Chưa sửa sách giáo khoa, bài giảng vẫn phải thích ứng địa giới hành chính mới

Thực tiễn khác sách giáo khoa ở các môn khoa học xã hội

Năm học 2025 - 2026 là năm đầu tiên, ngành giáo dục và đào tạo cả nước tổ chức dạy và học theo đơn vị hành chính cấp tỉnh mới và chính quyền địa phương 2 cấp. Các môn khoa học xã hội phải thay đổi để phù hợp địa giới hành chính mới. Thời gian này, giáo viên của các trường sẵn sàng thích ứng, chủ động điều chỉnh, đổi mới nội dung bài giảng phù hợp điều kiện thực tế.

Theo đánh giá của ngành giáo dục và đào tạo thành phố Hải Phòng, sau sáp nhập, có 4 môn học bị ảnh hưởng trực tiếp là lịch sử và địa lý từ lớp 4 đến lớp 9, địa lý lớp 12, lịch sử lớp 10, giáo dục kinh tế và pháp luật lớp 10.

Cô Nguyễn Thị Dịu, giáo viên môn địa lý và lịch sử Trường THCS Minh Tân (phường Bạch Đằng) cho biết sau khi hoàn thành sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cả nước chỉ còn 34 tỉnh, thành phố thay vì 63 tỉnh, thành như trước. Điều này dẫn đến thay đổi lớn về ranh giới vùng, tên và số lượng tỉnh, thành phố; diện tích, dân số các vùng; nguồn lực, tình hình phát triển kinh tế, bản đồ hành chính; bản đồ dân cư; bản đồ các ngành và vùng kinh tế ở Việt Nam.

Sau khi sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, các phần nội dung liên quan đến lịch sử địa phương, danh nhân, nhân vật lịch sử, chiến công, sự kiện lịch sử diễn ra trên địa bàn cũ… Nếu không được cập nhật kịp thời, học sinh sẽ khó nắm bắt thông tin mới và dễ nhầm lẫn giữa hiện tại và quá khứ.

Cô Đào Thị Văn, giáo viên môn lịch sử của Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên Kinh Môn (phường Kinh Môn) cho biết trước đây, các đơn vị hành chính cũ được cập nhật trên sách giáo khoa và các nền tảng khác nên thuận lợi cho cả thầy và trò. Hiện nay, giáo viên phải tự cập nhập, tìm hiểu thay đổi địa giới hành chính nên khó bảo đảm đầy đủ thông tin.

Theo Phó hiệu trưởng Trường Tiểu học Núi Đèo Nguyễn Thị Thu Hương, với cấp tiểu học, ngoài môn lịch sử, địa lý, nhà trường giảng dạy phối hợp giáo dục địa phương trong các tiết học. Ngay đầu tháng 8, khi hết kỳ nghỉ hè, giáo viên quay trở lại trường học, nhà trường tổ chức trao đổi, hướng dẫn chuyên môn để đánh giá những thay đổi trong các môn học xã hội, đồng thời chờ hướng dẫn của Sở Giáo dục và Đào tạo để giúp giáo viên cập nhập kiến thức mới, phù hợp địa giới hành chính cấp tỉnh, cấp xã.

Sẵn sàng thích ứng

Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Đỗ Duy Hưng cho biết từ ngày 1/7 đến thời điểm khai giảng năm học mới 2025 - 2026 khá ngắn nên việc điều chỉnh, bổ sung sách giáo khoa không kịp. Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo năm học này, học sinh tiếp tục sử dụng chương trình, sách giáo khoa hiện hành.

Chương trình giáo dục phổ thông 2018 là chương trình giáo dục mở nên trong thời gian chờ hoàn thiện sách giáo khoa mới, nhất là các sách cần điều chỉnh về lịch sử, địa lý, các nhà trường, giáo viên cần chủ động rà soát, lựa chọn, điều chỉnh nội dung, ngữ liệu, bài học, chủ đề giảng dạy trong sách giáo khoa để phù hợp thực tiễn địa phương và chính quyền địa phương 2 cấp hiện nay.

Đối với tài liệu giáo dục địa phương, các trường chủ động tổ chức lựa chọn các nội dung, chủ đề trong tài liệu giáo dục địa phương thành phố Hải Phòng (cũ) và tỉnh Hải Dương (cũ). Chủ động điều chỉnh những dữ liệu liên quan đến thay đổi địa giới hành chính, bảo đảm phù hợp đặc điểm của đơn vị hành chính sau sắp xếp và đáp ứng được yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 cho đến khi có khung nội dung giáo dục địa phương của đơn vị hành chính mới để sử dụng trong các năm học tiếp theo.

Hiệu trưởng Trường THCS Trương Công Định (phường Lê Chân) Hà Huy Hiệp cho biết ngày 12/8, Bộ Giáo dục và Đào tạo thông báo về việc lấy ý kiến góp ý chỉnh sửa chương trình một số môn học để phù hợp với chính quyền địa phương 2 cấp và địa giới hành chính mới. Các thầy giáo, cô giáo trong trường tích cực, chủ động góp ý để bộ sớm hoàn chỉnh một số sách giáo trong thời gian tới.

Hiệu trưởng Trường THPT Kinh Môn Thân Thị Châm khẳng định giáo viên của trường sẵn sàng thích nghi, chủ động tiếp cận, nâng cao hiệu quả dạy học. Trước mắt, khi chưa có hướng dẫn từ Sở Giáo dục và Đào tạo, giáo viên chủ động tìm hiểu, bổ sung thông tin mới vào bài giảng với tính chất cung cấp, mở rộng thông tin cho học sinh để phù hợp thay đổi thực tế.

Không phải giáo viên nào cũng nắm vững hệ thống hành chính mới. Ngành giáo dục và đào tạo cần sớm tổ chức tập huấn và xây dựng tài liệu bổ trợ cho giáo viên giảng dạy trong giai đoạn chuyển tiếp để bảo đảm nâng cao chất lượng dạy và học trong tình hình mới.