảo công khai, minh bạch; từ ngày 01/7/2025, chính quyền địa phương đã tiếp nhận là 59.170 hồ sơ TTHC (40.067 trực tuyến, 19.016 trực tiếp và bưu chính)”[4]; bộ máy Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã được kiện toàn, hệ thống một cửa hoạt động ổn định, không gây ách tắc; nhiều nơi đã lắp đặt wifi, máy tính cài phần mềm chống mã độc, đường truyền internet đạt tốc độ yêu cầu, có máy tính phục vụ công dân đăng ký VNeID.
Đối với nội dung phân cấp, phân quyền, UBND thành phố đã ban hành 09 công văn triển khai các quy định của Trung ương về phân cấp, phân quyền trong các lĩnh vực tư pháp, địa chính, đất đai, văn hóa, thể thao, du lịch, tài chính... Sở Khoa học và Công nghệ đã tổ chức hội nghị tập huấn trực tuyến cho các địa phương.
Chuyển đổi số, công nghệ thông tin, tất cả các hệ thống thông tin dùng chung của thành phố đã được đưa vào sử dụng, vận hành ổn định, thông suốt, đảm bảo an toàn thông tin; các hệ thống quan trọng như Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính, Hệ thống quản lý văn bản và điều hành, Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu dùng chung (Trục LGSP), Nền tảng xác thực tập trung (SSO), Cổng dữ liệu thành phố, Ứng dụng di động Thành phố Cần Thơ, Hệ thống thư điện tử, Hệ thống hội nghị truyền hình, Mạng truyền số liệu chuyên dùng đều đáp ứng nhiệm vụ. Hệ thống thông tin giải quyết TTHC đã triển khai đồng bộ cho Thành phố Cần Thơ sau hợp nhất, “phục vụ 120 đơn vị bao gồm Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố, 02 điểm tiếp nhận và trả kết quả tại phường Vị Thanh và phường Phú Lợi, 14 sở, ban, ngành và 103 xã, phường, với 20.652 tài khoản đã tạo. Hệ thống đã kết nối chính thức với Cổng dịch vụ công quốc gia từ ngày 30/6/2025 và đồng bộ 2.128 TTHC” [5]. Hệ thống này cũng đã được triển khai công nghệ AI để hỗ trợ công chức, viên chức bộ phận một cửa tại cấp xã tác nghiệp; hệ thống Quản lý văn bản và Điều hành được triển khai thống nhất cho toàn thành phố sau hợp nhất, với 11.988 tài khoản người dùng, đảm bảo gửi nhận văn bản điện tử liên thông 03 cấp từ Trung ương đến cấp tỉnh, cấp xã; đối với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, thành phố cũng cung cấp 30.000 tài khoản và đưa vào sử dụng từ ngày 01/7/2025[6].
Nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới
Trong một tháng triển khai, Thành phố Cần Thơ đã đạt được những ưu điểm đáng kể. Song vẫn còn một số khó khăn nhất định, như việc bố trí trụ sở làm việc cho cấp xã sau sáp nhập vẫn còn một số hạn chế. Việc điều chuyển, sử dụng tài sản công, máy móc, thiết bị giữa các đơn vị cần thêm thời gian để hoàn thiện. Bên cạnh đó, một số hệ thống phần mềm chuyên ngành hiện tại còn có một số hạn chế, thiếu liên thông giữa các phần mềm, dữ liệu chưa được xử lý. Việc giải quyết các chế độ chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức nghỉ công tác theo quy định còn tồn đọng một số trường hợp chưa nhận được tiền chi trả chế độ chính sách. Do đó, trong thời gian tới, Thành ủy Cần Thơ xác định các nhiệm vụ trọng tâm cần thực hiện như sau:
- Tiếp tục tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức, tạo sự thống nhất trong cán bộ, đảng viên và đồng thuận trong Nhân dân sau khi sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp.
- Chỉ đạo các cơ quan tham mưu, giúp việc nghiên cứu xây dựng các quy định cụ thể hóa, tổ chức thực hiện ngay khi Trung ương có quy định, hướng dẫn về quy hoạch cán bộ, phân cấp quản lý cán bộ, tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ; xây dựng dự thảo Kết luận về danh mục chức danh, chức vụ lãnh đạo và Quy định về phân cấp thẩm quyền thực hiện chính sách tiền lương.
- Tiếp tục rà soát, bố trí tăng cường cán bộ cấp thành phố có chuyên môn sâu (tài chính, địa chính, công nghệ thông tin) về các xã, phường để nâng cao chất lượng đội ngũ công chức. Rà soát nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng chính trị, chuyên môn, quản lý nhà nước để tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng yêu cầu vị trí việc làm.
- Tăng cường theo dõi, kiểm tra, nắm chắc tình hình vận hành bộ máy mới ở cấp xã để chỉ đạo giải quyết các khó khăn, vướng mắc. Đồng thời, khẩn trương thực hiện giải quyết chế độ, chính sách theo các Nghị định của Chính phủ.
Sau một tháng triển khai, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại Thành phố Cần Thơ đã đạt được những kết quả tích cực, thể hiện sự chủ động, linh hoạt của địa phương trong việc thích ứng với sự thay đổi lớn về cơ cấu tổ chức. Những kinh nghiệm từ tháng đầu tiên sẽ là cơ sở quan trọng để tiếp tục hoàn thiện và phát huy hiệu quả của mô hình này trong thời gian tới, góp phần xây dựng một nền hành chính chuyên nghiệp, phục vụ người dân tốt hơn.
Ngọc Quy
-----------------------
[1] [2] [3] [4] [5] [6] Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ (2025), Báo cáo số 23-BC/TU ngày 30/7/2025 về “Tình hình triển khai và vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp sau một tháng triển khai trên địa bàn Thành phố Cần Thơ”, tr.2, tr.4, tr.5, tr.6-7, tr.8, tr.9.
