Nông nghiệp xanh, bền vững - "Chìa khóa" tạo bứt phá

Phát triển nông nghiệp công nghệ cao

Là thành phố công nghiệp hiện đại, nhưng Hải Phòng cũng là địa phương đi đầu trong phát triển nông nghiệp công nghệ cao ở miền Bắc với hơn 120 ha nhà màng ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

Điển hình, xã Trường Tân ở phía Tây thành phố có diện tích sản xuất nông nghiệp công nghệ cao khoảng 70 ha, chủ yếu là nhà màng. Ở đây, nông dân nói không với phân bón hoá học và thuốc trừ sâu trong suốt quá trình từ khi gieo trồng đến lúc thu hoạch. Nguyên liệu để trồng dưa lưới không phải đất ruộng thông thường mà được làm từ sơ dừa ủ mục, vừa giúp cây phát triển tốt, vừa bảo vệ môi trường.

Hơn 1 mẫu dưa lưới trồng trong nhà màng của gia đình anh Hoàng Đức Quang, xã Trường Tân chuẩn bị đến ngày thu hoạch. Bình quân mỗi năm, anh Quang trồng 4 vụ dưa lưới, tăng 2 vụ so với phương pháp thâm canh thông thường. Dưa trồng trong nhà màng tránh được côn trùng gây hại, hạn chế sự tác động của mưa nắng, sâu bệnh. Mẫu mã, trọng lượng dưa lưới vì thế tương đối đồng đều, nhất là bảo đảm độ sạch đúng nghĩa nên tiêu thụ dễ dàng, giá bán cao.

Anh Hoàng Đức Quang cho biết: “Kinh phí đầu tư ban đầu lớn, nhưng đổi lại khung nhà màng có thể sử dụng vài chục năm, mảng phủ được 8-10 năm. Việc áp dụng công nghệ vào các khâu sản xuất giúp nông dân không vất vả như trước”.

Hiện nay, nhiều mô hình nhà màng ở Hải Phòng đang mang lại giá trị sản xuất từ 1 - 3 tỷ đồng/ha/năm (cao gấp 10 - 30 lần so với trồng lúa, 15 lần so với trồng rau thông thường), lợi nhuận trung bình đạt 750 triệu đồng/ha/năm. Ngoài hiệu quả kinh tế, các mô hình nhà màng giúp không ít địa phương đạt được tiêu chí về tổ chức sản xuất trong xây dựng nông thôn mới nâng cao và nông thôn mới kiểu mẫu.

Nông dân Hải Phòng giờ đây không chỉ sản xuất lúa để ổn định lương thực mà còn hướng đến việc làm ra những hạt gạo sạch theo hướng đa tầng, đa giá trị. Tại nhiều xã ven sông Thái Bình, sông Luộc thuộc các huyện Tứ Kỳ, Vĩnh Bảo (trước đây) hình thành khoảng 1.200 ha đất canh tác lúa bằng phương pháp hữu cơ kết hợp khai thác rươi, cáy bền vững. Nông dân thay đổi tập quán canh tác cũ, hướng đến sản xuất xanh, nói không với thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hoá học. Hạt gạo làm ra không chỉ sạch, an toàn cho sức khoẻ, mà giữ môi trường sản xuất sạch, tăng giá trị kinh tế.

Bà Khổng Thị Vang ở xã Vĩnh Am cho biết: “So với gieo cấy lúa thông thường, mô hình nuôi rươi kết hợp sản xuất lúa gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm mang lại hiệu quả cao hơn nhiều. Không chỉ bảo vệ môi trường, mở rộng sản xuất hữu cơ còn góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, thay đổi tập quán canh tác trước đây”.

Nhiều chính sách hỗ trợ, khuyến khích

Trước khi hợp nhất, cả tỉnh Hải Dương và thành phố Hải Phòng đều coi trọng phát triển nông nghiệp công nghệ cao. Nhiều đề án, nghị quyết, quy định chính sách hỗ trợ, khuyến khích, thu hút nông dân, doanh nghiệp tham gia phát triển sản xuất nông nghiệp xanh, tuần hoàn đã tạo nền tảng để Hải Phòng hôm nay có những bước phát triển ấn tượng, tương đối toàn diện trên nhiều lĩnh vực sản xuất nông nghiệp.

Vải thiều Thanh Hà - một trong những nông sản trứ danh của thành phố Hải Phòng ngày càng mở rộng tiêu thụ trên thị trường thế giới như Mỹ, Nhật Bản, Úc, Canada... Nhưng để vải Thanh Hà có chỗ đứng trên thị trường thế giới, nhiều năm qua, tỉnh Hải Dương (trước đây) đã triển khai nhiều dự án xây dựng, nhân rộng các vùng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, có sự giám sát của các chuyên gia và đối tác nước ngoài. Năm 2019, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật thử nghiệm gần 50 hoạt chất để tìm ra công thức thuốc bảo vệ thực vật riêng biệt phun cho cây vải, nhằm đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường các nước.

Một loại nông sản nổi tiếng khác của Hải Phòng là cà rốt. Để bảo đảm chất lượng cà rốt xuất khẩu, ngành nông nghiệp khuyến khích nông dân sản xuất tập trung, ứng dụng khoa học kỹ thuật, tuân thủ nghiêm nguyên tắc về sản xuất xanh, an toàn, hạn chế thấp nhất tồn dư kháng sinh, thuốc bảo vệ thực vật.

Thành tựu phát triển nông nghiệp xanh ở Hải Phòng đang có một nền tảng tương đối vững chắc. Tuy nhiên, quy mô vùng sản xuất một số nông sản chưa rộng, thiếu ổn định, chưa ứng dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật, công nghệ cao. Doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp chưa nhiều, thiếu khu chế xuất quy mô lớn để tạo động lực cho nông dân tham gia phát triển vùng sản xuất tập trung...

Bà Lương Thị Kiểm, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Hải Phòng cho biết: “Trong bối cảnh diện tích đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp, lao động đang có sự chuyển dịch mạnh sang lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ, ngành nông nghiệp thành phố xác định đường đi duy nhất là phải phát triển nông nghiệp công nghệ cao gắn bảo vệ môi trường, nâng cao giá trị, hướng tới xuất khẩu. Mở rộng quy mô sản xuất phải đi đôi với mở rộng thị trường tiêu thụ. Đồng thời, thành phố tạo mọi điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp, người dân dễ dàng tiếp cận được các chính sách hỗ trợ mới”.