Phát huy vai trò của Ủy ban Kiểm tra các cấp ở Đảng bộ Khối Doanh nghiệp Trung ương trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực

Trong bối cảnh hiện nay, tham nhũng, lãng phí và tiêu cực đang trở thành những vấn đề cấp bách, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước. Đặc biệt, trong các doanh nghiệp, nơi có sự tập trung lớn về tài sản, nguồn lực và con người, những hiện tượng tiêu cực này không chỉ làm giảm hiệu quả kinh doanh mà còn ảnh hưởng đến niềm tin của người dân đối với Đảng và Nhà nước. Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương, với vai trò là cơ quan lãnh đạo và kiểm tra các tổ chức đảng tại các doanh nghiệp nhà nước, đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong công tác đấu tranh này.

Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã từng nhấn mạnh: “Mọi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức sai phạm phải có hình thức xử lý kịp thời, nghiêm minh và công khai, làm nghiêm từ trên xuống dưới, không có vùng cấm, vùng trống, không có ngoại lệ, không có đặc quyền, bất kể người đó là ai”[1] và Ủy ban Kiểm tra (UBKT) chính là lực lượng nòng cốt trong cuộc chiến này. Điều đó, không chỉ thể hiện sự quyết tâm trong cuộc chiến chống tham nhũng mà còn là động lực thúc đẩy các ngành, các cấp trong công tác kiểm tra, giám sát. Vì vậy, việc phát huy vai trò của UBKT các cấp ở Đảng bộ Khối Doanh nghiệp Trung ương trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là vô cùng cần thiết.

Vai trò của UBKT các cấp ở Đảng bộ Khối Doanh nghiệp Trung ương và công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực

UBKT các cấp ở Đảng bộ Khối Doanh nghiệp Trung ương có nhiệm vụ giám sát, kiểm tra việc thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, trong đó có các vấn đề liên quan đến công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí và tiêu cực. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng nêu rõ: “Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, phát hiện sớm, xử lý nghiêm minh các vụ việc, vụ án tham nhũng, lãng phí; kiên quyết thu hồi tài sản tham nhũng; kịp thời xử lý, thay thế cán bộ lãnh đạo, quản lý khi có biểu hiện tham nhũng, lãng phí; xử lý nghiêm những cán bộ nhũng nhiễu, vòi vĩnh, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp”[2]. Thông qua việc tổ chức các cuộc kiểm tra định kỳ và đột xuất, UBKT các cấp đã phát hiện và xử lý kịp thời những sai phạm, hạn chế tình trạng tham nhũng, lãng phí trong các doanh nghiệp.

Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ dẫn: “Công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán phải được tiến hành một cách thường xuyên, toàn diện, công khai, dân chủ, thận trọng và chặt chẽ, có trọng tâm, trọng điểm, tập trung các lĩnh vực dễ tham nhũng, tiêu cực hoặc có nhiều dư luận về tham nhũng, tiêu cực, về suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”[3] Điều này cho thấy rằng công tác kiểm tra, giám sát có vai trò quan trọng trong việc phát hiện và ngăn chặn tham nhũng. Kiểm tra không chỉ giúp phát hiện những sai phạm mà còn góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm của cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện chức trách của mình.

Trong thời gian qua, UBKT các cấp ở Đảng bộ Khối Doanh nghiệp Trung ương đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Nhiều vụ việc tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đã được phát hiện và xử lý nghiêm minh theo pháp luật, qua đó góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực doanh nghiệp, góp phần bảo vệ tài sản nhà nước và nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp.

Trong nhiệm kỳ 2020-2025, UBKT các cấp ở Đảng bộ Khối Doanh nghiệp Trung ương đã kiểm tra 37 tổ chức đảng khi có dấu hiệu vi phạm, kết luận 15 tổ chức đảng có khuyết điểm, vi phạm, 13 tổ chức đảng đến mức phải thi hành kỷ luật, đã xem xét, thi hành kỷ luật 08 tổ chức đảng; 177 đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm, có 89 cấp ủy viên các cấp, kết luận có 86 đảng viên có khuyết điểm, vi phạm đến mức phải xem xét, thi hành kỷ luật. UBKT các cấp đã tiến hành kiểm tra 2.919 tổ chức đảng; giám sát chuyên đề 3.107 tổ chức đảng, 7.306 đảng viên. Qua kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật của Đảng và thanh tra, kiểm tra, kiểm toán đã thu hồi được tài sản thất thoát trong các vụ việc, vụ án kinh tế, tham nhũng, lãng phí là 5.915,7 triệu đồng.

UBKT các cấp cũng đã chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng như thanh tra, kiểm toán để kịp thời phát hiện những dấu hiệu tham nhũng, lãng phí. Sự phối hợp này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả trong công tác kiểm tra mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc xử lý các vi phạm.

Kiểm tra nội bộ là một trong những phương pháp hiệu quả để phát hiện và ngăn chặn tham nhũng, lãng phí. Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương đã khuyến khích các doanh nghiệp xây dựng hệ thống kiểm tra nội bộ mạnh mẽ, qua đó tạo ra cơ chế tự giám sát và trách nhiệm trong hoạt động của từng cá nhân và tổ chức.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, UBKT các cấp vẫn gặp phải không ít khó khăn. Một trong những thách thức lớn nhất là sự lúng túng trong việc áp dụng các quy định pháp luật, thiếu tính đồng bộ giữa các cơ quan chức năng trong công tác phòng chống tham nhũng. Nhiều doanh nghiệp vẫn thiếu sự minh bạch trong hoạt động, gây khó khăn trong công tác kiểm tra. Ngoài ra, một số cán bộ kiểm tra còn thiếu kinh nghiệm, dẫn đến hiệu quả kiểm tra chưa cao. Còn có UBKT chưa thực hiện toàn diện các nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ Đảng. Chất lượng một số cuộc kiểm tra, giám sát đã thực hiện và chất lượng giám sát thường xuyên còn hạn chế. Một số nơi thực hiện quy chế phối hợp giữa thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát của Đảng với thanh tra, kiểm soát nội bộ, kiểm toán bộ, còn bất cập, tính phòng ngừa chưa cao; chưa kiện toàn đủ số lượng ủy viên UBKT đảng ủy và phó chủ nhiệm chuyên trách công tác kiểm tra, giám sát theo Quy định số 87-QĐ/TW của Ban Bí thư và Hướng dẫn 23-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương. Công tác tự kiểm tra phát hiện các vi phạm về tham nhũng, lãng phí, tiêu cực còn hạn chế.

Để phát huy tốt vai trò của UBKT các cấp ở Đảng bộ Khối Doanh nghiệp Trung ương và công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực giai đoạn hiện nay, cần thực hiện tốt một số giải pháp sau:

Một là: Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng và sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng

Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương cần tiếp tục phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo trong công tác kiểm tra, giám sát, đặc biệt là trong các lĩnh vực nhạy cảm dễ phát sinh tham nhũng.

Thiết lập một cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa UBKT và các cơ quan chức năng như Thanh tra, Kiểm toán Nhà nước, Công an… để có thể phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong hoạt động thực thi công vụ.

Hai là: Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, chú trọng nâng cao năng lực cho cán bộ kiểm tra và đẩy mạnh ứng dựng công nghệ thông tin

UBKT các cấp ở Đảng bộ Khối Doanh nghiệp Trung ương cần thực hiện kiện toàn bộ máy tổ chức, bảo đảm đủ nhân lực, có năng lực và tâm huyết với công việc. Cán bộ kiểm tra phải được đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ để có khả năng phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm.

Để đạt được hiệu quả trong công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí, UBKT phải chủ động trong việc xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát cụ thể. Theo đó, việc kiểm tra tập trung vào các lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng như công tác cán bộ, hoạt động đầu tư, mua sắm công, quản lý tài sản Nhà nước…

Tăng cường tổ chức các chương trình đào tạo, bồi dưỡng liên tục cho cán bộ làm công tác kiểm tra, từ đó nâng cao năng lực chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp. Để nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương đã chú trọng đến việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác kiểm tra. Những cán bộ được đào tạo bài bản không chỉ có kiến thức chuyên môn mà còn có đạo đức nghề nghiệp vững vàng, góp phần tạo nên một môi trường làm việc công bằng, minh bạch.

Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác kiểm tra giúp nâng cao hiệu quả công việc, độ chính xác và tính minh bạch trong việc phát hiện và xử lý các vụ việc tham nhũng, lãng phí. Việc xây dựng hệ thống dữ liệu về các vụ việc tham nhũng sẽ tạo ra kênh thông tin minh bạch, dễ dàng tra cứu, cập nhật, giám sát.

Ba là: Tạo cơ chế thông tin và báo cáo kịp thời và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục

Hoàn thiện việc thiết lập cơ chế thông tin và báo cáo kịp thời giữa các cấp, các ngành để nắm bắt nhanh chóng tình hình, kịp thời phát hiện và xử lý các vi phạm.

UBKT tăng cường phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị để tuyên truyền, giáo dục về phòng chống tham nhũng, lãng phí. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và nhân dân về tính chất nguy hại của tham nhũng nhằm tạo ra một môi trường làm việc trong sạch, minh bạch.

Bốn là: Khuyến khích sự tham gia của nhân dân

Hoàn thiện thể chế và phát huy vai trò, sự tham gia của nhân dân trong giám sát, phát hiện và tố giác các hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực của đội ngũ cán bộ, cơ quan công quyền và các doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn. Tạo ra các kênh tiếp nhận thông tin từ nhân dân sẽ giúp UBKT nắm bắt tình hình thực tế và có giải pháp kịp thời.

Công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí và tiêu cực là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách không chỉ của Đảng mà còn của toàn xã hội. UBKT các cấp ở Đảng bộ Khối Doanh nghiệp Trung ương có vai trò vô cùng quan trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ này. Việc phát huy vai trò của UBKT không chỉ giúp tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao niềm tin của nhân dân mà còn góp phần xây dựng một nền kinh tế phát triển bền vững, trong sạch.

Với sự quyết tâm và nỗ lực không ngừng, UBKT các cấp ở Đảng bộ Khối Doanh nghiệp Trung ương có thể góp phần tạo ra một môi trường làm việc trong sạch, minh bạch, từ đó thúc đẩy sự phát triển bền vững của các doanh nghiệp nhà nước. Trong giai đoạn hiện nay, cần phải tiếp tục thực hiện những giải pháp hiệu quả, đồng bộ để nâng cao năng lực kiểm tra, giám sát, đồng thời phát huy trách nhiệm của toàn xã hội trong cuộc chiến chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực./.

Vũ Ngọc Ánh - Chi bộ Cơ quan UBKT,

Đảng ủy Cơ quan Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương