Những kết quả nổi bật trong thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn

Lạng Sơn là tỉnh miền núi, biên giới, thuộc vùng dân tộc thiểu số, nằm ở phía Đông Bắc của Tổ quốc. Tổng diện tích tự nhiên của tỉnh 8.310,09 km2, dân số 813.992 người, phần lớn dân số là người dân tộc thiểu số, chủ yếu sinh sống ở khu vực nông thôn (chiếm tỷ lệ 83,91%), bao gồm 07 dân tộc chủ yếu là Nùng, Tày, Dao, Sán Chay, Hoa, Mông, Kinh (trong đó dân tộc Nùng chiếm tỷ lệ 42,9%, dân tộc Tày chiếm tỷ lệ 36,1%, dân tộc Dao chiếm tỷ lệ 3,6%). Toàn tỉnh có 11 đơn vị hành chính cấp huyện (10 huyện và 01 thành phố), 194 đơn vị hành chính cấp xã (trong đó có 05 phường, 14 thị trấn, 175 xã), với 1.646 thôn, tổ dân phố (gồm 1.463 thôn và 183 tổ dân phố); tỷ lệ hộ nghèo đa chiều chiếm 6,02%, hộ cận nghèo chiếm 8,96%; có hệ thống giao thông đường sắt, đường bộ thuận lợi; có đường biên giới dài 231,74 km tiếp giáp với Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, Trung Quốc; có 02 cửa khẩu quốc tế, 01 cửa khẩu song phương, 07 cửa khẩu phụ và 02 lối thông quan. Lạng Sơn có vị trí chiến lược trọng yếu về quốc phòng, an ninh; là cửa ngõ của cả nước rất thuận lợi trong việc giao thương, buôn bán, phát triển kinh tế, phát triển du lịch giữa Việt Nam, Trung Quốc và các nước ASEAN. Đảng bộ tỉnh có 15 đảng bộ trực thuộc (bao gồm: 10 đảng bộ huyện, 01 đảng  bộ thành phố, 03 đảng bộ lực lượng vũ trang và 01 đảng bộ khối các cơ quan tỉnh); có 742 tổ chức cơ sở đảng, trong đó có 451 chi bộ, 291 đảng bộ cơ sở, 11 đảng bộ bộ phận, 3.295 chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở, 402 chi bộ trực thuộc đảng ủy bộ phận (tính đến ngày 16/12/2024).

Hội nghị Ban Chỉ đạo tỉnh về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18 (Nguồn ảnh: Báo Lạng Sơn)

Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Lạng Sơn đã ban hành Kế hoạch số 52-KH/TU, ngày 26/01/2018 thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW; Công văn số 835-CV/TU, ngày 28/3/2018 về việc tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW; Kế hoạch số 115-KH/TU, ngày 28/5/2024 về thực hiện Kết luận số 50-KL/TW, ngày 28/02/2023 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW,… chỉ đạo các cấp uỷ, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị thực hiện rà soát, hoàn thiện các quy định về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của các cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở để kịp thời khắc phục tình trạng trùng lắp, chồng chéo. Ban cán sự đảng Ủy ban nhân dân tỉnh, các cơ quan, đơn vị thực hiện rà soát chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế để đánh giá kết quả hoạt động, khắc phục tình trạng trùng lắp, chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác giữa các cơ quan, đơn vị, tổ chức trong hệ thống chính trị; báo cáo, đề xuất sửa đổi, bổ sung, ban hành quy định mới về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, mối quan hệ công tác của từng cơ quan, đơn vị để thống nhất thực hiện. Kết quả, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành 14 Quy định chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy, các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh và đơn vị trực thuộc Tỉnh ủy; Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Quyết định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của 19/19 cơ quan chuyên môn (Sở) và 01 đơn vị sự nghiệp mới thành lập thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, quy định lại chức năng, nhiệm vụ của các phòng chuyên môn tại 11/11 huyện, thành phố có nội dung sắp xếp lại tổ chức bộ máy. Đồng thời, các cơ quan, đơn vị ban hành các quyết định sáp nhập, giải thể đã sửa đổi bổ sung quy chế làm việc của cơ quan, phân công lại nhiệm vụ các phòng chuyên môn trực thuộc, quyết định điều động, phân công công tác đối với cán bộ, công chức, viên chức thuộc diện quản lý của cấp mình.

Căn cứ quy định của Chính phủ, Uỷ ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn đã ban hành Quyết định số 04/2020/QĐ-UBND, ngày 07/3/2020 quy định số lượng và bố trí cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn; theo đó việc quy định khung số lượng cán bộ, công chức cấp xã theo quyết định phân loại hành chính cấp xã, cụ thể: Loại 1 được bố trí tối đa 23 người, loại 2 được bố trí tối đa 21 người, loại 3 được bố trí tối đa 19 người (bao gồm cả công an chính quy). Căn cứ quy định khung số lượng cán bộ, công chức cấp xã, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố ban hành quyết định bố trí cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn trên địa bàn đảm bảo bố trí đầy đủ các chức danh cán bộ, công chức chuyên môn cấp xã, không vượt quá số lượng được giao theo quy định; riêng chức danh Trưởng Công an xã, kể từ 01/4/2020 tỉnh Lạng Sơn đã thực hiện bố trí 100% công an chính quy về cấp xã.

Thực hiện Nghị định số 33/2023/NĐ-CP, ngày 10/6/2023 của Chính phủ quy định về cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố; hằng năm tỉnh ban hành nghị quyết về việc quyết định số lượng cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã; quyết định giao số lượng cán bộ, công chức xã, phường thị trấn và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã. Căn cứ nghị quyết, quyết định giao số lượng cán bộ, công chức cấp xã, các cơ quan cấp huyện ban hành quyết định bố trí cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn trên địa bàn đảm bảo bố trí đầy đủ các chức danh cán bộ, công chức chuyên môn cấp xã, không vượt quá số lượng được giao theo quy định.

Việc rà soát, sắp xếp tổ chức bộ máy. Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã tập trung chỉ đạo các cấp uỷ, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị trong toàn tỉnh thực hiện nghiêm túc Nghị quyết số 18-NQ/TW, rà soát, sắp xếp tổ chức bộ máy của các cơ quan, đơn vị theo hướng tinh gọn đầu mối, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đạt kết quả như sau:

Cấp tỉnh: Giảm 02 cơ quan, đơn vị cấp tỉnh (sáp nhập Ban Quản lý Đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và Ban Quản lý Đầu tư xây dựng công trình dân dụng tỉnh thành Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng tỉnh; sáp nhập Ban Bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ cán bộ tỉnh vào Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh). Giảm 47 phòng (ban) chuyên môn và tương đương thuộc các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh (khối chính quyền tỉnh giảm 31 phòng, ban; khối đảng, đoàn thể tỉnh giảm 16 phòng, ban). Giảm 03 chi cục và tương đương thuộc các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh. Giảm 69 phòng (ban) thuộc các đơn vị trực (chi cục và tương đương) thuộc các sở, ngành và tương đương.

Cấp huyện: Giảm 21 phòng chuyên môn cấp huyện (sáp nhập phòng Dân tộc các huyện vào Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội; Phòng Y tế vào Văn phòng Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân huyện).

Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã

Giai đoạn 2019 - 2021, thực hiện các nghị quyết của Trung ương về sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện, cấp xã và hướng dẫn của Bộ Nội vụ, tỉnh Lạng Sơn thực hiện sắp xếp 51 ĐVHC cấp xã thành 25 ĐHVC cấp xã mới, giảm 26 ĐVHC cấp xã so với trước khi sắp xếp.

Giai đoạn 2023 - 2025, triển khai thực hiện công tác sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã theo tinh thần Kết luận số 48-KL/TW ngày 30/01/2023 của Bộ Chính trị, tỉnh Lạng Sơn tiếp tục thực hiện rà soát sắp xếp 12 ĐVHC cấp xã thành 06 ĐVHC cấp xã (gồm 04 xã và 02 thị trấn) thuộc các huyện: Tràng Định, Văn Quan, Lộc Bình, Hữu Lũng.

Giảm 32 xã, thị trấn so với thời điểm trước khi thực hiện sắp xếp. Đến nay, trên địa bàn toàn tỉnh có 11 ĐVHC cấp huyện (gồm: 10 huyện, 01 thành phố); có 194 ĐVHC cấp xã (gồm: 05 phường, 14 thị trấn và 175 xã).

Việc sắp xếp các thôn, khối phố. Trong giai đoạn 2018 - 2023, tỉnh Lạng Sơn thực hiện sắp xếp, sáp nhập từ 2.314 thôn, tổ dân phố xuống còn 1.646 thôn, tổ dân phố, giảm 668 thôn, tổ dân phố, đồng thời giảm khoảng 5.700 người hoạt động không chuyên trách tại thôn, tổ dân phố.

Qua sắp xếp, các thôn, tổ dân phố được tổ chức hợp lý, phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển của tỉnh, hoạt động hiệu quả; góp phần tinh gọn đầu mối, giảm chi phí hành chính; tạo lợi thế, thuận lợi trong quy hoạch, xây dựng thiết chế văn hóa, phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội; nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân; bảo đảm quốc phòng, an ninh; giữ vững an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội.

Việc sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập. Giảm 111 đơn vị sự nghiệp công lập, trong đó: Giảm 27 đơn vị sự nghiệp thuộc cơ quan chuyên môn cấp tỉnh. Giảm 02 đơn vị sự nghiệp tổ chức hành chính khác cấp tỉnh. Giảm 01 đơn vị sự nghiệp thuộc chi cục thuộc cơ quan chuyên môn cấp tỉnh. Giảm 81 đơn vị sự nghiệp thuộc cơ quan cấp huyện.

Công tác quản lý, sử dụng biên chế

Thực hiện các quy định, kết luận của Bộ Chính trị về quản lý biên chế, tỉnh Lạng Sơn đã thực hiện nghiêm túc, bài bản các nội dung về sử dụng và quản lý biên chế trong hệ thống chính trị tỉnh, có nhiều đổi mới, đạt kết quả tích cực như: Nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm của cơ quan được giao thẩm quyền quản lý biên chế, tăng cường phân cấp, tạo sự chủ động cho các cơ quan, đơn vị trong việc sử dụng biên chế được giao. Từ năm 2017 đến nay, tỉnh Lạng Sơn không thực hiện giao biên chế vượt số lượng được Trung ương giao hoặc thực hiện giao biên chế không đúng thẩm quyền.

Thực hiện công tác quản lý biên chế giai đoạn 2022 - 2026, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Lạng Sơn đã ban hành Kế hoạch số 88-KH/TU, ngày 23/12/2022 về quản lý biên chế trong hệ thống chính trị tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2022 - 2026, chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị tiếp tục thực hiện quy định, kết luận của Trung ương về công tác quản lý biên chế, tăng cường công tác quản lý, sử dụng hiệu quả biên chế được giao; đề ra các nhiệm vụ, giải pháp bảo đảm mục tiêu đến năm 2026 giảm 5% biên chế công chức và 10% biên chế viên chức của tỉnh. Hằng năm, căn cứ quyết định giao biên chế của Ban Tổ chức Trung ương để thực hiện giao biên chế cho các cơ quan, đơn vị sự nghiệp của Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh; các huyện ủy, thành ủy, Đảng ủy Khối các cơ quan và khối chính quyền tỉnh thực hiện nghiêm túc lộ trình biên chế theo kế hoạch đã đề ra.

Việc cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Nhằm cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã ban hành Kế hoạch số 86-KH/TU, ngày 04/10/2018 thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 19/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ và Nghị quyết số 116-NQ/TU, ngày 04/7/2023 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ về xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là người đứng đầu đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030, quyết liệt, chủ động trong lãnh đạo, chỉ đạo cấp uỷ, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị các cấp trong tỉnh thực hiện xây dựng đội ngũ cán bộ bảo đảm về số lượng, chất lượng, cơ cấu; triển khai thực hiện đồng bộ nhiều nhiệm vụ, giải pháp về xây dựng đội ngũ cán bộ, tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức ở trong nước, tỉnh Lạng Sơn còn đẩy mạnh công tác hợp tác quốc tế trong công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực thông qua việc cử cán bộ, công chức, viên chức tham gia các chương trình đào tạo, bồi dưỡng tại nước ngoài để nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, viên chức. Thực hiện sắp xếp, bố trí, sử dụng cán bộ, công chức, viên chức phù hợp với vị trí việc làm và yêu cầu nhiệm vụ.

Trong thời gian tới, nhằm tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 18-NQ/TW, tỉnh tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục, coi đây là giải pháp trọng tâm, then chốt nhằm nâng cao nhận thức và tạo sự đồng thuận, thống nhất cao trong cấp uỷ đảng và toàn hệ thống chính trị, đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và Nhân dân về chủ trương, yêu cầu, nhiệm vụ tinh gọn tổ chức bộ máy trong tình hình mới. Đấu tranh có hiệu quả với các quan điểm sai trái, thù địch, xuyên tạc; xử lý nghiêm các trường hợp lợi dụng việc sắp xếp tổ chức, gây mất đoàn kết nội bộ, ảnh hưởng đến uy tín của Đảng và cơ quan, tổ chức. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện nghiêm túc nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo việc đổi mới, sắp xếp và quản lý tổ chức bộ máy, biên chế của hệ thống chính trị. Bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung thống nhất của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, đồng thời phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của các cấp, các ngành, các địa phương; xác định rõ trách nhiệm của tập thể và cá nhân, nhất là người đứng đầu, hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ về sắp xếp tổ chức bộ máy đề ra. Nêu cao tính tiền phong, gương mẫu, chủ động, quyết liệt trong tổ chức thực hiện của người đứng đầu; bảo đảm kết hợp hài hòa giữa kế thừa, ổn định với đổi mới và phát triển; gắn đổi mới tổ chức bộ máy với đổi mới phương thức lãnh đạo; tinh giản biên chế với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; thực hiện nguyên tắc một cơ quan làm nhiều việc, một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì và chịu trách nhiệm chính; khắc phục triệt để tình trạng chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, chia cắt về địa bàn, lĩnh vực; kiên quyết xóa bỏ các tổ chức trung gian; thực hiện có hiệu quả các chủ trương về đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, phân cấp phân quyền cho địa phương, đẩy mạnh cải cách hành chính; quá trình thực hiện phải bảo đảm dân chủ, công bằng, khách quan, công khai, minh bạch, theo đúng quy trình quy định, thực hiện tốt chế độ, chính sách đối với những người chịu tác động trực tiếp trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy, chính quyền các cấp để kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, phát hiện, chấn chỉnh những hạn chế, khuyết điểm trong quá trình triển khai thực hiện; phát huy mạnh mẽ vai trò giám sát, phản biện xã hội của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội và tính tích cực, chủ động, sáng tạo của tập thể và cá nhân trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết; phát hiện và nhân rộng những mô hình mới, cách làm hay, sáng tạo và hiệu quả; huy động sự tham gia, vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong thực hiện kiện toàn tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế.

Vương Hoà