Tinh thần hòa hợp dân tộc, xây dựng tương lai chung
Trong công cuộc kháng chiến chống Đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai kéo dài 21 năm (1954 - 1975) đã để lại những vết thương sâu sắc: Hơn 3 triệu người Việt Nam thiệt mạng, hàng triệu người bị thương, hàng triệu gia đình ly tán (theo ước tính của Bộ Ngoại giao Việt Nam, 2000). Vì vậy, chiến thắng ngày 30/4 không chỉ nhằm mục tiêu thống nhất đất nước, mà còn nhằm khát vọng cao hơn: đem lại hòa bình, chấm dứt chia cắt, thực hiện hòa hợp dân tộc.
Ngay sau ngày 30/4, Đảng Cộng sản Việt Nam đã ban hành những chủ trương quan trọng: Tháng 6/1975, Hội nghị hiệp thương chính trị giữa hai miền được tổ chức để thống nhất đất nước về mặt nhà nước; Hiến pháp 1980 khẳng định quyền bình đẳng của mọi công dân Việt Nam, không phân biệt quá khứ, địa vị xã hội. Chủ trương “Hòa giải dân tộc” thể hiện rõ không phân biệt đối xử giữa người từng đứng ở bên này hay bên kia chiến tuyến. Tất cả đều là con Lạc cháu Hồng, đều góp phần dựng xây đất nước. Tinh thần nhân văn đó đặt nền móng cho sự ổn định chính trị nhanh chóng của Việt Nam thời hậu chiến và củng cố đại đoàn kết toàn dân.
Hòa hợp không chỉ là lời kêu gọi suông, mà được cụ thể hóa bằng những chính sách: Cải tạo kinh tế, xây dựng cơ sở hạ tầng đồng đều từ Bắc chí Nam; Chính sách ưu tiên học tập, tuyển dụng nhân tài từ mọi miền; Hợp tác quốc tế rộng mở nhằm tái thiết đất nước. Tinh thần hòa hợp dân tộc sau 30/4 đã được tiếp tục khẳng định tại Đại hội VI (1986), trong đó nhấn mạnh đến “huy động mọi nguồn lực trong nước và ngoài nước”, bao gồm kiều bào và các thành phần kinh tế đa dạng. Khẩu hiệu “Đoàn kết – Đổi mới – Phát triển” trở thành phương châm xuyên suốt cho các giai đoạn sau.
Đến năm 2024, theo Bộ Ngoại giao, lượng kiều hối gửi về Việt Nam đạt khoảng 16 tỷ USD, đưa Việt Nam vào top 10 quốc gia nhận kiều hối lớn nhất thế giới. Đây là minh chứng rõ rệt cho chính sách hòa hợp dân tộc thành công trong việc gắn kết cộng đồng người Việt toàn cầu với sự nghiệp phát triển đất nước.
Theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng (2021), mục tiêu đến năm 2030 là: “Trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại. Tăng trưởng GDP bình quân đầu người đạt từ 7.500–8.000 USD”.
Để thực hiện mục tiêu đó, tinh thần đại đoàn kết - hòa hợp dân tộc được nhấn mạnh là "nhiệm vụ chiến lược số một" trong việc tập hợp sức mạnh toàn dân. Các phong trào như "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", "Cả nước chung tay xây dựng nông thôn mới" chính là biểu hiện cụ thể của tinh thần ấy trong thực tiễn.
Hiện có gần 6 triệu người Việt Nam đang sinh sống và làm việc tại hơn 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. Theo đề án "Ngày quốc tổ Việt Nam toàn cầu", hàng năm có hơn 300 hoạt động văn hóa, hội thảo hướng về quê hương được tổ chức ở nước ngoài. Chính sách của Nhà nước về kiều bào (Nghị quyết 36/NQ-TW 2004, Luật Quốc tịch sửa đổi 2015, Kết luận số 12-KL/TW ngày 12/8/2021 của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới) nhấn mạnh, Kiều bào là bộ phận không thể tách rời của cộng đồng dân tộc Việt Nam. Mở rộng quyền lợi, hỗ trợ hồi hương, khuyến khích đầu tư, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ.
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Thanh niên là chủ nhân tương lai của nước nhà. Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh, phần lớn là do thanh niên”.
Ngày nay, thế hệ trẻ Việt Nam chính là lực lượng nòng cốt đưa Việt Nam sánh vai cùng cường quốc năm châu. Vì vậy, việc thắp sáng lý tưởng hòa hợp, đoàn kết, trách nhiệm cộng đồng trong thế hệ trẻ là yêu cầu sống còn đối với sự nghiệp phát triển đất nước.
Thế giới đang chứng kiến sự gia tăng của chủ nghĩa dân tộc cực đoan, xung đột sắc tộc và bất ổn chính trị. Trong bối cảnh đó, tinh thần hòa hợp dân tộc là "liều vaccine tinh thần" bảo vệ Việt Nam trước những nguy cơ: “Diễn biến hòa bình, kích động ly khai, chia rẽ”; “Suy giảm niềm tin xã hội, mâu thuẫn nội bộ”.
Chiến thắng lịch sử 30/4/1975 không chỉ kết thúc một cuộc chiến tranh vệ quốc, mà còn gieo mầm cho một thời kỳ hòa bình, thống nhất và phát triển. Tinh thần hòa hợp dân tộc thấm đẫm lòng nhân ái, bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam đã, đang và sẽ mãi trường tồn, tiếp tục soi đường cho sự nghiệp xây dựng tương lai chung: một nước Việt Nam hòa bình, đoàn kết, hùng cường và thịnh vượng. Một Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên phát triển.
Trách nhiệm của mỗi người dân Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ, là phải kế thừa và phát huy tinh thần ấy bằng hành động thiết thực: học tập tốt, lao động sáng tạo, chung sức xây dựng quê hương, khẳng định bản lĩnh dân tộc trên trường quốc tế. “Chiến thắng 30/4 là điểm tựa lịch sử. Hòa hợp dân tộc là sợi dây thiêng liêng gắn kết quá khứ, hiện tại và tương lai của đất nước Việt Nam”.
An Nam
