ĐBQH Lâm Đồng góp ý về cơ chế đặc thù cho các đô thị đầu tàu của cả nước
Tham gia thảo luận, các đại biểu, Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng góp ý, kiến nghị “cởi trói mạnh mẽ” để cơ chế đặc thù thực sự tạo đột phá cho Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội. Những ý kiến đóng góp của Đoàn ĐBQH Lâm Đồng đều thống nhất tinh thần, phân quyền mạnh hơn, gỡ rào cản pháp lý sâu hơn, giám sát chặt chẽ, hiệu quả lan tỏa rộng hơn.
Các đại biểu bày tỏ kỳ vọng cơ chế đặc thù mới sẽ trở thành động lực phát triển mạnh mẽ cho ba trung tâm kinh tế trọng điểm của đất nước: Đà Nẵng – đầu tàu miền Trung. Thành phố Hồ Chí Minh – đầu tàu cả nước. Hà Nội – trái tim chính trị, văn hóa, kinh tế.
Tham gia phát biểu, góp ý tại hội trường, đại biểu Dương Khắc Mai, Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng, nhấn mạnh sự đồng thuận cao đối với chủ trương sửa đổi Nghị quyết 136 dành cho Đà Nẵng và Nghị quyết 98 dành cho Thành phố Hồ Chí Minh.
Đại biểu nêu rõ, sau sáp nhập đơn vị hành chính, cả Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh đều có quy mô địa giới, dân số và năng lực kinh tế tăng mạnh, đóng góp ngân sách Trung ương ngày càng lớn. Trong bối cảnh đó, các cơ chế đặc thù trước đây đã bộc lộ những giới hạn và không còn đủ sức tạo ra bứt phá như kỳ vọng. Tuy nhiên, nhiều nội dung “đặc thù” trong dự thảo vẫn bị ràng buộc bởi pháp luật chuyên ngành. Việc này dẫn đến nghịch lý: cơ chế được thiết kế để “trao quyền”, nhưng triển khai lại phải “xin phép” – khiến địa phương chậm nhịp phát triển và bỏ lỡ nhiều cơ hội vàng.
“Nếu cứ vừa mở cửa một nửa, vừa giữ khóa một nửa thì không thể tạo đột phá. Đã là cơ chế đặc thù phải đủ mạnh, đủ rõ và đủ khác biệt để địa phương chủ động quyết định”, đại biểu Dương Khắc Mai nhấn mạnh.
Đại biểu đề nghị, cần rà soát xử lý triệt để những điểm “trói buộc”, mạnh dạn quy định ngay trong nghị quyết những nội dung cần vượt khung pháp luật hiện hành, đặc biệt là các cơ chế liên quan đến thử nghiệm mô hình quản trị mới và xây dựng trung tâm tài chính quốc tế.
Quốc hội có thể mở quyền tối đa cho địa phương nhưng đồng thời phải thiết lập cơ chế giám sát chặt chẽ để đảm bảo minh bạch, tránh phát sinh rủi ro về quản lý. “Địa phương được trao quyền thì phải làm được. Hiệu quả thuộc trách nhiệm của địa phương. Khi đó mới đánh giá được chính sách đúng đắn đến đâu", đại biểu Mai đề nghị.
Góp ý về cơ chế xây dựng Khu thương mại tự do theo Điều 7a dự thảo Nghị quyết cho Thành phố Hồ Chí Minh, đại biểu chuyên trách Trịnh Thị Tú Anh (Đoàn Lâm Đồng) đánh giá đây là mô hình đột phá, phù hợp xu thế toàn cầu.
Đại biểu Anh cho rằng, Khu thương mại tự do chỉ thành công khi có vùng sản xuất – dịch vụ phía sau hỗ trợ. Kết nối logistics với các tỉnh trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và Tây Nguyên, như Lâm Đồng.
“Không chỉ trao quyền cho Thành phố Hồ Chí Minh, Quốc hội đang giao trọng trách thử nghiệm mô hình quản trị hiện đại nhất để tạo động lực phát triển cho cả nước”, đại biểu Tú Anh nhìn nhận.
Thảo luận về cơ chế đặc thù cho Hà Nội, đại biểu Nguyễn Hữu Thông, Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng, đánh giá việc ban hành nghị quyết này là đúng đắn, kịp thời, xuất phát từ yêu cầu bức thiết về giao thông, ngập úng, ô nhiễm và quá tải hạ tầng.
Đại biểu đồng tình việc cho phép áp dụng cơ chế đầu tư công khẩn cấp hoặc lệnh xây dựng khẩn cấp cho các dự án cấp bách. Tuy nhiên, để hiệu quả hơn, ông Thông đề nghị, mở rộng huy động vốn tư nhân, triển khai PPP theo quy trình rút gọn; khai thác mạnh nguồn lực xã hội hóa nhằm giảm áp lực ngân sách...
Không chỉ hạ tầng giao thông, đại biểu Thông quan tâm vấn đề cải tạo chung cư cũ – một bài toán dai dẳng của Thủ đô. Ông Thông đánh giá cao quy định cho phép cưỡng chế khi dự án đã đạt mức đồng thuận từ 75% diện tích trở lên. Đây là bước đột phá lớn để tháo gỡ tình trạng “thiểu số cản trở đa số”. Tuy nhiên, phải đảm bảo nguyên tắc tái định cư bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ – không chỉ về diện tích mà cả dịch vụ công, hạ tầng xã hội và điều kiện sinh hoạt.
Đồng thời, cần quy định rõ trách nhiệm chủ đầu tư và có chế tài nghiêm nếu chậm tiến độ hoặc xâm hại quyền lợi người dân. “Hà Nội là trái tim của cả nước. Cơ chế đặc thù phải giúp trái tim đó khỏe mạnh, đập mạnh mẽ trong nhịp phát triển mới", đại biểu Thông chia sẻ.
