Quang cảnh buổi giám sát của Ban Văn hóa - Xã hội HĐND thành phố tại quận Hà Đông
Nguy cơ giảm mất việc làm, giảm thu nhập
Theo thống kê, thành phố Hà Nội có hơn 352.000 doanh nghiệp đăng ký hoạt động; 1.350 làng nghề; 10 khu công nghiệp, chế xuất; 111 cụm công nghiệp (CCN), tổng số lao động trên địa bàn thành phố có khoảng 4,004 triệu người làm việc trong các lĩnh vực sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, xây dựng, chế biến, các ngành dịch vụ tài chính ngân hàng, du lịch, thương mại,...
Bên cạnh những thuận lợi, từ năm 2020 đến nửa đầu năm 2022, dịch bệnh Covid-19 bùng phát nhanh và lan rộng, cùng chung với tình hình cả nước do tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19, thị trường lao động trên địa bàn thành phố Hà Nội từ đầu năm 2020 có nhiều biến động. Nhiều doanh nghiệp, hộ kinh doanh phải tạm dừng hoạt động hoặc hoạt động dưới 20 - 30% công suất do phải đảm bảo công tác giãn cách xã hội và không thuộc các lĩnh vực thiết yếu. Chi phí sản xuất tăng cao trong khi việc cung ứng hàng hóa gặp nhiều hạn chế. Lao động có việc làm tiếp tục phải đối mặt với nguy cơ rất cao phải nghỉ việc, giảm giờ làm, giảm thu nhập, không đảm bảo điều kiện làm việc... Tỷ lệ thất nghiệp và thiếu việc làm tiếp tục gia tăng, kéo theo tình trạng suy giảm lực lượng lao động khi một bộ phận người lao động mất việc làm phải rời khỏi thị trường. Trong đó, lao động tại các khu công nghiệp, các doanh nghiệp hoạt động trong ngành vận tải, dịch vụ lưu trú, du lịch lữ hành là các nhóm lao động bị ảnh hưởng nhiều nhất.
Phó Giám đốc Sở Lao động Thương binh và Xã hội thành phố Nguyễn Tây Nam cho biết, trước tình hình khó khăn trên, Sở đã tham mưu UBND thành phố tiếp tục thực hiện các giải pháp hỗ trợ người lao động.
Theo đó, ngành Lao động Thương binh và Xã hội thành phố đã hỗ trợ phát triển thị trường lao động qua việc xét duyệt hộ gia đình vay vốn từ nguồn vốn ngân sách thành phố ủy thác qua Ngân hàng chính sách xã hội; đưa lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng. Chỉ tính 9 tháng năm 2023, toàn thành phố giải quyết việc làm cho 171.228 lao động, đạt 105 % so với kế hoạch, trong đó giải quyết việc làm cho 34.644 lao động từ nguồn vốn ngân sách thành phố ủy thác qua ngân hàng Chính sách xã hội với số tiền 1.761 tỷ đồng. Cùng với đó, số người lao động nhận được việc làm sau khi phỏng vấn tại các phiên, sàn giao dịch việc làm, trung tâm dịch vụ việc làm đạt 13.447 lao động; đưa 3.002 người lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng, chủ yếu là thị trường Nhật Bản, Đài Loan và Hàn Quốc; số lao động được cung ứng giới thiệu việc làm của các doanh nghiệp và qua các hình thức khác 120.135 lao động.
Ban Văn hóa - Xã hội HĐND thành phố khảo sát hộ vay vốn tạo việc làm tại phường Vạn Phúc, quận Hà Đông
Giúp lao động tiếp cận nguồn vốn
Qua giám sát cho thấy, vẫn còn nhiều khó khăn trong lĩnh vực lao động, việc làm giai đoạn hiện nay. Nguồn vốn cho vay mặc dù đã được thành phố quan tâm bổ sung nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu của nhân dân trên địa bàn, đơn cử như năm 2023, tính đến 30-9-2023 mới bố trí được 110 tỷ đồng, trong khi đó chỉ tiêu 900 tỷ đồng.
Các doanh nghiệp hoạt động dịch vụ việc làm chưa có sự phối hợp chặt chẽ, kết nối với Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, các sàn, điểm giao dịch vệ tinh để phục vụ tốt hơn cho người lao động tìm được việc làm và doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng lao động, nhất là hỗ trợ tìm việc làm cho người lao động bị khuyết tật...
Trưởng Phòng Lao động Thương binh và Xã hội quận Hà Đông Đỗ Minh Loan cho biết, nhu cầu lao động vay vốn để giải quyết việc làm rất lớn, quận cũng chú trọng rà soát, tổng hợp, thực hiện hỗ trợ trong điều kiện. Tuy nhiên, việc triển khai vay vốn, giới thiệu việc làm cho đối tượng tù tha, sau cai nghiện ma túy khó khăn do còn sự kỳ thị của người dân, doanh nghiệp. Công tác đào tạo nghề cho đối tượng tù tha, sau cai nghiện ma túy không triển khai được do không thuộc đối tượng quy định tại Quyết định số 46/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Ngoài ra, trên địa bàn quận vẫn còn nhiều hộ chăn nuôi gia súc, gia cầm nhỏ lẻ, manh mún, khó khăn trong công tác học nghề và chuyển đổi nghề mới và cả tiếp cận nguồn vốn vay.
Phó Chủ tịch UBND huyện Thanh Oai Nguyễn Khánh Bình cho rằng, mấy năm qua, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp bị ảnh hưởng, nhiều lao động bị mất việc làm tạm thời, số lao động được tuyển mới hạn chế. Vì vậy, chủ yếu là giải quyết việc làm thông qua nguồn vốn cho vay từ Ngân sách ủy thác qua Ngân hàng chính sách xã hội, nhưng nguồn vốn chưa đáp ứng nhu cầu.
Để nâng cao hiệu quả hoạt động vay vốn giải quyết việc làm từ nguồn ngân sách thành phố ủy thác qua Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội, lãnh đạo Sở Lao động Thương binh và Xã hội cho biết, thành phố phải đảm bảo nguồn vốn vay giải quyết việc làm từ nguồn ngân sách thành phố tăng cường nguồn vốn ngân sách cấp huyện ủy thác qua Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội. Trong trường hợp không đáp ứng đủ nguồn lực, cần có cơ chế linh hoạt tạo thuận lợi cho Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội huy động các nguồn lực để tăng nguồn vốn vay. Đồng thời, tăng cường nguồn vốn ngân sách cấp huyện để triển khai chương trình cho vay giải quyết việc làm trên địa bàn gắn với việc thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ của thành phố hằng năm về giải quyết việc làm, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, nâng cao đời sống nhân dân Thủ đô, đảm bảo an sinh xã hội.
Trưởng ban Văn hóa - Xã hội HĐND thành phố Nguyễn Thanh Bình cho rằng, việc cho vay, cần tập trung ưu tiên cho vay đáp ứng nhu cầu cho các đối tượng đặc thù của thành phố như hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, dân tộc thiểu số, người mù, người khuyết tật, người lao động các khu công nghiệp, người lao động tại khu vực nông nghiệp nông thôn, lao động mất việc làm hoặc thu nhập thấp vay để mở rộng việc làm, tăng thu nhập...
Bên cạnh đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền về các chủ trương, chính sách của Chính phủ và thành phố về tín dụng ưu đãi đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn trong đó có chương trình cho vay giải quyết việc làm từ nguồn vốn trung ương và địa phương, thì các cấp, ngành tiếp tục quan tâm triển khai công tác kiểm tra, giám sát đối với hoạt động tín dụng chính sách tại cơ sở, hoạt động ủy thác của các tổ chức chính trị - xã hội, hoạt động của tổ tiết kiệm và vay vốn và tình hình sử dụng vốn của người vay. Qua đó, kịp thời tham mưu các cấp có thẩm quyền chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện tại cơ sở, kiến nghị bổ sung, chỉnh sửa cơ chế chính sách tín dụng ưu đãi để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu, nguyện vọng của các đối tượng thụ hưởng trên địa bàn.
Bảo Vy - Thanh Thủy