Tạo hứng khởi cho trẻ bước vào năm học mới

Điều này càng quan trọng với học sinh mầm non và đầu cấp, khi các em lần đầu bước vào môi trường mới.

Hồi hộp, lo lắng và… sợ đến trường

Với học sinh lớn, năm học mới có thể là chu kỳ quen thuộc. Nhưng với trẻ nhỏ, đặc biệt là học sinh mầm non, lớp 1 hay lớp 6, đây lại là cột mốc tâm lý lớn. Nhiều em rơi vào trạng thái hồi hộp, lo lắng, thậm chí sợ hãi khi lần đầu đến trường hoặc sau kỳ nghỉ hè dài.

Tại nhiều trường mầm non và tiểu học, cảnh trẻ khóc lóc, bám chặt cha mẹ, không chịu vào lớp diễn ra khá phổ biến trong tuần học đầu tiên. Không ít phụ huynh buộc phải ở lại trường cùng con, thậm chí đưa con đến rồi… đưa về vì bé không chịu học.

Chị Thu Trang (phường Lê Chân) có con gái 3 tuổi chuẩn bị vào lớp mầm chia sẻ: “Sau kỳ nghỉ hè dài, con tôi quen ở nhà với ông bà và mẹ. Khi nói đến việc đi học trở lại, cháu rất lo lắng, luôn miệng hỏi: "Mẹ có đi cùng con không? Ở lớp có ai chơi với con không?". Tôi đã cho con đến trường từ đầu tháng 8 để gặp lại cô giáo cũ và làm quen lại môi trường học”.

Tương tự, chị Hồng Vân (phường Hải Dương) có con trai chuẩn bị vào lớp 1 cũng bày tỏ: “Cháu rất lười đi học lại, bảo sợ đi học, thích ở nhà hơn. Sau thời gian học mầm non tự do, cháu chưa quen với lịch học chặt chẽ, ít thời gian chơi. Gia đình tôi phải đồng hành từng bước để con làm quen với nền nếp mới”.

Theo chị Nguyễn Thị Hồng, Hiệu trưởng Trường Mầm non Đồng Tâm (phường Lê Chân), đầu năm học, đặc biệt với trẻ mới đi học lần đầu, công tác tâm lý rất quan trọng. Nhà trường tổ chức nhiều hoạt động làm quen như trò chơi, hát múa, góc khám phá để tạo cảm giác vui vẻ, an toàn cho trẻ. Với các em quay lại trường sau kỳ nghỉ dài, nhà trường cho chơi tự do nhiều hơn trong tuần đầu để các con lấy lại hứng thú và kết nối lại với bạn bè.

Gia đình và nhà trường cùng tạo khởi đầu tích cực

Thời gian đầu năm học thường là lúc các trường cần ổn định nền nếp, phổ biến nội quy, kiểm tra đánh giá đầu năm… nhưng với học sinh nhỏ tuổi, điều cần nhất lại là cảm giác được chào đón và an toàn. Việc tổ chức tuần học đầu tiên như một "bản sao thu nhỏ" của chương trình chính khóa đôi khi gây áp lực, khiến trẻ hình thành cảm giác nặng nề, chống đối và thiếu động lực học tập. Vì thế, việc tạo một khởi đầu tích cực không thể chỉ là trách nhiệm của nhà trường, mà cần sự phối hợp chặt chẽ từ phía gia đình.

Từ kinh nghiệm thực tế, chị Hồng Vân cho biết: “Tôi đưa con tới trường từ giữa tháng 8 để cháu làm quen dần. Cho con gặp cô, tham quan trường, lớp, chụp ảnh... Nhờ vậy, đến ngày học thật, con không bị bỡ ngỡ. Cô giáo cũng thường xuyên gọi điện trao đổi tình hình nên tôi rất yên tâm”.

Gia đình nên chú trọng chuẩn bị tâm lý cho trẻ trước khi năm học bắt đầu như nói chuyện tích cực về trường lớp, kể lại những kỷ niệm vui khi đi học, đưa trẻ tới thăm trường, làm quen với bạn mới, cô giáo mới... Những việc đơn giản nhưng tạo ảnh hưởng rất lớn đến cảm xúc và sự sẵn sàng của trẻ.

Từ phía nhà trường, cần có kế hoạch cụ thể cho giai đoạn đầu năm, không chỉ dừng lại ở việc ổn định tổ chức mà cần tập trung vào việc tạo trải nghiệm học đường đầu tiên thật tích cực cho học sinh. Nhiều trường học đã chủ động đổi mới, tổ chức các chương trình như “Tuần lễ làm quen”, “Ngày hội đến trường”, “Trò chơi kết bạn”, “Góc khám phá lớp học”, các buổi hoạt động ngoài trời nhẹ nhàng… giúp trẻ tiếp cận môi trường học tập mới một cách tự nhiên, không áp lực.

Theo chị Phạm Thị Hiền, Phó hiệu trưởng Trường Tiểu học Tô Hiệu (phường Hải Dương), để tạo hứng khởi, nhà trường cần chuẩn bị chu đáo từ cơ sở vật chất đến chương trình đầu năm. Trang trí lớp học đẹp, sạch, thân thiện; tổ chức hoạt động trải nghiệm nhẹ nhàng; ứng dụng phương pháp giáo dục tích cực và cả công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI) trong dạy học giúp trẻ tiếp cận kiến thức một cách hấp dẫn hơn.

Ngoài ra, chị Hiền nhấn mạnh sự phối hợp giữa giáo viên và cha mẹ học sinh trong tháng đầu năm học. Từ việc đưa đón đúng giờ, chia sẻ tâm lý, quan sát biểu hiện bất thường… đến việc trao đổi thường xuyên với giáo viên để cùng đưa ra phương án hỗ trợ phù hợp.

Một năm học sẽ không thể thành công nếu học sinh, nhất là các em nhỏ khởi đầu bằng cảm giác sợ hãi, gượng ép. Khơi gợi được niềm vui đến trường không thể chỉ trông chờ vào một buổi khai giảng rực rỡ, mà là cả quá trình chuẩn bị chu đáo, kiên nhẫn và linh hoạt từ cả hai phía: Nhà trường và gia đình. Khi cha mẹ lắng nghe con, giáo viên thấu hiểu và đồng hành, khi trường học tổ chức các hoạt động gần gũi, tạo cảm xúc tích cực, học sinh sẽ cảm nhận rõ rằng: Trường học là nơi vui vẻ, nơi con được yêu thương, tôn trọng và phát triển mỗi ngày.