Đồng bộ, quyết liệt chống tham nhũng, tiêu cực

1. Cùng với quyết tâm chính trị, công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong nhiệm kỳ Đại hội XIII được Đảng và Nhà nước triển khai bài bản, có hệ thống, từ hoàn thiện thể chế, nâng cao tính minh bạch, đẩy mạnh cải cách quy trình, thủ tục đến tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm minh sai phạm. Tất cả hợp thành bức tranh tổng thể, vừa quyết liệt, vừa nhân văn, nhằm làm trong sạch bộ máy, củng cố niềm tin của nhân dân.

Có thể nói, trong nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng, hoàn thiện thể chế chính là điểm nhấn nổi bật. Riêng Chính phủ đã ban hành 875 nghị định, 981 nghị quyết, còn Thủ tướng Chính phủ ban hành 428 quyết định, góp phần hoàn thiện nền tảng pháp lý trong quản lý kinh tế - xã hội và phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Không dừng ở đó, công tác cải cách hành chính có sự chuyển động mạnh mẽ với hơn 2.000 thủ tục hành chính và hơn 2.200 điều kiện kinh doanh được cắt giảm, đơn giản hóa, giúp tiết kiệm khoảng 26,6 nghìn tỷ đồng mỗi năm. Những con số này cho thấy quyết tâm loại bỏ môi trường nảy sinh nhũng nhiễu, tiêu cực; tạo hành lang pháp lý rõ ràng và minh bạch hơn để ngăn ngừa tham nhũng, lãng phí, tiêu cực từ gốc.

Tăng cường kiểm soát quyền lực và giám sát thực thi nhiệm vụ công, ngành thanh tra đã triển khai trên 32.000 cuộc thanh tra hành chính và hơn 752.000 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành. Qua đó, các cơ quan chức năng phát hiện, xử lý về kinh tế hơn 703.000 tỷ đồng và hơn 19.000ha đất - quy mô xử lý rất lớn, thể hiện tính nghiêm minh và quyết liệt. Cùng với đó, 2.689 cán bộ, công chức, viên chức vi phạm quy tắc ứng xử, đạo đức nghề nghiệp đã bị xử lý, thể hiện rõ thông điệp “không có ngoại lệ, không có vùng cấm”.

Trong số vụ việc được dư luận đặc biệt quan tâm, có thể kể đến những cuộc thanh tra liên quan các dự án đầu tư xây dựng cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và cơ sở 2 Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Sau thanh tra, nhiều sai phạm được chỉ rõ; Đảng và Nhà nước đã có chỉ đạo kịp thời, tạo hiệu ứng tích cực trong xã hội.

Tại Hà Nội, nhiệm kỳ 2020-2025 cũng ghi nhận sự vào cuộc mạnh mẽ nhằm ngăn chặn nguy cơ tham nhũng, tiêu cực. Thành phố đã tập trung kiểm tra, giám sát, thanh tra những lĩnh vực có nhiều nguy cơ và dư luận về tham nhũng, lãng phí, tiêu cực như quản lý đất đai, trật tự xây dựng; đầu tư xây dựng, đấu thầu, mua sắm; quản lý và sử dụng tài sản công. Kết quả kiểm tra trong nhiệm kỳ 2020-2025 cho thấy, 58 tổ chức Đảng và 481 đảng viên bị thi hành kỷ luật do tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Hà Nội đã rà soát, lập danh mục 829 dự án, gồm 712 dự án ngoài ngân sách sử dụng đất chậm hoặc chưa đưa đất vào sử dụng do thành phố theo dõi và 117 dự án do các quận, huyện trước đây tự kiểm tra, phát hiện chậm triển khai để chỉ đạo tổ chức thanh tra, giám sát, tháo gỡ vướng mắc. Ban Chỉ đạo Thành ủy về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đã chỉ đạo đưa 90 vụ việc, vụ án vào diện theo dõi, chỉ đạo; đã giải quyết xong 85 vụ và còn 5 vụ việc tiếp tục được theo dõi.

2. Dù bức tranh tổng thể cho thấy nhiều tiến bộ, thực tiễn vẫn còn những tồn tại, hạn chế cần khắc phục. Một số cơ quan, đơn vị vẫn coi nhẹ công tác kiểm tra, giám sát; việc phòng ngừa tham nhũng còn hình thức; tình trạng nể nang, né tránh trong đấu tranh tự phê bình và phê bình chưa được khắc phục triệt để. Tham nhũng vặt, nhũng nhiễu người dân và doanh nghiệp trong khu vực hành chính, dịch vụ công vẫn gây bức xúc, làm giảm niềm tin và cản trở phát triển kinh tế - xã hội. Một bộ phận cán bộ còn tâm lý “làm nhiều sai nhiều, không làm không sai”, “thà đứng trước Hội đồng kỷ luật còn hơn đứng trước Hội đồng xét xử”, dẫn đến đùn đẩy trách nhiệm, sợ sai không dám làm. Trong khi đó, ở nhiều nơi, công tác tự phát hiện tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong nội bộ vẫn là khâu yếu.

Trong bối cảnh ấy, yêu cầu của Đảng và Nhà nước về việc tiếp tục đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực với tư duy mới, yêu cầu cao hơn, bao trùm tất cả lĩnh vực của đời sống xã hội là hoàn toàn cấp thiết. Tinh thần này đặc biệt được nhấn mạnh qua chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm: Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực phải được triển khai đến tận cơ sở Đảng, chi bộ, phải được sự giám sát của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Đây là chỉ đạo mang tính chiến lược, bởi thực tiễn nhiều năm cho thấy, tham nhũng, tiêu cực có thể len lỏi ngay trong các giao dịch hành chính thường ngày giữa người dân và công chức. Nếu không ngăn chặn từ cơ sở, hệ thống dù siết chặt ở cấp trên vẫn có thể bị “lỏng” ở những nơi gần dân nhất.

Việc tăng trách nhiệm phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực của cơ sở Đảng, chi bộ còn góp phần khắc phục tình trạng “trên nóng, dưới lạnh”, đồng thời phát huy vai trò giám sát trực tiếp của người dân. Khi các chi bộ, đảng bộ cơ sở xem phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí là nhiệm vụ thường xuyên; khi người đứng đầu xã, phường, đơn vị hành chính chịu trách nhiệm cụ thể, công tác phòng ngừa trở nên hiệu quả và thực chất hơn. Đây cũng là cách tăng sức đề kháng của hệ thống chính trị cơ sở.

Cùng với đó, yêu cầu nâng cao vai trò nêu gương của cán bộ lãnh đạo, thực hiện nghiêm Quy định số 144-QĐ/TƯ ngày 9-5-2024 của Bộ Chính trị về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên giai đoạn mới; siết chặt kiểm soát quyền lực, thúc đẩy công khai minh bạch và chuyển đổi số tiếp tục là những giải pháp then chốt. Sự minh bạch trong kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ; tính công khai trong quy trình giải quyết công việc; việc đơn giản hóa thủ tục và giảm tiếp xúc trực tiếp giữa người dân và công chức đều là các yếu tố góp phần hạn chế cơ hội phát sinh tham nhũng, tiêu cực.

Bên cạnh phòng ngừa, công tác xử lý cũng cần tiếp tục được đẩy mạnh với tinh thần nghiêm minh, kịp thời, bảo đảm mọi hành vi vi phạm phải chịu trách nhiệm tương xứng. Cùng với đó là đẩy nhanh tiến độ điều tra, xét xử các vụ án tham nhũng, thu hồi tối đa tài sản tham nhũng, xử lý dứt điểm tình trạng nhũng nhiễu trong giải quyết thủ tục hành chính là những nội dung trọng tâm để củng cố niềm tin của nhân dân.

Từ những kết quả, thách thức và yêu cầu mới được đặt ra, có thể thấy, công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong nhiệm kỳ XIII không chỉ tạo ra những bước tiến quan trọng mà còn mở ra giai đoạn tiếp theo đòi hỏi sự nỗ lực mạnh mẽ hơn, đồng bộ hơn. Khi công tác này tiếp tục được triển khai đồng bộ, quyết liệt, được nhân dân trực tiếp giám sát; mỗi cán bộ, đảng viên đều tự ý thức về liêm chính và trách nhiệm, sẽ góp phần xây dựng nền hành chính minh bạch, hiệu quả và hệ thống chính trị ngày càng trong sạch, vững mạnh.