Hiện thực hóa Dự án đường bộ cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh - Kỳ cuối

Xác định công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) Dự án đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của tỉnh năm 2024, vì vậy, ngay từ đầu năm, với quyết tâm cao nhất, cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở, đặc biệt là các địa phương có tuyến cao tốc đi qua tập trung toàn tâm, toàn ý, toàn lực; đổi mới, linh hoạt và làm trước một bước công tác tuyên truyền, GPMB sớm, tạo mặt bằng sạch phục vụ dự án. 

Nhiệm vụ chính trị trọng tâm của tỉnh 

Dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh giai đoạn 1 có chiều dài 93,35 km, tổng mức đầu tư 14.167 tỷ đồng. Điểm đầu tại nút giao cửa khẩu Tân Thanh, huyện Văn Lãng (Lạng Sơn) và điểm cuối tại nút giao với Quốc lộ 3 thuộc xã Chí Thảo (Quảng Hòa). Bắt tay vào thực hiện dự án, bên cạnh các thủ tục pháp lý liên quan, tỉnh đang dồn lực tập trung GPMB. Bí thư Tỉnh ủy Trần Hồng Minh cho biết: GPMB là công việc khó, phức tạp, gồm nhiều nhiệm vụ với nhiều khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ, đòi hỏi cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở phải quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, dồn toàn tâm, toàn ý, toàn lực, không bàn ngang, bàn lùi. Trong quá trình triển khai cần lưu ý công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư vì đây là vấn đề nhạy cảm liên quan trực tiếp đến quyền lợi, nghĩa vụ của người dân. Công tác GPMB phải thực hiện quyết liệt với quyết tâm chính trị cao nhất… 

Để công tác GPMB đạt kết quả, ngày 27/1/2024, UBND tỉnh phát động “Chiến dịch cao điểm 100 ngày đêm hoàn thành GPMB Dự án đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh”. Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Xuân Ánh khẳng định: Dự án có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển KT - XH của cả nước nói chung, của Cao Bằng và Lạng Sơn nói riêng. “Chiến dịch cao điểm 100 ngày đêm hoàn thành công tác GPMB dự án” thể hiện ý chí, niềm tin, khát vọng, quyết tâm rất cao của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh trong triển khai thực hiện dự án. Đồng thời, khơi dậy mạnh mẽ lòng yêu nước, tinh thần thi đua, ý chí quyết chiến, chiến thắng của Chiến thắng Đông Khê, Chiến dịch Biên giới năm 1950. Vì vậy, Chủ tịch UBND tỉnh kêu gọi toàn thể cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang và các tầng lớp nhân dân trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là các huyện, Thành phố, các cơ quan, đơn vị liên quan đến công tác GPMB vùng dự án nêu cao tinh thần đoàn kết, thống nhất, phát huy trí tuệ, chung sức, đồng lòng, nỗ lực đóng góp công sức, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ GPMB, góp phần đẩy nhanh tiến độ dự án nhằm khai thác tối đa thời cơ, thuận lợi để thúc đẩy KT - XH của tỉnh phát triển nhanh và bền vững.

Ngay sau lễ phát động, tỉnh làm việc với tỉnh Lạng Sơn chỉ đạo Trung tâm phát triển quỹ đất và GPMB 2 huyện Văn Lãng, Tràng Định tổ chức kiểm đếm đất đai, tài sản và hoa màu trong phạm vi thực hiện dự án. Lãnh đạo 2 tỉnh liên tục có những chuyến công tác thực địa để nắm bắt công tác GPMB, tâm tư, nguyện vọng của người dân vùng dự án và trực tiếp cho ý kiến chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc bố trí tái định cư cho người dân. Yêu cầu các đơn vị sau khi thi công hoàn trả lại mặt bằng hệ thống các công trình hạ tầng, kênh mương thủy lợi, mỏ nước, đường dân sinh, đường điện…  

Các sở, ban, ngành, 2 huyện Thạch An, Quảng Hòa và nhà thầu thi công vào cuộc thực hiện tốt công tác vận động, tuyên truyền người dân sớm di dời nhà cửa, đất đai, hoa màu; phối hợp chặt chẽ tháo gỡ vướng mắc trong GPMB, kịp thời bàn giao mặt bằng cho nhà thầu thi công; tập trung hoàn thành công tác kiểm đếm; đẩy nhanh tiến độ xây dựng khu tái định cư. Rà soát lại từng nhiệm vụ cụ thể theo chức năng, nhiệm vụ và đề ra các giải pháp triển khai thực hiện có hiệu quả công tác trích đo bản đồ GPMB; bồi thường, hỗ trợ tái định cư, hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm, hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát. Đơn vị thi công chuẩn bị nhân lực, vật lực sẵn sàng thi công khi địa phương bàn giao mặt bằng… 

Nhân dân vùng dự án sau khi được tuyên truyền, vận động, nắm rõ chủ trương của Đảng, chính sách, phát luật của Nhà nước về đền bù, GPMB cơ bản đồng thuận, nhất trí cao. Nhiều hộ dân phát huy tối đa truyền thống quê hương cách mạng, tinh thần tự lực, tự cường, đoàn kết, đồng thuận, thi đua sớm bàn giao mặt bằng để liên danh nhà đầu tư triển khai thi công dự án đảm bảo tiến độ, trước khi nhận đền bù. Ông Hoàng Văn Trọng, xóm Nà Tục, xã Đức Xuân (Thạch An) có nhà ở, đất nông nghiệp và hơn 1 ha rừng thuộc diện phải di dời toàn bộ đến nơi ở mới, cho biết: Được cấp ủy, chính quyền địa phương tuyên truyền, vận động, tôi hiểu rõ được lợi ích tuyến cao tốc mang lại trong phát triển KT - XH địa phương, nên sẵn sàng di dời toàn bộ nhà cửa, ruộng vườn đến nơi ở mới; vận động gia đình, người thân, đảng viên trong xóm tự nguyện ký cam kết trước khi được chi trả tiền bồi thường, sớm bàn giao mặt bằng cho nhà đầu tư.    

Các địa phương linh hoạt trong giải phóng mặt bằng

Tại huyện Thạch An, dự án đi qua 16 xóm thuộc 5 xã, thị trấn với chiều dài tuyến khoảng 21,63 km. Có 713 hộ nằm trong diện GPMB, 87 hộ thuộc diện tái định cư. Chủ tịch UBND huyện Thạch An Nông Thế Phúc cho biết: Với khối lượng công việc lớn, trên tinh thần gỡ mọi khó khăn, tháo từng nút thắt, huyện tăng cường tuyên truyền sâu rộng, tổ chức đối thoại trực tiếp với nhân dân về chính sách bồi thường, hỗ trợ GPMB theo hướng công khai, minh bạch, đảm bảo tối đa quyền lợi hợp pháp của người dân có đất, tài sản bị thu hồi. Thành lập 2 tổ GPMB triển khai kiểm đếm; phối hợp với Ban Quản lý Dự án đầu tư các công trình giao thông tỉnh nhận hồ sơ và cọc mốc phục vụ công tác bồi thường, GPMB. Ban hành kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm tại các xã, thị trấn. Đến nay, cấp ủy, chính quyền địa phương phối hợp cơ bản thực hiện xong các bước thuộc quy trình thu hồi, GPMB. Tiến hành kiểm đếm, đo đạc  hơn 102 ha đất đai, tài sản, hoa màu tại 16/16 xóm; có 107 nhà ở thuộc diện phải di dời, trong đó 75 hộ có nguyện vọng bố trí tái định cư tập trung. Hội đồng GPMB và tổ kiểm đếm đền bù huyện lên phương án, dự toán cho 659 hộ bị ảnh hưởng trên địa bàn thị trấn Đông Khê, xã Đức Xuân, Lê Lai, Vân Trình, Thụy Hùng. Đến ngày 10/4/2024, toàn huyện đã di dời được 178 ngôi mộ ra khỏi phạm vi thực hiện dự án; 12/16 xóm bàn giao hơn 17 km (tương ứng khoảng 79 ha) mặt bằng cho doanh nghiệp thi công.

Tại huyện Quảng Hòa, Bí thư Huyện ủy Đỗ Văn Thắng cho biết: Xác định công tác GPMB, tái định cư là nhiệm vụ chính trị quan trọng của địa phương nên trong quá trình tổ chức triển khai, chúng tôi chỉ đạo các đơn vị, địa phương phải thận trọng vì đây là vấn đề nhạy cảm liên quan trực tiếp đến quyền lợi, nghĩa vụ của người dân. Kịp thời giải quyết những phát sinh, vướng mắc, khó khăn; thường xuyên bám sát cơ sở đối thoại trực tiếp với nhân dân về chính sách bồi thường, hỗ trợ GPMB theo hướng công khai, minh bạch, đảm bảo tối đa quyền lợi hợp pháp của người dân có đất, tài sản bị thu hồi. Tăng cường tuyên truyền đến các hộ dân, các xã vùng dự án để bà con hiểu ý nghĩa, giá trị to lớn mà dự án mang lại. Phát huy vai trò bí thư, trưởng thôn và trưởng ban mặt trận, người uy tín trong cộng đồng làm nòng cốt trong tuyên truyền đóng góp, giúp sức để huyện bàn giao sớm mặt bằng cho chủ đầu tư, đơn vị thi công nhằm đẩy nhanh tiến độ thi công dự án. Trên tinh thần tháo gỡ mọi khó khăn, từng nút thắt, đến nay, huyện bàn giao hơn 11 km cho đơn vị thi công (tương đương hơn 70 ha). 

Tại tỉnh Lạng Sơn, Trung tâm phát triển quỹ đất và GPMB 2 huyện Văn Lãng, Tràng Định đang tổ chức kiểm đếm đất đai, tài sản và hoa màu trong phạm vi thực hiện dự án. Đến ngày 7/4/2024, huyện Văn Lãng kiểm đếm 29,16 ha/166,66 ha (đạt 17,49% tổng diện tích thu hồi) của 220/891 hộ dân và 329 ngôi mộ phải di dời; tạm ứng chi trả 3,1 tỷ đồng di dời cho 103 hộ,  có 42 hộ thực hiện di chuyển mộ. Huyện Tràng Định kiểm đếm 91 hộ với diện tích hơn 13 ha (đạt 5,8 km); di chuyển 66/197 ngôi mộ. 

Khi được bàn giao mặt bằng, để đảm bảo tiến độ theo cam kết, những ngày này, tại một số vị trí trọng yếu thuộc xóm Tục Ngã, Nà Tục, Nà Pá, Pác Khoang, xã Đức Xuân, xóm Bản Căm, Độc Lập, Nà Danh, Nà Ngài, Tân Việt, xã Lê Lai, xóm Bản Néng, xã Thụy Hùng, xóm Nà Luồng, Tổ dân phố 1, xóm Nà Dề, thị trấn Đông Khê, liên danh nhà đầu tư đang tập trung huy động nhân lực, thiết bị máy móc, tranh thủ thời tiết khô ráo san ủi mặt bằng, xử lý những điểm địa hình có tính chất phức tạp nhằm đảm bảo tiến độ tổng thể của dự án. 

Với tinh thần quyết tâm, quyết liệt, nỗ lực tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của cả hệ thống chính trị và sự chung sức, đồng lòng của nhân dân vùng dự án, theo kế hoạch của tỉnh, công tác GPMB bảo đảm đúng, vượt tiến độ, đến ngày 15/6/2024 bàn giao 100% mặt bằng cho nhà đầu tư thực hiện dự án. Các bước tiếp theo của dự án sẽ được tỉnh tiếp tục vào cuộc triển khai đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính: Xây dựng tuyến đường cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh với tinh thần Chiến thắng Đông Khê, phấn đấu cuối năm 2025, đầu năm 2026 thông xe toàn tuyến. 

KỲ 1: GỠ “NÚT THẮT” VỀ HẠ TẦNG GIAO THÔNG

KỲ 2: GỠ KHÓ CƠ CHẾ VỐN CHO DỰ ÁN