Theo báo cáo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, đến nay, toàn tỉnh đã có 58/188 xã, phường, thị trấn (tỷ lệ 31,4%) thực hiện mô hình bí thư đảng ủy đồng thời là chủ tịch ủy ban nhân dân cấp xã; có 92/188 xã, phường, thị trấn (tỷ lệ 48,9%) thực hiện mô hình bí thư đảng ủy đồng thời là chủ tịch hội đồng nhân dân. Qua thời gian thực hiện, Ban Thường vụ Tỉnh ủy nhận thấy mô hình có nhiều ưu điểm nổi bật, góp phần tích cực trong việc tiếp tục đổi mới phương thức, nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng đối với ủy ban nhân dân cùng cấp, sớm đưa chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống. Hoạt động lãnh đạo, điều hành và giải quyết công việc ở địa phương, cơ sở đã phát huy hiệu quả tích cực. Việc chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị ở địa phương, cơ sở kịp thời hơn; tránh tình trạng trông chờ, ỷ lại. Giảm các cuộc họp, báo cáo xin ý kiến qua khâu trung gian; khắc phục tình trạng đùn đẩy trách nhiệm, thiếu thống nhất. Vai trò lãnh đạo toàn diện của cấp ủy được thể hiện rõ hơn. Tinh thần trách nhiệm, tính tích cực của cán bộ, nhất là thường trực cấp ủy được phát huy. Công tác phối hợp giữa cấp ủy, chính quyền với Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội chặt chẽ, đồng bộ, hiệu quả hơn.
Bên cạnh ưu điểm, thì mô hình này cũng đã bộc lộ những vấn đề bất cập, hạn chế nhất định. Trong đó, là việc dễ xảy ra tình trạng chuyên quyền, độc đoán, mất đoàn kết nội bộ đối với những nơi chưa phát huy tốt vai trò kiểm tra, giám sát của đảng ủy; giám sát của hội đồng nhân dân, mặt trận tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội. Ngoài ra, khối lượng công việc đối với bí thư cấp ủy nhiều, thời gian họp nhiều, nhất là ở những xã thuộc huyện vùng kinh tế trọng điểm, dễ dẫn đến thiếu sâu sát cơ sở, nắm không chắc tình hình. Vai trò lãnh đạo, quản lý, điều hành trong những thời điểm chưa được bao quát toàn diện, có thời điểm nặng công tác chính quyền, có thời điểm nặng công tác Đảng. Nhiều nơi sẽ hoạt động khó khăn trong trường hợp đồng chí phó bí thư thường trực và phó chủ tịch ủy ban nhân dân không phát huy năng lực.
Đặc biệt, việc chọn lựa cán bộ vừa có đạo đức, vừa có năng lực, chịu đựng được áp lực công việc, có kinh nghiệm trong công tác Đảng và chính quyền để duy trì thực hiện mô hình ổn định, lâu dài ở một vài địa phương khó khăn. Bên cạnh đó, theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương (đã được sửa đổi, bổ sung) thì chức danh chủ tịch Hội đồng nhân dân cấp xã là đại biểu hoạt động kiêm nhiệm hoặc đảm nhiệm. Đối với cấp xã loại 2, loại 3 bố trí bí thư cấp ủy đảm nhiệm chủ tịch hội đồng nhân dân cấp xã, nếu thực hiện mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch ủy ban nhân dân cấp xã thì phải bố trí chức danh khác đảm nhiệm chủ tịch hội đồng nhân dân cấp xã; bởi vì, chức danh bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch ủy ban nhân dân cấp xã vẫn được hưởng phụ cấp kiêm nhiệm theo quy định.
Yên Minh