Kết luận nêu rõ: Sau 03 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 04-NQ/TU, nhận thức của các cấp ủy, chính quyền và hệ thống chính trị về vị trí, vai trò của công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa các dân tộc trên địa bàn tỉnh đã có sự chuyển biến tích cực; các cấp ủy, chính quyền đã ban hành nhiều văn bản để lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 04-NQ/TU gắn với thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống các dân tộc trên địa bàn tỉnh được triển khai sâu rộng, đã huy động sự tham gia vào cuộc của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp Nhân dân. Công tác bảo tồn, giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc đã có nhiều đổi mới, nhiều mô hình câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ dân gian, mô hình bảo tồn, giữ gìn phát huy giá trị văn hóa các dân tộc, mô hình truyền dạy hát dân ca, nghề thủ công truyền thống, nghệ thuật Chiêng Mường và nhạc cụ truyền thống được triển khai và nhân rộng tại các địa phương, đơn vị. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Xây dựng nông thôn mới, đô thi văn minh”, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội được phát động và triển khai sâu rộng, thu hút sự tham gia của các tầng lớp Nhân dân. Các thiết chế văn hóa ở khu dân cư được quan tâm đầu tư và đưa vào sử dụng, cơ bản đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt và giao lưu văn hóa, góp phần trong việc bảo tồn giá trị di sản văn hóa trong cộng đồng,… Việc xét tặng danh hiệu nghệ nhân cho người nắm giữ và thực hành di sản được quan tâm thực hiện thường xuyên, tạo động lực thúc đẩy, khích lệ Nhân dân tích cực tham gia bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá trên chính quê hương của mình sinh sống góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, đảm bảo an ninh tại địa phương, đơn vị. Các di tích trên địa bàn tỉnh đã được kiểm kê đưa vào danh mục bảo vệ theo quy định, một số di tích có tiềm năng đã huy động các nguồn lực để tu bổ, tôn tạo khai thác trở thành điểm đến hấp dẫn du khách, một số di tích lịch sử cách mạng sau khi được tu bổ khang trang đã phục vụ công tác đối ngoại của tỉnh, của đất nước, trở thành địa chỉ đỏ tuyên truyền, giáo dục truyền thống cách mạng, lòng tự hào dân tộc trong Nhân dân đặc biệt là đối với thế hệ trẻ. Đến hết tháng 9 năm 2024, trong 10 chỉ tiêu của của Nghị quyết 04-NQ/TU, đã có 03 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch đề ra, điển hình là có 70% di sản văn hóa phi vật thể của các dân tộc tỉnh Hòa Bình nằm trong danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được bảo tồn và phát huy vượt 20% so Nghị quyết đề ra.
Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết số 04-NQ/TU trong thời gian tới, Ban Thường vụ Tỉnh ủy yêu cầu cấp ủy, chính quyền, Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội từ tỉnh đến cơ sở tập trung thực hiện tốt một số nội dung sau:
Nâng cao vai trò lãnh đạo của các cấp ủy, chính quyền về công tác giữ gìn, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa; tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức tuyên truyền, quán triệt chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về phát triển sự nghiệp văn hóa; tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 04-NQ/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy; Chương trình hành động số 27-CTr/TU của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 09/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước” và các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Trung ương và của tỉnh có liên quan đến công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa các dân tộc. Lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện có hiệu quả Đề án bảo tồn văn hóa dân tộc Mường và nền “Văn hóa Hòa Bình”.
Lãnh đạo, chỉ đạo rà soát tiến độ thực hiện các mục tiêu theo Nghị quyết 04-NQ/TU để tổ chức thực hiện hiệu quả công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa các dân tộc trên địa bàn tỉnh giai đoạn tới theo đúng Quy hoạch tỉnh Hòa Bình thời kỳ 2021 - 2030 tầm nhìn đến năm 2050, đảm bảo hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra; tăng cường sự phối hợp của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội tuyên truyền vận động các tầng lớp Nhân dân tham gia công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa các dân tộc tỉnh Hòa Bình; các cấp, các ngành tiếp tục thực hiện các mục tiêu cụ thể để bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá các dân tộc trên địa bàn theo kế hoạch đã đề ra gắn với xây dựng mô hình các câu lạc bộ bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hoá ở cơ sở.
Thực hiện tốt công tác quy hoạch, quản lý di tích, phân công trách nhiệm quản lý, bảo vệ cụ thể đến cấp xã nơi có di sản. Củng cố kiện toàn bộ máy làm công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực di sản văn hóa. Tiếp tục thực hiện Quy chế dân chủ trên tất cả các lĩnh vực, trong đó có việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá. Tăng cường tiếp xúc, đối thoại với Nhân dân, giải quyết kịp thời những phản ánh, kiến nghị, đề xuất chính đáng của Nhân dân, đồng thời lắng nghe ý kiến, hiến kế của Nhân dân đối với công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá.
Tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý Nhà nước; triển khai công tác chuyên môn nghiệp vụ, tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu về văn hóa dân tộc Mường Hòa Bình và nền “Văn hóa Hòa Bình”; đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực bảo tồn di sản văn hóa dân tộc Mường và nền “Văn hóa Hòa Bình”; nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc Mường và nền “Văn hóa Hòa Bình” gắn với phát triển du lịch.
Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức và các tầng lớp Nhân dân trong công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá của các dân tộc Hòa Bình. Quán triệt và nêu cao tinh thần trách nhiệm, thái độ phục vụ Nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức tham mưu, phụ trách thực hiện công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá tại các địa phương. Phát huy vai trò, trách nhiệm của Ban quản lý di tích các cấp, các nghệ nhân được Nhà nước phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân Nhân dân”, “Nghệ nhân Ưu tú”, nghệ nhân dân gian, người có uy tín ở cộng đồng dân cư trong công tác tuyên truyền, vận động, huy động các nguồn lực để thực hiện các mục tiêu bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá của các dân tộc.
Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao vai trò hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá của các dân tộc. Đẩy mạnh phong trào thi đua “bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá của các dân tộc”, lồng ghép với việc triển khai phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”.
Bố trí kinh phí để thực hiện bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá trên địa bàn tỉnh, đồng thời xây dựng chính sách và cơ chế tài chính đặc thù để huy động các nguồn lực đầu tư phát triển hạ tầng công nghệ thông tin hiện đại phục vụ phát triển công nghiệp văn hóa, xây dựng sản phẩm văn hóa chất lượng cao; đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật, công nghệ 4.0 phục vụ công cuộc chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông minh vào hoạt động bảo tồn văn hóa, nghiên cứu phát triển sản xuất các sản phẩm công nghiệp văn hóa phục vụ thương mại nhằm quảng bá, giới thiệu di sản văn hóa các dân tộc tỉnh Hòa Bình trong nước và trên thế giới. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động nghiên cứu, kiểm kê khoa học, sắp xếp hệ thống di sản để bảo tồn và phát huy có hiệu quả đối với từng loại hình di sản văn hóa, đem lại hiệu quả về khoa học, lịch sử, văn hóa và kinh tế. Sưu tầm, biên soạn, phát hành sách giới thiệu về di sản văn hóa tiêu biểu của tỉnh, xây dựng phim tư liệu giới thiệu về di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu của 5 dân tộc Mường, Thái, Tày, Dao, Mông.
Tăng cường công tác quản lý Nhà nước của chính quyền các cấp trong công tác tổ chức triển khai thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá trên địa bàn tỉnh; thực hiện tốt công tác quy hoạch, lập dự án, triển khai các dự án thực hiện công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới.
Ban Thường vụ Tỉnh uỷ yêu cầu các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội lãnh đạo, chỉ đạo tiếp tục quán triệt, triển khai tổ chức thực hiện Nghị quyết 04-NQ/TU và Kết luận này.
Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đề nghị Ban cán sự đảng Ủy ban nhân dân tỉnh lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo các ngành, các địa phương tiếp tục triển khai thực hiện Nghị quyết 04-NQ/TU và Kết luận này; đồng thời, nghiên cứu, đề xuất điều chỉnh, bổ sung nội dung Đề án, Kế hoạch triển khai nhiệm vụ bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa trên địa bàn tỉnh Hòa Bình để phù hợp với thực tiễn yêu cầu nhiệm vụ trên địa bàn tỉnh; báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy kết quả thực hiện và tham mưu tổng kết theo quy định.
Ban Thường vụ Tỉnh uỷ giao cho Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy chỉ đạo công tác tuyên truyền, phổ biến, quán triệt nội dung Nghị quyết 04-NQ/TU và Kết luận này theo quy định. Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy căn cứ quy định của Đảng, tình hình thực tế tham mưu giúp Ban Thường vụ Tỉnh ủy kiểm tra, giám sát việc thực hiện Nghị quyết 04-NQ/TU và Kết luận này; báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy kết quả kiểm tra, giám sát theo quy định.
Nguyễn Nhung (BTGTU)