Khẩn trương hoàn thành xây dựng, đưa vào khai thác, sử dụng Trung tâm dữ liệu quốc gia

Đó là một trong những nội dung phát biểu kết luận tại Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm và nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025 do Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tổ chức, sáng 2/7.

Tạo ra quy trình xử lý công việc liền mạch, hiệu quả và minh bạch hơn

Tổng Bí thư Tô Lâm ghi nhận và đánh giá cao tinh thần làm việc nghiêm túc, khẩn trương, rất trách nhiệm của các đồng chí thành viên Ban chỉ đạo, đồng chí lãnh đạo các bộ, ban, ngành, các địa phương, sự chuẩn bị công phu của cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo, đặc biệt là những ý kiến hết sức có trách nhiệm, tâm huyết sâu sắc, phản ánh đúng thực tiễn, thẳng thắn nêu rõ những khó khăn, vướng mắc và đề xuất, nhiều những giải pháp thiết thực.

Sau khi nghiên cứu báo cáo, lắng nghe đầy đủ các ý kiến thảo luận, Tổng Bí thư cơ bản đồng tình với những đánh giá của kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế, đặc biệt là những điểm nghẽn cần tập trung tháo gỡ trong thời gian tới. Tổng Bí thư cũng thống nhất với các ý kiến phát biểu chỉ đạo khẩn cấp của đồng chí Phó Trưởng Ban Chỉ đạo, đồng chí Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan liên quan.

Tổng Bí thư nêu rõ, trong 6 tháng vừa qua, với sự vào cuộc của của cả hệ thống chính trị, đã đạt được nhiều kết quả bước đầu rất đáng khích lệ. Nổi bật là, Quốc hội đã thông qua 2 luật mang tính đột phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và công nghiệp, công nghệ số, tạo ra hành lang pháp lý quan trọng. Trên cơ sở đó, Chính phủ và các bộ, ngành cũng đã kịp thời ban hành các văn bản hướng dẫn, tháo gỡ những vướng mắc về thể chế, hạ tầng quốc gia, nhất là các trung tâm dữ liệu mạng 5G đã được triển khai khá mạnh mẽ. Các cơ sở dữ liệu quốc gia chuyên ngành cũng đã có những chuyển biến rất tích cực, từng bước đã được kết nối và làm sạch, đặc biệt là việc triển khai cổng dịch vụ công quốc gia trở thành một cửa số duy nhất từ ngày 1/7/2025 là một bước tiến quan trọng.

Đáng ghi nhận là một số địa phương đã có sáng kiến kết nối, tích hợp hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính với hệ thống điều hành tác nghiệp, tạo ra quy trình xử lý công việc liền mạch, hiệu quả và minh bạch hơn. “Những kết quả này là kết tinh của tinh thần đổi mới sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, khát vọng cống hiến, không ngại khó khăn, thách thức của toàn hệ thống, của đội ngũ cán bộ cũng như sự đồng tình vào cuộc của người dân” – Tổng Bí thư khẳng định.

Thay mặt Ban chỉ đạo, Tổng Bí thư ghi nhận và biểu dương những nỗ lực, cố gắng của các cơ quan, đơn vị, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp trong quán triệt và triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW. Bộ Chính trị, nhất là các cơ quan của Chính phủ, Quốc hội đã tích cực trong công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách. Nhiều Bộ, ngành, địa phương đã triển khai tích cực như: Bộ Khoa học Công nghệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tư pháp, Tài chính, Công an, Văn phòng Chính phủ, Văn phòng Trung ương Đảng… một số doanh nghiệp, một số cơ sở đào tạo như: VNPT, Viettel, Mobifone, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Bách khoa Hà Nội…

Tuy nhiên, Tổng Bí thư cũng cho rằng, cần phải thẳng thắn nhìn nhận rằng con đường phía trước còn nhiều khó khăn, những điểm nghẽn đã được chỉ ra không chỉ là những con số, những nhiệm vụ chậm tiến độ mà sâu xa hơn, đó là những thách thức về tư duy chỉ đạo, về cơ chế phối hợp, về phân bổ nguồn lực và cam kết chính trị ở tất cả các cấp.

Chuyển đổi số chính là hệ thần kinh trung ương, là cầu nối sống còn giữa tỉnh và xã

Để những nội dung chỉ đạo hôm nay không chỉ dừng lại ở nghị quyết, ở lời nói mà phải trở thành hành động cụ thể, kết quả thực chất, Tổng Bí thư yêu cầu trong thời gian tới phải tập trung cao độ, hành động quyết liệt triển khai cho được các nhiệm vụ, giải pháp 6 tháng cuối năm 2025 đã được đề ra trong báo cáo của Ban chỉ đạo.

Người đứng đầu các ban, bộ, ngành, các địa phương phải tiếp tục nâng cao tinh thần trách nhiệm, có quyết tâm chính trị cao, kiên quyết, kiên trì, kiên định giảm bằng được các thủ tục hành chính để củng cố niềm tin của toàn xã hội, tập trung chỉ đạo quyết liệt các công việc.

Nhấn mạnh vai trò rất quan trọng của chuyển đổi số trong điều kiện sắp xếp lại tổ chức bộ máy, Tổng Bí thư cho biết, vừa qua rất thời sự, chính quyền địa phương hai cấp đã chính thức đi vào hoạt động, khi không có tổ chức cấp huyện, lãnh đạo cấp tỉnh sẽ phải quản lý trực tiếp hàng trăm đầu mối cấp xã, nếu không có công nghệ, không quản trị dựa trên dữ liệu thì không thể nào truyền đạt, chỉ đạo, nắm bắt tình hình hay điều hành công việc kịp thời, dẫn đến nguy cơ ách tắc, không phục vụ kịp thời cho người dân và doanh nghiệp. “Không thể để một hệ thống ách tắc như thế được, tôi muốn nói rất rõ là chuyển đổi số chính là hệ thần kinh trung ương, là cầu nối sống còn giữa tỉnh và xã”- Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định.

Tổng Bí thư yêu cầu, trong mô hình chính quyền mới, chuyển đổi số phải trở thành một bộ não dữ liệu để tổng hợp, phân tích, cảnh báo sớm tình hình, không để xảy ra vùng trũng thông tin, không có chuyển đổi số thì mô hình hành chính 2 cấp sẽ không thể vận hành một cách có hiệu quả.

Tổng Bí thư cũng nhắc nhở, 1 số nhiệm vụ đang quá hạn, trong thời gian tới, dứt khoát không để tình trạng quá hạn khi thông tin hiện nay là minh bạch.

Thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện

Tổng Bí thư yêu cầu, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chủ trì, phối hợp với các cơ quan truyền thông xây dựng chương trình truyền thông sâu rộng về nội dung đột phá của Luật Khoa học Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, đặc biệt là cơ chế chấp nhận rủi ro và thương mại hóa; vai trò của nền tảng dữ liệu trong việc thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện; đổi mới trong dịch vụ công, ứng dụng công nghệ số… nhằm củng cố niềm tin trong giới khoa học, cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

Các bộ, cơ quan khẩn trương xây dựng, chuẩn bị văn bản dưới luật; rà soát, hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành để bảo đảm việc thực hiện dịch vụ công trực tuyến toàn trình, hiệu quả, thực chất.

Các bộ, ngành, địa phương, nghiên cứu Kế hoạch hành động chiến lược và hướng dẫn thực thi để cụ thể hóa thành kế hoạch hành động, chương trình, dự án của cơ quan mình, lồng ghép vào các Hệ thống chiến lược và Sáng kiến đột phá đã được xác định; chủ động đề xuất các dự án, nhiệm vụ theo đúng quy trình và biểu mẫu quy định; thực hiện nghiêm túc chế độ báo cáo, cung cấp dữ liệu lên hệ thống chung; bố trí nguồn lực, chỉ đạo quyết liệt việc triển khai các nhiệm vụ thuộc thẩm quyền.

Tổng Bí thư lưu ý, xây dựng tiêu chí, quy chế quản lý, chế độ làm việc, đãi ngộ và quy trình tuyển dụng tổng công trình sư, kiến trúc sư trưởng triển khai các hệ thống chiến lược, các sáng kiến đột phá; nghiên cứu, đề xuất cơ chế khuyến khích thành lập doanh nghiệp khởi nghiệp triển khai sản phẩm nghiên cứu trong các viện nghiên cứu, trường đại học; thiết kế chương trình kết nối thực chất giữa nhà khoa học, doanh nghiệp giúp thương mại hóa sản phẩm khoa học và công nghệ; xây dựng phương án tổ chức, sắp xếp lại các tổ chức khoa học và công nghệ, đầu tư phát triển các tổ chức nghiên cứu mạnh; phối hợp với các bộ, ngành, địa phương đánh giá toàn diện hệ thống phòng thí nghiệm trên phạm vi cả nước; rà soát công tác hoạch định chính sách, đầu tư, chia sẻ và khai thác các phòng thí nghiệm bảo đảm tránh trùng lặp và lãng phí nguồn lực.

Các bên liên quan thành lập tổ công tác liên ngành để hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam trong việc tìm kiếm, đàm phán, mua lại các công ty công nghệ nhỏ ở nước ngoài có các sở hữu trí tuệ hoặc bí quyết công nghệ quan trọng.

Các bộ và cơ quan có liên quan nghiên cứu, thúc đẩy ứng dụng công nghệ chiến lược trong Danh mục Công nghệ chiến lược như: Trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, chuỗi khối, robot, bán dẫn, vật liệu mới, công nghệ y-sinh học, an ninh mạng... trong các ngành, lĩnh vực quản lý.

Tổng Bí thư yêu cầu, thành viên Ban Chỉ đạo Trung ương tăng cường trách nhiệm, trực tiếp chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra việc triển khai Kế hoạch hành động chiến lược tại bộ, ngành, địa phương, lĩnh vực được phân công phụ trách; kịp thời phát hiện, đề xuất tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, bảo đảm các Sáng kiến đột phá và Hệ thống chiến lược được triển khai đúng tiến độ, đạt hiệu quả.

Để tạo đột phá trong việc triển khai các nhiệm vụ về dữ liệu cần chuyển đổi sang phương thức quản trị mới, lấy hiệu quả làm trung tâm, xây dựng và trình Ban Chỉ đạo các cơ chế vượt trội, đột phá về quản trị dữ liệu quốc gia theo nguyên tắc dữ liệu cần đúng, đủ, sạch, sống, kết nối thông suốt để khai thác hiệu quả, tạo ra giá trị cụ thể, đo lường được; cần có cách làm mới về quản trị dữ liệu để bảo đảm đáp ứng đúng lộ trình đặt ra, kể cả nếu cần thiết phải bỏ đi những cơ sở dữ liệu chưa đúng để làm lại, tránh kéo dài cách làm cũ gây lãng phí, mất cơ hội.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, khẩn trương hoàn thành xây dựng, đưa vào khai thác, sử dụng Trung tâm dữ liệu quốc gia. Các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa cơ sở dữ liệu, hệ thống thông tin; tái cấu trúc quy trình thủ tục hành chính, tái sử dụng thông tin, dữ liệu để cung cấp dịch vụ công trực tuyến thuận tiện cho người dân, doanh nghiệp, phát triển kinh tế - xã hội và quốc phòng, an ninh.

Các bộ, ngành, địa phương tiếp tục triển khai hạ tầng số, phủ sóng 5G toàn quốc gắn với việc thúc đẩy triển khai Internet vệ tinh; khẩn trương khắc phục tình trạng thôn, bản lõm sóng, thiếu điện; bảo đảm nguồn năng lượng điện ổn định, đáp ứng yêu cầu cho chuyển đổi số quốc gia. Các tỉnh ủy, thành ủy chỉ đạo bố trí nguồn lực tài chính, bảo đảm đường truyền mạng thông suốt đến cấp xã, trang thiết bị đầu cuối, nhân lực phục vụ hoạt động chuyển đổi số tại địa phương.

Tổng Bí thư chỉ rõ, khẩn trương xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách thu hút nguồn nhân lực, nhân tài khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong và ngoài nước, nhất là nhân lực chất lượng cao trong các ngành công nghệ mũi nhọn (AI, bán dẫn, vật liệu mới…); xây dựng Đề án phát triển, trọng dụng nhân tài, đặc biệt là chuyên gia đầu ngành phục vụ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia; triển khai Chiến lược thu hút nhân tài đến năm 2030, tầm nhìn 2050.

Tổng Bí thư lưu ý, phải quan tâm đến công tác bảo đảm an ninh, an toàn, bảo mật, bảo vệ dữ liệu quốc gia, bảo vệ dữ liệu cá nhân, bảo đảm quyền sở hữu trí tuệ của khoa học, công nghệ. Mọi cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, người dân phải nắm được những nguyên tắc để chấp hành pháp luật; vận hành hiệu quả 3 nền tảng số phục vụ triển khai Nghị quyết số 57 -NQ/TW (Cổng thông tin điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam; Hệ thống giám sát, đánh giá Nghị quyết số 57-NQ/TW; Hệ thống thông tin tiếp nhận, xử lý phản ánh kiến nghị, giải pháp sáng kiến (PAKN-GPSK) phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia).

Tổng Bí thư nêu rõ, nhiệm vụ phía trước rất nặng nề, phải biến thách thức thành cơ hội, biến quyết tâm thành hành động cụ thể, tạo ra những chuyển biến mang tính lịch sử, đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Tại Hội nghị, các ý kiến đã kiến nghị, đề xuất nhiều giải pháp tháo gỡ điểm nghẽn, tập trung nguồn lực để tạo ra kết quả thực chất, bền vững trong 6 tháng cuối năm 2025 và những năm tiếp theo.