Mở rộng nguồn nhân lực, tăng sức cạnh tranh cho Tòa án chuyên biệt
Góp ý vào dự thảo Luật, đại biểu Đặng Bích Ngọc, Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh đề nghị, trong quá trình hoàn thiện dự án Luật, ban soạn thảo cần bảo đảm quán triệt sự lãnh đạo của Đảng, thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, đường lối về xây dựng và vận hành Trung tâm tài chính quốc tế nói chung, Tòa án chuyên biệt nói riêng; đồng thời bảo đảm sự thống nhất với Nghị quyết số 222 của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế và Luật số 81/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân.
Đại biểu Đặng Bích Ngọc phát biểu thảo luận.
Điều 11 dự thảo Luật quy định điều kiện bổ nhiệm Thư ký Tòa án chuyên biệt theo quy định của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, trong đó có tiêu chuẩn “được tuyển dụng làm công chức Tòa án”. Quy định như vậy là thu hẹp phạm vi nguồn lựa chọn để bổ nhiệm Thư ký Tòa án, chưa phù hợp với chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao làm việc tại Tòa án, nhất là trong giai đoạn đầu Tòa án chuyên biệt mới đi vào hoạt động. Do đó, đại biểu đề nghị quy định theo hướng người có đủ điều kiện, tiêu chuẩn thì có thể được tuyển chọn, bổ nhiệm làm Thư ký, không nhất thiết phải từ nguồn những người đã được tuyển dụng làm công chức của Tòa án nhân dân.
Đối với quy định nguồn bổ nhiệm Thẩm phán Tòa án chuyên biệt (Điều 9), gồm người nước ngoài, công dân Việt Nam và Thẩm phán Tòa án nhân dân, ĐBQH Đặng Bích Ngọc cho rằng: Trong bối cảnh hiện nay, khi Thẩm phán của Việt Nam chưa đủ về số lượng và chất lượng để có thể xét xử nhiều vụ việc khó, thiếu kinh nghiệm dẫn đến khó có thể cạnh tranh với Tòa án chuyên biệt của các nước. Do đó, có thể mở rộng nguồn bổ nhiệm là người nước ngoài là phù hợp, đáp ứng yêu cầu trước mắt trong giai đoạn mới thành lập. Điều này góp phần thu hút nguồn nhân lực có chất lượng, có kinh nghiệm cũng là điều kiện tốt để Thẩm phán, Thư ký của Tòa án là người Việt Nam có điều kiện học hỏi kinh nghiệm.
Về thẩm quyền bổ nhiệm Chánh án Tòa án chuyên biệt (Điều 8), ĐBQH Đặng Bích Ngọc đồng tình với phương án giao Chánh án Tòa án nhân dân tối cao bổ nhiệm nhằm bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống tư pháp và thuận lợi trong triển khai. Nếu giao thẩm quyền này cho Chủ tịch nước thì sẽ phát sinh thêm nhiều thủ tục, kéo dài thời gian.
Liên quan đến tổ chức của Tòa án chuyên biệt (Điều 6), đại biểu tán thành việc đặt trụ sở tại Thành phố Hồ Chí Minh để thuận lợi cho hoạt động giải quyết các vụ việc phát sinh tại Trung tâm tài chính quốc tế, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi khi các nhà đầu tư nước ngoài lựa chọn Tòa án này để giải quyết tranh chấp.
Góp ý về thẩm quyền của Tòa án chuyên biệt tại Điều 12, ĐBQH Đặng Bích Ngọc cũng đề nghị, sau một thời gian hoạt động nhất định cần tổng kết tình hình thực tiễn và nghiên cứu cho phép mở rộng phạm vi thẩm quyền của Tòa án chuyên biệt để giải quyết tranh chấp về đầu tư kinh doanh mà đương sự là nhà đầu tư nước ngoài, không phải là thành viên Trung tâm tài chính quốc tế nhưng lựa chọn Tòa án chuyên biệt để giải quyết. Quy định này sẽ góp phần nâng cao vị thế, uy tín, tạo sự cạnh tranh của Tòa án, phát huy hiệu quả các nguồn lực của Tòa án chuyên biệt phù hợp với thực tiễn và kinh nghiệm của Tòa án một số nước có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đối với các bên không phải là thành viên Trung tâm tài chính quốc tế.
Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh
