Sau khi đi khảo sát thực tế (bằng trực thăng) về tình hình sạt lở bờ biển, bờ sông tại các tỉnh ven biển (Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau), tối ngày 11/8/2023 tại tỉnh Cà Mau, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì buổi làm việc để nghe báo cáo về tình hình và công tác khắc phục sạt lở bờ biển, bờ sông trên địa bàn tỉnh Cà Mau, tỉnh Bạc Liêu và tỉnh Sóc Trăng.
Tham dự buổi làm việc có đại diện lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bộ Khoa học và Công nghệ; Bộ Tài chính; Bộ Quốc phòng; Văn phòng Chính phủ); lãnh đạo tỉnh và đại diện lãnh đạo một số sở ngành liên quan của tỉnh Cà Mau, Sóc Trăng và Bạc Liêu.
Ảnh: Quang cảnh buổi làm việc
Qua báo cáo của các địa phương, thì tác động của biến đổi khí hậu làm nước biển dâng, cùng với tình trạng sụt lún đất và thời tiết cực đoan đã làm cho bờ sông, bờ biển của các tỉnh khu vực đồng bằng sông Cửu Long, nhất là các tỉnh ven biển, bị sạt lở ngày càng nghiêm trọng.
Trong đó, tỉnh Cà Mau có hệ thống sông ngòi, kênh rạch dày đặc bậc nhất cả nước, có hơn 80 cửa biển, cửa sông thông ra biển và có bờ biển dài với 254 km. Đến nay, tổng chiều dài các đoạn bờ biển của tỉnh Cà Mau bị sạt lở khoảng 187/254 km; theo số liệu thống kê ngành Lâm nghiệp, giai đoạn 2011 - 2021, sạt lở bờ biển đã làm mất đất và rừng phòng hộ với diện tích khoảng 5.250 ha; tổng chiều dài các đoạn bờ sông bị sạt lở và có nguy cơ bị sạt lở khoảng 425/8.118 km sông, rạch trên địa bàn tỉnh; sạt lở bờ sông đã làm hư hỏng gần 28 km đường giao thông và hàng trăm căn nhà, có nguy cơ gây ảnh hưởng đến khu vực với diện tích hơn 3.700 ha. Do quá trình sạt lở xảy ra mạnh và thường xuyên, nên đường bờ biển bị dịch vào phía đất liền nhanh chóng, rừng ngập mặn và các công trình hạ tầng khác bị phá hủy; sự vận động tự nhiên của địa chất, địa mạo ven sông, ven biển đã gây ra tình trạng sạt lở rất nghiêm trọng, sạt lở không những diễn ra vào mùa mưa, mà còn xuất hiện cả mùa khô.
Ảnh: Một trong những điểm sạt lở ven sông trên địa bàn tỉnh Cà Mau
Thời gian qua, tỉnh cũng được sự quan tâm hỗ trợ tích cực của Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương trong thực hiện Kế hoạch phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển; cùng với sự cố gắng nỗ lực của địa phương, tỉnh Cà Mau đã đầu tư xây dựng hoàn thành được 55,7 km kè bảo vệ bờ biển, với tổng kinh phí 1.720 tỷ đồng (trong đó, bờ biển Tây 43,8 km, kinh phí thực hiện khoảng 1.103 tỷ đồng; bờ biển Đông 11,9 km, kinh phí thực hiện khoảng 617 tỷ đồng), 9,2 km kè bảo vệ bờ sông, kinh phí thực hiện khoảng 391 tỷ đồng. Những công trình kè chống sạt lở bờ biển được bố trí đủ vốn và đầu tư hoàn thiện đã phát huy hiệu quả rõ rệt, làm giảm sóng, chống sạt lở và bước đầu đã gây bồi, tạo bãi, khôi phục gần 1.000 ha rừng phòng hộ; công trình kè các đoạn bờ sông, cửa biển đã khắc phục được tình trạng sạt lở, đồng thời sắp xếp, chỉnh trang lại mỹ quan, trật tự xây dựng công trình, nhà ở ven sông phù hợp với biến đổi khí hậu.
Hiện nay, tỉnh Cà Mau và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang tiếp tục triển khai thực hiện gần 42,2 km kè biển, với kinh phí 1.785 tỷ đồng (bờ biển Tây 12,5 km, kinh phí thực hiện 318,7 tỷ đồng; bờ biển Đông 29,6 km, kinh phí thực hiện 1.466,3 tỷ đồng). Tuy nhiên, do tốc độ sạt lở diễn ra nhanh và phức tạp, Tỉnh ủy đã chỉ đạo Ủy ban nhân dân tỉnh rà soát, cập nhật tình hình sạt lở để bổ sung, điều chỉnh Kế hoạch phòng chống sạt lở bờ sông, bờ biển tỉnh Cà Mau đến năm 2030. Kết quả rà soát cho thấy hiện nay, tổng chiều dài bờ biển Cà Mau đang tiếp tục bị sạt lở khoảng 89 km, sạt lở bờ sông khoảng 425 km, với các mức độ khác nhau; có nhiều đoạn bờ biển đang bị sạt lở rất nhanh, cây rừng và đất rừng phòng hộ nhiều đoạn bờ biển bị tàn phá nghiêm trọng hơn; nhiều đoạn bờ sông, nhất là những nơi đã xây dựng các công trình nhà ở, đường giao thông ven sông đang bị sạt lở rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tính mạng, tài sản của nhà nước và nhân dân.
Tại buổi làm việc, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương đã báo cáo, thảo luận phân tích tình hình, dự báo nguy cơ, nguyên nhân của tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển của các địa phương; tình hình đầu tư, khắc phục sạt lở; đề xuất, kiến nghị về giải pháp khắc phục hậu quả, phòng chống sạt lở bờ sông, bờ biển trong khu vực.
Ảnh: Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo về công tác khắc phục sạt lở bờ biển, bờ sông trong buổi làm việc với lãnh đạo các tỉnh (Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng) tại tỉnh Cà Mau.
Qua khảo sát thực tế và nghe lãnh đạo các tỉnh báo cáo tình hình sạt lở trên địa bàn, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị:
Trước mắt các địa phương phải chủ động hỗ trợ ổn định đời sống cho các hộ dân khu vực đang bị sạt lở. Di dời ngay các hộ dân ở khu vực nguy cơ cao xảy ra sạt lở, tránh để bị động, bất ngờ dẫn tới thiệt hại tính mạng của người dân khi xảy ra sạt lở; quy hoạch, tái định cư cho người dân. Tiếp tục xử lý, khắc phục các khu vực sạt lở đặc biệt nguy hiểm để bảo đảm an toàn cho người dân và cơ sở hạ tầng quan trọng. Các bộ, ngành liên quan phối hợp với các địa phương tiếp tục rà soát, tổng hợp, tính toán, phân bổ nguồn vốn sao cho phù hợp với điều kiện ngân sách và xác định tính cấp bách của từng dự án. Trước mắt, cần rà soát các khu vực có nguy cơ xảy ra sạt lở, chủ động đầu tư để phòng ngừa sạt lở, hạn chế để sạt lở xảy ra rồi thì vừa ảnh hưởng đến dân cư, cơ sở hạ tầng, vừa phải đầu tư tốn kém. Tiếp tục huy động các nguồn lực của nhà nước (cả ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương, cả đầu tư trong kế hoạch đầu tư trung hạn, cả dự phòng ngân sách để đầu tư). Đồng thời có cơ chế, chính sách phù hợp để xã hội hóa, huy động nguồn lực ngoài nhà nước để đầu tư các công trình phòng, chống sạt lở. Thủ tướng Chính phủ cũng lưu ý: Về lâu dài, phải nghiên cứu đưa ra được giải pháp để tiến hành làm căn cơ, bài bản và chiến lược. Riêng tỉnh Cà Mau, cần phải nghiên cứu tính toán đến các dự án căn cơ, lâu dài, vừa đảm bảo được mục tiêu là ngăn chặn sạt lở vừa phát triển đường giao thông, vừa có thể tạo bãi để lấn biển ở những nơi đủ điều kiện, nhưng không làm biến đổi khí hậu và ảnh hưởng đến môi trường.
BAN BIÊN TẬPcvb