Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng việc giáo dục đạo đức cho đoàn viên, thanh niên, thấy rõ vị trí, vai trò “Là người tiếp sức cho thế hệ thanh niên già, đồng thời là người phụ trách dìu dắt thế hệ thanh niên tương lai”. Do vậy, Người đặc biệt quan tâm tổ chức, bồi dưỡng đoàn viên, thanh niên thành đội xung kích cách mạng, lực lượng hậu bị của Đảng nhằm kế tục trung thành và xuất sắc sự nghiệp của giai cấp và dân tộc. Người yêu cầu mỗi đoàn viên, thanh niên phải tự giác rèn luyện, không ngừng học tập, gương mẫu xung phong trong mọi công việc. Đi đôi với việc giáo dục trí lực, nâng cao trình độ chuyên môn, nắm vững khoa học kỹ thuật, mỗi đoàn viên, thanh niên phải thường xuyên trau dồi đạo đức cách mạng để trở thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội “vừa hồng, vừa chuyên”. Cũng vào trung tuần tháng 9-1950, cách nay 74 năm, trên đường đi chiến dịch Biên giới, Chủ tịch Hồ Chí Minh ghé thăm một đơn vị thanh niên xung phong đang làm đường phục vụ chiến dịch, Người đã làm bài thơ tặng thanh niên: “Không có việc gì khó/Chỉ sợ lòng không bền/Đào núi và lấp biển/Quyết chí ắt làm nên”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện với các đại biểu thi đua “Thanh niên xung phong chống Mỹ, cứu nước” toàn miền Bắc, tháng 1-1967.
Qua bốn câu thơ, Bác muốn nhắn nhủ với thanh niên phải chú trọng đến việc bồi dưỡng về chí khí cách mạng. Người cho rằng, thanh niên muốn thực hiện ước mơ, hoài bão cao đẹp, muốn làm được việc lớn ích quốc lợi dân thì trước hết thanh niên phải tự mình nâng cao chí khí, tuyệt đối trung với nước, với Đảng, hiếu với dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng. Thanh niên phải có tinh thần: Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên, gian khổ thì đi trước, hưởng thụ sau mọi người; việc đáng làm, thì có khó mấy cũng cố chịu quyết làm cho kỳ được... đây là nguồn cổ vũ, động viên lớp lớp thanh niên xung phong đi vào cuộc kháng chiến và kiến quốc. Sau này, mỗi khi gặp khó khăn, hình ảnh của Bác Hồ và bốn câu thơ của Người lại được tái hiện trong lòng những đoàn viên, thanh niên, tiếp cho họ thêm sức mạnh để vượt qua. Thực hiện lời dạy của Người, lớp lớp các thế hệ thanh niên Việt Nam đã luôn tiếp nối truyền thống cha anh, phát huy tinh thần đoàn kết, xung kích, sáng tạo, vươn lên chinh phục các đỉnh cao trên các lĩnh vực công tác góp phần vào thắng lợi trong các cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc xâm lược, giải phóng đất nước. Trong thời kỳ đổi mới đất nước, hội nhập quốc tế, toàn cầu hóa và cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, thanh niên Việt Nam tiếp tục vươn lên mạnh mẽ trên các lĩnh vực, là lực lượng quan trọng góp phần đưa đất nước hội nhập nhanh hơn, sâu hơn, thanh niên thực sự là lực lượng nòng cốt, là động lực của sự phát triển đất nước trong thời kỳ đổi mới. Trong sự nghiệp CNH, HĐH và hội nhập quốc tế hôm nay, vấn đề rèn luyện và nâng cao đạo đức cách mạng đang đặt ra cho mọi đoàn viên, thanh niên trên tất cả lĩnh vực, nhất là đối với những việc mới, việc khó cần đến sự nỗ lực, cố gắng cao. Mặt trái của cơ chế thị trường đang hàng ngày, hàng giờ tác động tiêu cực đến thế hệ trẻ. Chính vì vậy, công tác giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện cho thanh niên sống có chí khí, hoài bão, có lý tưởng như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy, để thanh niên không mất phương hướng, không bị lôi cuốn vào những thói hư tật xấu, lối sống thực dụng… là việc rất quan trọng và cấp bách. Giáo dục thanh niên học tập và làm theo lời dạy của Người, còn góp phần tích cực vào việc đào tạo những chủ nhân tương lai của nước nhà, để họ trở thành những người kế tục xứng đáng sự nghiệp cách mạng của cha anh, đưa nước ta sánh vai cùng các cường quốc năm châu như sinh thời Bác Hồ kính yêu hằng mong muốn.
L.T (t/h)