Toàn cảnh hội thảo
Đại biểu Trung ương tham dự hội thảo có đồng chí Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; GS.TS Phùng Hữu Phú, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng lý luận Trung ương; Thượng tướng, PGS.TS Nguyễn Văn Thành, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng lý luận Trung ương; đồng chí Phạm Đức Long, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông; PGS.TS. Nguyễn Ngọc Hà, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đại diện các bộ, ngành trung ương, một số tỉnh, thành phố Vùng Thủ đô; đại diện Bộ biên tập Tạp chí Cộng sản.
Đại biểu thành phố Hà Nội có các đồng chí: Nguyễn Văn Phong, Phó Bí thư Thành ủy; Vũ Đức Bảo, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng ban Tổ chức Thành ủy; Nguyễn Doãn Toản, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy; Hà Minh Hải, Thành uỷ viên, Phó Chủ tịch UBND thành phố.
Tham dự có có các đại biểu quốc tế đến từ các cơ quan, doanh nghiệp Hàn Quốc và đại diện cơ quan, đại diện vùng của Cộng hoà Pháp; cùng hơn 200 đại biểu các chuyên gia, nhà khoa học và các doanh nghiệp.
Hội thảo được tổ chức nhằm khẳng định ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác lập Quy hoạch Thủ đô; cụ thể hóa các đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, các bộ, ngành liên quan và của thành phố về công tác lập Quy hoạch Thủ đô; làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn trong xây dựng và thực hiện Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 phù hợp với các định hướng quan trọng theo Nghị quyết số 15-NQ/TW, ngày 5-5-2022, của Bộ Chính trị khóa XIII về “Phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”...
Thành uỷ viên, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Hà Minh Hải đề dẫn khai mạc hội thảo
Đề dẫn khai mạc hội thảo, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Minh Hải nêu, trên cơ sở đề cương định hướng được Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố thông qua, Dự thảo Quy hoạch Thủ đô Hà Nội được xây dựng với tinh thần khẩn trương, phương pháp tích hợp, đồng bộ, cách làm linh hoạt, sáng tạo, đổi mới; với mục tiêu xuyên suốt đó là văn hoá và con người vừa là mục tiêu, vừa là nền tảng, là động lực, nguồn lực quan trọng phát triển Thủ đô.
Dự thảo Báo cáo tổng hợp Quy hoạch Thủ đô Hà Nội được gửi xin ý kiến gồm 1.200 trang được tích hợp từ 39 nội dung đề xuất của các ngành, lĩnh vực, 30 nội dung đề xuất của các quận, huyện, thị xã kèm theo hệ thống sơ đồ, bản đồ được số hoá.
Kể từ khi gửi lời mời tham dự và đóng góp ý kiến, đến nay Ban Tổ chức đã nhận được hơn 60 bài viết của các chuyên gia, nhà khoa học, các đồng chí lãnh đạo các cơ quan Trung ương, các tỉnh, thành bạn, các sở, ngành, các quận, huyện, thị xã và các tổ chức, cá nhân. Các bài viết đều có hàm lượng khoa học cao, giàu tính thực tiễn, đa dạng về cách tiếp cận và cung cấp nhiều thông tin quý giá để nghiên cứu, bổ sung nhằm hoàn thiện Quy hoạch Thủ đô. Toàn bộ hơn 60 bài viết đã được biên tập, tổng hợp đầy đủ và trang trạng in trong kỷ yếu của hội thảo.
“Tại hội thảo, Ban tổ chức mong muốn và lắng nghe các chuyên gia, nhà khoa học, các đại biểu tiếp tục tham luận, thảo luận đóng góp thêm ý kiến để góp phần nâng cao chất lượng quy hoạch Thủ đô” - đồng chí Hà Minh Hải nói.
Xây dựng Thủ đô đáng sống, hạnh phúc
Tham luận tại hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Ngọc Hà, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản đề nghị cần nhấn mạnh hơn với một tinh thần nhất quán về trục phát triển sông Hồng về tâm linh, về môi trường, về giao thông, về cây xanh, về mật độ xây dựng và kiến trúc, về văn hóa... Trong số các trục phát triển của Hà Nội thì trục sông Hồng có tính kết nối cao, rộng nhất, trên nhiều phương diện. Từ trục phát triển sông Hồng, quy hoạch chi tiết của các quận huyện sẽ lưu ý thêm tới những chi lưu của sông Hồng (sông Cà Lồ, sông Ngũ Huyện Khê, sông Đuống ở tả ngạn; sông Đáy, sông Nhuệ, sông Tô Lịch ở hữu ngạn).
Cho rằng Quy hoạch Thủ đô Hà Nội phải quán triệt sâu sắc và thống nhất thực hiện triết lý phát triển Thủ đô, GS.TS Phùng Hữu Phú, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương đề xuất triết lý phát triển Thủ đô với 5 mệnh đề, 20 chữ: “Phát sáng nhân tài - Khai phóng trí tuệ - Lan toả nhân văn - Hoà điệu tự nhiên - Tiến cùng thời đại”.
PGS.TS. Nguyễn Ngọc Hà, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản tham luận tại hội thảo
PGS.TS Bùi Tất Thắng, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) chỉ ra rằng, Hà Nội đang làm đồng thời 3 việc quan trọng có mối liên hệ trực tiếp với nhau là: Lập Đồ án điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065; xây dựng Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và hoàn thiện hồ sơ Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi). Việc tiến hành cả 3 công việc này cùng một lúc là cơ hội quý giá để xây dựng, phát triển Thủ đô trong giai đoạn tới.
Tham luận về một số nội dung chủ yếu của Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, GS.TS Hoàng Văn Cường, đại diện Liên danh tư vấn Quy hoạch Thủ đô nhận diện 5 điểm nghẽn trong phát triển Thủ đô hiện nay.
Đó là thiếu thể chế; hạ tầng chưa đồng bộ, đặc biệt là hạ tầng giao thông công cộng, đường sắt đô thị chưa phát triển; quy hoạch đô thị và các quy chuẩn kèm theo quy hoạch; ô nhiễm môi trường và các quy định về phòng chống lũ và năng lực, ý thức và tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ thực thi trong bộ máy quản lý còn hạn chế, e dè, né tránh, không tạo được những đột phá, dám nghĩ dám làm trong thực thi công vụ.
Về định hướng quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, GS.TS Hoàng Văn Cường nêu 5 quan điểm chung phát triển Thủ đô. Trong đó, quan điểm hàng đầu là phát triển nhanh, bền vững, sáng tạo, bao trùm, trở thành cực tăng trưởng có vai trò lan tỏa và dẫn dắt, thúc đẩy phát triển vùng Đồng bằng sông Hồng, vùng động lực phía Bắc và cả nước; tạo dựng được hình ảnh, vị thế phồn vinh, thịnh vượng của quốc gia trên trường quốc tế; làm hình mẫu lan tỏa cho phát triển của vùng, đi trước cả nước những chỉ tiêu về nước công nghiệp và phát triển.
Nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, phải quy hoạch đô thị theo không gian 4 chiều, có quá khứ, hiện tại và tương lai; đồng thời quy hoạch hệ thống ngầm, không gian ngầm. Riêng về giao thông, phải hướng tới ưu tiên giao thông công cộng và xử lý hợp lý giao thông cá nhân; đồng thời cần phát triển giao thông đường thủy. Ngoài ra, phải phát triển Hà Nội với nhiều màu xanh bởi hiện Hà Nội có quá ít công viên và cây xanh,… từ đó, xây dựng Thủ đô đáng sống, hạnh phúc, văn minh hiện đại, là trung tâm phát triển của cả nước, vùng và khu vực
Phân cấp mạnh cho Hà Nội
TS. Nguyễn Đức Kiên, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia đề nghị, quy hoạch phát triển Thủ đô nên theo chiều sâu với sự kết hợp của các loại hình đô thị. Đô thị có thể được phân thành nhiều loại, tồn tại song hành hoặc phát triển tiếp nối nhau như đô thị tích hợp, đô thị sinh thái và đô thị nén. Ông cũng chỉ ra rằng, để gìn giữ được những bản sắc văn hóa riêng có của Hà Nội, cần đề cao hơn nữa vai trò của cộng đồng trong công việc quy hoạch đô thị. Cần có cơ chế phù hợp để cộng đồng có thể tham gia ý kiến vào những vấn đề sát thực nhất với cuộc sống hằng ngày ngay từ khâu xây dựng quy hoạch.
“Tính khả thi và đồng thuận để giải quyết triệt để các vấn đề của Thủ đô sẽ chỉ đạt được khi nhận thức, quyền lợi và trách nhiệm của cộng đồng dân cư được tôn trọng và tăng cường” - TS. Nguyễn Đức Kiên nói.
PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam tham luận tại hội thảo
Thượng tướng, PGS.TS Nguyễn Văn Thành, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh, các định hướng phát triển Thủ đô phải hướng đến là thành phố có giá trị về kinh tế, văn hoá, lịch sử, là thành phố có sức sống, có sức cạnh tranh. Còn theo Nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Sĩ Dũng, Hà Nội với sự phát triển như hiện nay mà quản trị vẫn như cũ là rất khó. Quốc hội đang thảo luận sửa đổi Luật Thủ đô, đây là cơ hội lớn để thể hiện tư duy đổi mới trong phát triển Thủ đô. Nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Sĩ Dũng đề nghị, trong Luật Thủ đô, phải thể hiện mô hình phân cấp, phân quyền là mô hình bổ trợ; tức là tất cả những gì Hà Nội làm được thì phân hết cho Hà Nội, chỉ những gì Hà Nội không làm được mới đưa lên Trung ương.
PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam khẳng định, thời gian không còn nhiều nên Hà Nội cần tăng tốc hoàn thiện các nội dung còn mờ nhạt trong báo cáo Quy hoạch, nhất là những vấn đề lớn, định hình diện mạo tương lai, ví dụ như nội dung về không gian ngầm. PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng, Luật Thủ đô (sửa đổi) phải thực sự tạo ra động lực cho Thủ đô phát triển xứng tầm với thế giới.
Mong muốn sẽ tiếp tục nhận được nhiều ý kiến
Phát biểu kết luận hội thảo, trân trọng cảm ơn các ý kiến tham luận, Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong khẳng định, đây là tình cảm, trách nhiệm mà các chuyên gia, nhà khoa học, đại biểu tham dự dành cho Thủ đô Hà Nội.
Phó Bí thư Thành ủy nhấn mạnh, Hà Nội đang cùng một lúc thực hiện 3 công việc lớn nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 15-NQ/TƯ của Bộ Chính trị là Lập Đồ án điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065; xây dựng Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và hoàn thiện hồ sơ Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi). Nghị quyết số 15-NQ/TW được Bộ Chính trị xây dựng và ban hành với tư duy mới; đánh giá, nhìn nhận và giao nhiệm vụ cho Hà Nội rất khác so với trước. Ví dụ, Nghị quyết đặt ra mục tiêu Hà Nội phải có khả năng cạnh tranh với Thủ đô các nước phát triển trong khu vực, đến năm 2045 phải là thành phố kết nối toàn cầu. Chính vì vậy, tư tưởng Hà Nội phải vươn ra cạnh tranh với thế giới xuyên suốt quá trình thực hiện các nhiệm vụ trên.
Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong phát biểu kết luận hội thảo
Đồng chí Nguyễn Văn Phong cho biết, để chuẩn bị cho việc nghiên cứu, lập Quy hoạch Thủ đô, thành phố đã thành lập Ban chỉ đạo, tổ chức các đoàn đi học tập kinh nghiệm tại một số quốc gia trên thế giới, cũng như tổ chức nhiều hội thảo, tọa đàm và nhiều buổi làm việc khác nhau.
Gần đây nhất, thành phố tổ chức hội thảo khoa học với sự tham gia của đại diện 80 học viện, trường đại học, cao đẳng trên địa bàn Thủ đô, tranh thủ nhiều ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu hàng đầu…
Đồng chí Nguyễn Văn Phong cho biết, các nội dung đóng góp đa dạng, phong phú, nhiều bài viết có chất lượng tốt, đã gợi mở nhiều hướng tiếp cận cũng như vấn đề cụ thể cần tiếp tục nghiên cứu.
Trên tinh thần đó, thành phố mong muốn sẽ tiếp tục nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các cơ quan, đơn vị, tổ chức, đặc biệt là các chuyên gia, nhà khoa học góp ý vào dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô và Quy hoạch Thủ đô Hà Nội, hướng đến mục tiêu có được những bản quy hoạch xứng tầm, cập nhật xu thế phát triển của thời đại và bảo đảm tính khả thi.
Linh Vũ - Triệu Hoa - Phạm Linh