Ngành văn hóa phải đáp ứng được kỳ vọng của Tổng Bí thư: Văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, sử dụng sức mạnh mềm để khẳng định vị thế quốc gia

Dự và chủ trì Hội nghị có đồng chí Nguyễn Văn Hùng, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Ban Cán sự đảng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Dự Hội nghị có các Thứ trưởng Bộ VHTTDL: Tạ Quang Đông, Trịnh Thị Thủy, Hoàng Đạo Cương, Hồ An Phong; đại diện Lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương; Văn phòng Trung ương Đảng, Văn phòng Chính phủ; Nhà Xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật; các khách mời chuyên gia; các đồng chí trong Ban Cán sự đảng Bộ, Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ, lãnh đạo các cục, vụ, Thanh tra Bộ, Văn phòng Bộ, đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp 100% vốn nhà nước thuộc Bộ; Bí thư, Phó Bí thư các chi bộ, đảng bộ trực thuộc Đảng ủy Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Công trình khoa học có tính chất hệ thống về bản chất và đặc trưng của văn hóa của Đảng ta

Giới thiệu về quá trình biên tập cuốn sách, bà Phạm Thị Thinh, Phó Giám đốc, Phó Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật cho biết, tên Cuốn sách "Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc" của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng do Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì, phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, Tạp chí Cộng sản, Thông tấn xã Việt Nam và các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức biên soạn, xuất bản.

Cuốn sách gồm 928 trang, tuyển chọn 92 bài viết, bài phát biểu, bài nói, lược ghi, trả lời phỏng vấn, thư... của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam, trong đó bài viết sớm nhất là năm 1968. Nội dung các bài phát biểu, bài viết thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Tổng Bí thư đối với việc xây dựng, giữ gìn, phát triển nền văn hóa Việt Nam với các yếu tố truyền thống và hiện đại, bản sắc và hội nhập; tạo nguồn lực nội sinh, huy động sức mạnh của văn hóa, con người Việt Nam trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Nội dung cuốn sách gồm ba phần: Phần thứ nhất: Văn hóa là hồn cốt của dân tộc, gồm 19 bài phát biểu, bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc triển khai Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương, Hội nghị công tác tư tưởng - văn hóa toàn quốc, Hội nghị Tuyên giáo toàn quốc... Với những lập luận đầy sức thuyết phục, dẫn chứng phong phú và sinh động, đồng chí Tổng Bí thư đã lý giải cụ thể nội hàm của khái niệm xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; phân tích vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng của văn hóa trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; mục tiêu, nhiệm vụ và định hướng giải pháp để phát huy đầy đủ, toàn diện giá trị văn hóa.

Phần thứ hai: Phát triển toàn diện, đồng bộ để văn hóa thật sự là sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước bền vững, tuyển chọn 73 bài phát biểu, bài viết, thư của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đối với các lĩnh vực văn hóa cũng như quá trình xây dựng, phát triển của các cơ quan văn hóa.

Với thực tiễn phong phú, tư duy lý luận sắc bén, sự am hiểu sâu sắc về đặc trưng của từng loại hình văn hóa, đồng chí Tổng Bí thư đã có những chỉ đạo toàn diện đối với lĩnh vực văn học, nghệ thuật; giáo dục, đào tạo; khoa học, công nghệ; báo chí, xuất bản...

Phần thứ ba: Từ luận điểm văn hóa của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến thực tiễn cuộc sống, tuyển chọn với 32 bài viết, trả lời phỏng vấn của các cán bộ, đảng viên và nhân dân trong nghiên cứu, học tập và triển khai, cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc, gắn với xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam.

Cuốn sách cũng tuyển chọn hơn 90 bức ảnh tư liệu quý, ghi lại những hình ảnh của Tổng Bí thư trong các hoạt động văn hóa; các chuyến đi thăm, làm việc với các địa phương, các cơ quan, đơn vị trong ngành Văn hóa; các buổi gặp gỡ văn nghệ sĩ, trí thức trên mọi miền Tổ quốc.

Tại Hội nghị, chia sẻ về nội dung cuốn sách, GS.TS Đinh Xuân Dũng, nguyên Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương kiêm Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Phê bình lý luận văn học nghệ thuật Trung ương đã khái quát 4 vấn đề, 5 nội dung cốt lõi trong cuốn sách thể hiện quan điểm lý luận về văn hóa của Tổng Bí thư là đại diện cho quan điểm của Đảng ta về văn hóa.

GS.TS Đinh Xuân Dũng cho rằng, cuốn sách không chỉ là sản phẩm trí tuệ, tâm huyết của riêng Tổng Bí thư, mà quan trọng hơn là một công trình khoa học có tính chất hệ thống, tập hợp những tư tưởng, quan điểm chỉ đạo, những phát biểu, bài viết của Người đứng đầu Đảng ta về bản chất và đặc trưng của văn hóa Việt Nam, về vai trò, sứ mệnh của văn hóa như nguồn lực nội sinh cho phát triển - sự gắn kết của văn hóa với kinh tế, chính trị, xã hội; về giữ gìn giá trị văn hóa truyền thống và cách mạng, phát triển văn hóa trong thời kỳ mới; ý nghĩa trung tâm của con người là chủ thể sáng tạo, đội ngũ văn nghệ sĩ giữ vai trò quan trọng của phát triển văn hoá; gắn với xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam; qua đó góp phần quan trọng làm giàu thêm những vấn đề lý luận và thực tiễn về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Ngành Văn hóa phải đáp ứng được kỳ vọng của Tổng Bí thư

Phát biểu chỉ đạo và bế mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng chia sẻ, ngày 21/6/2024, dưới sự chỉ đạo của Ban Bí thư, Bộ Chính trị, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp tổ chức Lễ ra mắt cuốn sách Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Tại buổi lễ, dưới sự phân công của Ban Bí Thư, Bộ Chính trị và trực tiếp Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng đã thay mặt Bộ VHTTDL có bài phát biểu khái quát tại Lễ ra mắt về quan điểm, nhận thức của Bộ khi đón nhận cuốn sách này.

Tại lễ ra mắt cuốn sách, các đại biểu đã được nghe ý kiến chỉ đạo của đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa, trong đó có nhiệm vụ giao Bộ VHTTDL chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan, Hội Liên hiệp văn học, nghệ thuật Trung ương và các hội thành viên, tổ chức cho các đơn vị và đội ngũ cán bộ, đảng viên, hội viên nghiên cứu, quán triệt sâu sắc nội dung cuốn sách; tuyên truyền sâu rộng nội dung cuốn sách trong đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ cả nước và cụ thể hóa trong tổ chức triển khai nhiệm vụ. Hệ thống giáo dục toàn quốc tập trung nghiên cứu, xây dựng thành tài liệu học tập, nghiên cứu về văn hóa trên cơ sở nội dung cuốn sách.

Theo Bộ trưởng, Bộ VHTTDL xác định, việc tổ chức Hội nghị nghiên cứu, quán triệt nội dung cuốn sách "Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc" của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là nhiệm vụ chính trị nhằm triển khai nhanh chóng và kịp thời chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, nhưng cũng xuất phát từ nhận thức sâu sắc về nhu cầu tự thân của những người làm văn hóa. Hội nghị là buổi sinh hoạt về tư tưởng, mang tính khoa học để tiếp cận cuốn sách.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, tiếp cận cuốn sách của Tổng Bí thư không chỉ đơn thuần hiểu đây là kho tàng tri thức của nhân loại mà đây còn là "cuốn cẩm nang" cho những người công tác trong lĩnh vực văn hóa. Vượt ra khỏi khuôn khổ của những luận điểm cơ bản, đó còn là những vấn đề mà Tổng Bí thư đang gửi gắm trong cuốn sách. Thông qua cuốn sách, đội ngũ những người công tác trong lĩnh vực văn hóa được nâng cao nhận thức một cách sâu sắc những chủ trương, đường lối của Đảng về văn hóa; nắm được những vấn đề về lý luận từ tổng kết thực tiễn mà Tổng Bí thư đã gửi gắm trong cuốn sách quý này.

"Đây là một đợt sinh hoạt tư tưởng, sinh hoạt khoa học để đội ngũ những người làm văn hóa tiếp cận cuốn sách. Qua Hội nghị, những người làm văn hóa đã nhận thức sâu sắc hơn về những chủ trương, đường lối của Đảng ta về lĩnh vực văn hóa thông qua những bài viết của Tổng Bí thư. Nói cách khác, cuốn sách tổng hợp những vấn đề về lý luận từ thực tiễn mà Tổng Bí thư là người khái quát trong cuốn sách"- Bộ trưởng chia sẻ.

Theo Bộ trưởng, sau khi cuốn sách được ra mắt, những người công tác trong lĩnh vực văn hóa thấy được trách nhiệm của mình trong sự nghiệp xây dựng, giữ gìn, phát triển văn hóa, con người Việt Nam.

"Phần 2 của cuốn sách đã đi sâu, luận giải nhiều lĩnh vực của văn hóa. Giúp chúng ta có thể thấy được những giải pháp, nhiệm vụ, phương pháp mà Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã gửi gắm trong cuốn sách, với tư cách là một người am tường về văn hóa, nhà lý luận, thể hiện sự tin yêu, gửi gắm, mong muốn của Tổng Bí thư đối với ngành văn hóa. Đặc biệt, chúng ta cũng nhận thấy, với vai trò tham mưu của Bộ VHTTDL, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Bộ Chính trị đã quyết định tổ chức Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021. Cuốn sách "Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc" đã giới thiệu những điển hình, kết quả bước đầu sau 3 năm thực hiện Kết luận của Tổng Bí thư tại Hội nghị. Đây là những "điểm sáng" để chúng ta nhân rộng, phát triển; để ngành văn hóa đáp ứng được những kỳ vọng của Tổng Bí thư: văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, sử dụng sức mạnh mềm của văn hóa để khẳng định vị thế quốc gia", Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nêu rõ.

Nhân dịp này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng đề nghị Công đoàn, Đoàn Thanh niên Bộ phải phát động những phong trào giúp cán bộ toàn ngành yêu sách, quý sách, trân trọng sách; để đọc sách là nhu cầu tự thân của mỗi người, nhất là với những cuốn sách có tính chất chuyên sâu về văn hóa. Đặc biệt, không được thỏa mãn với những kiến thức mình đang có mà phải học tập suốt đời thông qua việc đọc sách, hiểu văn hóa dưới nhiều góc độ khác nhau.

Cùng với đó trong bối cảnh công nghệ số phát triển như hiện nay, Bộ trưởng yêu cầu thông qua việc số hóa, ứng dụng công nghệ, ngành thư viện cần có những giải pháp giúp bạn đọc, những người làm văn hóa ở các địa phương tiếp cận được với cuốn sách của Tổng Bí thư; chủ động hướng dẫn bạn đọc nghiên cứu cuốn sách theo hướng dễ hiểu, dễ đọc, dễ tiếp cận, để bạn đọc nắm được những luận điểm cơ bản của Tổng Bí thư trong cuốn sách.

Bên cạnh đó, theo Bộ trưởng, đọc sách quan trọng nhưng quan trọng hơn là thực hành theo sách. "Trách nhiệm của chúng ta, trước mắt phải tích cực tham mưu cho Trung ương trong xây dựng Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIV của Đảng, tham mưu rõ hơn vai trò của văn hóa trong Báo cáo, đồng thời, giúp các địa phương trong tổng kết thực tiễn, xác định nội dung cốt lõi, đảm bảo cho phát triển văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc"- Bộ trưởng gợi mở.

Bộ trưởng cũng yêu cầu cán bộ toàn ngành phải tăng cường công tác nghiên cứu, triển khai, tổng kết từ thực tiễn. Đây là việc phải khẩn trương, chủ động. Thực tế nhờ tính chủ động trong triển khai thực hiện, nhiều địa phương đã phát triển được thêm những đặc tính quan trọng, cơ bản trong văn hóa của vùng miền của địa phương đó; cùng những phẩm chất tốt đẹp của con người địa phương. Nhờ vậy, nhân lên, kết hợp với sức mạnh chung trong phát triển văn hóa, xã hội.

"Triển khai, bổ sung như thế nào để những lý luận trở thành thực tiễn sinh động là trách nhiệm của chúng ta trong công tác tham mưu, thực hành. Đó là yêu cầu mà mỗi cán bộ ngành phải nhận thức và lan tỏa sau Hội nghị hôm nay"- Bộ trưởng nhấn mạnh./.