Phía sau lời hứa 'sung sướng nơi xứ người'

"Chiếc bẫy” mang tên giấc mơ đổi đời

Nguyễn Thị Lan, sinh năm 1971 tại xã Nam Hưng, huyện Nam Sách, nay là xã Hợp Tiến, thành phố Hải Phòng. Năm 1988, Lan theo mẹ là Đào Thị Ca lên Lạng Sơn ở và buôn bán qua lại biên giới. Trong những chuyến hàng sang Quảng Tây (Trung Quốc), Lan sống như vợ chồng với một người đàn ông Trung Quốc tên Hang. Chính từ đây, Lan nắm rõ nhu cầu “mua vợ” của những người đàn ông bên kia biên giới và âm mưu biến nhu cầu đó thành mối kiếm lời bất chính.

Năm 1989, khi trở lại quê nhà, Lan rỉ tai chị em, bạn bè, hàng xóm rằng làm ăn ở Trung Quốc dễ dàng, sang đó lấy chồng được chiều chuộng.

Những lời ngọt ngào như rót mật này nhanh chóng gieo vào lòng nhiều phụ nữ hy vọng khao khát thoát nghèo, nhất là những người "quá lứa nhỡ thì" hoặc đang chật vật mưu sinh. Với vẻ ngoài thật thà, lại có mối quan hệ họ hàng, làng xóm, Lan dễ dàng lấy được lòng tin của họ. Lan dụ dỗ được chị Phạm Thị Mây (sinh năm 1964) và Lương Thị Ái (1959) cùng ở xã Liên Mạc, huyện Thanh Hà (nay là xã Hà Nam, thành phố Hải Phòng) bán cho người Trung Quốc lấy làm vợ.

Không chỉ tâng bốc vào giấc mơ đổi đời, Lan còn dựng ra những lý do đời thường để dẫn dắt nạn nhân. Tháng 4/1990, Lan tìm đến nhà chị Nguyễn Thị Tý (sinh năm 1965) cùng quê, là cô họ, giả vờ than bận, tìm người cấy thuê ở Lạng Sơn, nhờ chị Tý lên cấy hộ vài ngày. Ban đầu chị Tý từ chối, nhưng Lan kiên trì nài nỉ nhiều lần nên đã đồng ý giúp. Khi lên Lạng Sơn, chị Tý đi cùng 2 người là Nguyễn Thị Chuyện (sinh năm 1968) và Phạm Thị Cúc (sinh năm 1954) cùng quê.

Không ai ngờ rằng, đích đến không phải là thửa ruộng vùng biên mà là nhà của những người đàn ông lạ bên kia cửa khẩu. Tại đó, Lan và Hang bán chị Tý với giá 700 nhân dân tệ, bán chị Chuyện 400 nhân dân tệ, đút túi toàn bộ số tiền.

Trong hành trình lừa bán người, Lan còn kéo cả mẹ ruột là bà Đào Thị Ca và dì ruột là Nguyễn Thị Lành cùng tham gia. Họ đảm nhiệm vai trò “áp tải” nạn nhân từ quê đến Lạng Sơn, rồi giao lại cho Lan. Với sự trợ giúp đắc lực của mẹ và dì, nhiều chuyến đã diễn ra trót lọt. Riêng Ca và Lành đã lừa các chị: Nguyễn Thị Sáu, Đặng Thị Huế, Nguyễn Thị Hạnh và Lê Thị Nếm, cùng ở xã Liên Mạc và Hợp Đức (nay là xã Hà Nam và Hà Đông) đưa sang Trung Quốc bán.

Chỉ đến khi một số nạn nhân may mắn trốn được về như trường hợp chị Tý hay chị Đặng Thị Huế (trốn về qua cửa khẩu Lạng Sơn tháng 7/1989), vụ việc mới dần lộ sáng.

Hơn 30 năm lẩn trốn dưới nhiều lớp vỏ bọc

Sau khi bị phát hiện, năm 1990, Đào Thị Ca và Nguyễn Thị Lành về quê thì bị lực lượng Công an bắt giữ. Thời điểm đó tòa án xét xử 2 đối tượng này lĩnh án 9 năm tù. Riêng Lan trốn ở Trung Quốc đã bị Phòng An ninh điều tra (Công an tỉnh Hải Dương, nay là Công an thành phố Hải Phòng) ra quyết định truy nã. Để che giấu danh tính, Lan nhập quốc tịch Trung Quốc, đổi tên thành Li Fang, sống ẩn mình ở Nam Ninh (Trung Quốc). Năm 2008, biết mình vẫn bị truy nã, Lan nhờ em gái làm giấy tờ giả mang tên Nguyễn Thị Hồng để qua lại Việt Nam, thậm chí còn thực hiện giao dịch đất đai tại Chí Linh.

Ngày 17/1/2025, sau hơn 30 năm phạm tội và lẩn trốn, Nguyễn Thị Lan bị lực lượng chức năng bắt tại Lạng Sơn, khép lại hành trình bỏ trốn dưới nhiều lớp vỏ bọc. Mẹ con Lan và bà Lành đã lừa và bán 9 người phụ nữ sang Trung Quốc.

Trong số những người bị hại, hiện chỉ có bà Nguyễn Thị Tý đang sinh sống tại xã Hợp Tiến, những người còn lại không xác định được làm gì, ở đâu.

Những thủ đoạn của Lan, từ lời hứa “lấy chồng giàu”, kịch bản “nhờ giúp việc” cho tới việc lợi dụng tình thân đều đánh trúng tâm lý của phụ nữ nghèo, hiểu biết xã hội hạn chế. Trước tòa, Lan cúi đầu nhận tội về hành vi của mình. Ngày 13/8 vừa qua, Tòa án nhân dân thành phố Hải Phòng xét xử, tuyên phạt Nguyễn Thị Lan 12 năm tù giam về tội mua bán người. Đây là bản án thích đáng dành cho Lan, đồng thời cũng là tiếng chuông cảnh tỉnh chị em phụ nữ đề cao cảnh giác để không trở thành nạn nhân của bọn lừa đảo buôn bán người.