Tại Hội thảo, ông Vũ Thanh Liêm, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế cho biết: Diễn đàn Quan hệ đối tác Cấp nước và Vệ sinh nông thôn với hai nhóm công tác cấp nước bền vững và nhóm vệ sinh nông thôn được thành lập từ tháng 6 năm 2006 và các cuộc họp định kỳ về các vấn đề nóng của ngành vẫn được duy trì thường xuyên kể từ khi được thành lập cho đến nay.
Ông Vũ Thanh Liêm, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế
Theo mục tiêu của Chiến lược quốc gia cấp nước được đặt ra trong Quyết định số 1978/QĐ-TTg ngày 24/11/2021, đến năm 2030 có 65% dân số nông thôn được sử dụng nước sạch đạt chất lượng theo quy chuẩn (tối thiểu 60 lít/người/ngày) và năm 2045 là 100% dân cư được sử dụng nước sạch. Tuy nhiên, thực hiện mục tiêu này đang là thách thức lớn do công trình đang ngày càng xuống cấp, suy giảm năng lực cấp nước do thu không đủ bù chi, đặc biệt chi bảo trì. Trên thực tế, giá nước sạch thu được hầu như không thể bù đắp đầy đủ chi phí quản lý vận hành và khấu hao… trong khi việc xây dựng và trình phê duyệt phương án giá theo mục tiêu có thể bù đắp chi phí đối với các công trình đang diễn ra rất chậm chạp, do nhiều rào cản và vướng mắc khác nhau.
Thực tế cho thấy, giá tiêu thụ nước sạch được đánh giá là yếu tố chủ chốt quyết định đến tính hiệu quả và bền vững của công trình, tuy nhiên hiện nay giá nước áp dụng rất khác nhau, và cũng có sự chênh lệch lớn về mức giá, cơ cấu chi phí trong giá thành giữa các công trình/mô hình tổ chức quản lý vận hành, thậm chí trong cùng một địa phương.
Để đạt được mục tiêu đến năm 2030 có 65% dân số nông thôn được sử dụng nước sạch đạt chất lượng theo quy chuẩn (tối thiểu 60 lít/người/ngày) và năm 2045 là 100% dân cư được sử dụng nước, vấn đề giá nước, bù giá và hỗ trợ giá đang được thảo luận và cần có những giải pháp đồng bộ các cấp. Với sự hỗ trợ của UNICEF, các cơ quan quản lý cấp nước nông thôn cấp trung ương và cấp tỉnh, Văn phòng đối tác phối hợp với chuyên gia tư vấn đã tổng hợp dữ liệu, tài liệu thứ cấp và xây dựng báo cáo về xây dựng giá nước, bù giá và hỗ trợ giá nước sinh hoạt nông thôn và các cơ chế chính sách, bài học kinh nghiệm.
Hội thảo đã nêu hiện trạng chính sách về giá nước, cấp bù và hỗ trợ giá nước sạch nông thôn ở cấp trung ương và bài học kinh nghiệm triển khai ở một số tỉnh.
Tại hội thảo, các đại biểu đã trao đổi, chia sẻ và thảo luận về những khó khăn, thách thức cũng như các kế hoạch, hoạt động hỗ trợ liên quan đến trợ giá và bù giá nước sinh hoạt nông thôn, để từ đó có thể điều phối, tận dụng, tập trung các nguồn lực hỗ trợ tốt nhất cho các địa phương, đảm bảo cấp nước bền vững cho các vùng khó khăn.