Ngay từ đầu nhiệm kỳ 2020 - 2025, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Nghị quyết số 02-NQ/TU, ngày 29/3/2021 về “Tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của Đảng” và 02 đề án về công tác kiểm tra, giám sát: Đề án số 03-ĐA/TU, ngày 01/4/2021 về “Nâng cao chất lượng, hiệu quả phát hiện, xác định, quyết định kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với tổ chức đảng và đảng viên, giai đoạn 2021 - 2025” và Đề án số 04-ĐA/TU, ngày 01/4/2021 về “Tiếp tục nâng cao chất lượng và hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên, giai đoạn 2021 - 2025”. Trong đó, việc phát hiện, xác định và quyết định kiểm tra tổ chức đảng và đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm là tiền đề rất quan trọng bảo đảm chất lượng, hiệu lực, hiệu quả kiểm tra, xử lý các vụ việc vi phạm kỷ luật của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Đồng chí Hoàng Văn Hùng, Ủy viên Ban Thường vụ, Chủ nhiệm UBKT Tỉnh ủy phát biểu
tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ quý IV năm 2024của Cơ quan UBKT Tỉnh ủy
Từ đầu nhiệm kỳ đến tháng 9/2024, cấp ủy, tổ chức đảng và UBKT các cấp đã kiểm tra 13.097 tổ chức đảng và 8.214 đảng viên; giám sát chuyên đề đối với 4.823 tổ chức đảng và 11.509 đảng viên, có 7.324 đảng viên là cấp ủy viên các cấp; thi hành kỷ luật đối với 24 tổ chức đảng và 1.152 đảng viên. Trong đó, ban thường vụ đảng ủy cơ sở và chi bộ tiến hành kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với 19 tổ chức đảng và 102 đảng viên (có 25 đảng viên là cấp ủy viên); qua kiểm tra đã kết luận 07 tổ chức đảng, 46 đảng viên có vi phạm, khuyết điểm; vi phạm đến mức phải xử lý kỷ luật 29/46 đảng viên, đã kỷ luật 29 đảng viên. UBKT các cấp đã kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với 126 tổ chức đảng, 570 đảng viên (tăng 02 tổ chức đảng, 363 đảng viên so với cùng kỳ nhiệm kỳ 2015-2020), có 254 đảng viên là cấp uỷ viên; qua kiểm tra, kết luận có 54 tổ chức đảng và 254 đảng viên vi phạm, khuyết điểm; vi phạm đến mức phải thi hành kỷ luật 11/54 tổ chức đảng và 193 đảng viên, đã thi hành kỷ luật 11 tổ chức đảng và 176/193 đảng viên, còn 17 đảng viên đang trong quá trình xem xét.
Có thể thấy, công tác kiểm tra đối với tổ chức đảng cấp dưới, đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm đã giúp cho cấp ủy ngăn chặn, phòng ngừa được thiếu sót, khuyết điểm của tổ chức đảng, đảng viên, không để khuyết điểm trở thành sai phạm; vi phạm nhỏ không trở thành vi phạm lớn, vi phạm của một người không trở thành vi phạm của nhiều người, của tổ chức. Đồng thời giúp tổ chức đảng quản lý đảng viên thấy rõ trách nhiệm của mình, rút ra bài học trong quản lý, giáo dục và kiểm tra, giám sát đối với cán bộ, đảng viên, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh.
Tuy nhiên, việc kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm và thi hành kỷ luật đối với tổ chức đảng cấp dưới và đảng viên vi phạm còn có một số hạn chế, khó khăn, vướng mắc. Đó là xác định dấu hiệu vi phạm, quyết định kiểm tra dấu hiệu vi phạm tổ chức đảng và đảng viên hiện nay chủ yếu căn cứ kết quả thanh tra, kiểm toán (những vi phạm đã rõ) hoặc qua đơn thư, thông tin báo chí; việc theo dõi, nắm tình hình địa bàn, lĩnh vực hoặc qua giám sát để phát hiện và chuyển kiểm tra dấu hiệu vi phạm còn hạn chế.
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với tổ chức đảng và đảng viên, cấp ủy, UBKT các cấp cần tập trung nâng cao nhận thức về công tác kiểm tra, giám sát nói chung và kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm nói riêng cho các tổ chức đảng và đảng viên. Xác định là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục của cấp ủy, UBKT. Công tác kiểm tra luôn gắn với công tác tư tưởng, dân vận và công tác cán bộ. Coi việc kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm vừa để giáo dục, ngăn ngừa vi phạm, vừa để bảo vệ đường lối, chủ trương, nghị quyết, tôn chỉ, mục đích của Đảng, đồng thời cũng là để bảo vệ cán bộ, đảng viên trước những thông tin dư luận không tốt. Quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi để UBKT thực hiện nhiệm vụ kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm.
Nhiệm vụ kiểm tra tổ chức đảng và đảng viên cấp dưới là một nhiệm vụ khó, nhất là kiểm tra cấp ủy viên cùng cấp, đảng viên giữ chức vụ quan trọng, lĩnh vực kiểm tra nhạy cảm, nếu không có sự quan tâm, tạo điều kiện của cấp ủy thì hiệu lực, hiệu quả kết luận của UBKT không cao. Đổi mới phương pháp tiếp cận và phát hiện dấu hiệu vi phạm, mở rộng và thu thập tất cả các nguồn thông tin. Từ đó, UBKT các cấp tiến hành khảo sát, xem xét, tổng hợp sàng lọc nguồn thông tin để quyết định kiểm tra dấu hiệu vi phạm, tránh kiểm tra một cách tràn lan. Quyết định kiểm tra đúng thời điểm, đúng đối tượng và đúng nội dung, bảo đảm quy trình và phương pháp kiểm tra. Sau kiểm tra phải có kết luận chính xác, khách quan, nếu có vi phạm phải cương quyết xử lý kỷ luật kịp thời, không để kéo dài làm ảnh hưởng tác dụng một cuộc kiểm tra. Kết hợp giải quyết tố cáo với kiểm tra tổ chức đảng và đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm.