Bài 2: Ðiện Biên đồng lòng
Bài 1: Nghĩa tình cả nước - Ấm lòng đồng bào nghèo Ðiện Biên
Sáng tạo “gỡ khó”
Những ngày này, từ khu vực trung tâm đến các bản làng vùng cao hẻo lánh xa xôi, các hộ dân trên địa bàn tỉnh đang khẩn trương triển khai làm nhà đại đoàn kết. Chúng tôi có dịp đồng hành cùng anh Khoàng Văn Thắng, Trưởng bản Pa Ít, xã Huổi Mí (huyện Mường Chà) trong hành trình đi mua vật liệu xây dựng nhà đại đoàn kết cho các hộ nghèo trong bản. Với đặc thù chưa có đường, nên việc vận chuyển nguyên vật liệu rất khó khăn, vất vả. Anh Thắng phải vượt 120km (cả đường nhựa và đường rừng) để ra thị trấn Mường Chà mua mái tôn, sắt thép, xi măng… rồi thuê xe chở xuống bến đò Huổi Lóng (xã Na Sang), sau đó tập kết lên thuyền chở về bản.
Trên con thuyền chở vật liệu xuôi về Pa Ít, anh Thắng chia sẻ: Ðây là bản nghèo nhất, thuộc xã nghèo nhất của huyện Mường Chà, với nhiều cái không (điện, đường, nước sinh hoạt…) 100% đều là hộ nghèo; trình độ bà con hạn chế, không thể tự tính toán nguyên vật liệu trong việc xây nhà. Vì thế, tôi đã cùng với 6 anh em trong bản đứng ra nhận làm nhà cho bà con. Ðợt này, có 13 hộ được hỗ trợ, số lượng lớn nhất từ trước tới nay nên khá vất vả và mất nhiều thời gian. Vì chương trình lần này không “đóng khung” về mẫu nhà nên bà con có thêm sự lựa chọn phù hợp hơn. 100% hộ trong bản đã chọn làm nhà khung sắt để giảm công và chi phí vận chuyển. Do trong bản chưa có điện nên sắt làm cột, kèo, xà cũng được anh em đo đạc chi tiết cẩn thận, hàn cố định tại bến đò Huổi Lóng, sau đó vận chuyển về chỉ việc dựng.
Sau gần 1 giờ đi thuyền, chúng tôi có mặt tại bến sông Pa Ít. Ðã rất đông người dân đứng chờ tại đây, từ thanh niên trai tráng, phụ nữ đến những bác trung niên ngoài 50 tuổi. Họ gọi nhau đến để giúp chủ nhà vận chuyển vật liệu về. Người gùi, người vác, người khiêng, người lại chở bằng xe máy, mọi công việc diễn ra thủ công, cực nhọc, song khuôn mặt ai nấy đều rất vui vẻ, phấn khởi. “Chồng tôi vừa mất cách đây mấy tháng, nhà chỉ có mấy mẹ con, cháu lớn năm nay mới 15 tuổi, cháu bé được hơn 7 tháng tuổi, tôi không thể tự mình xây nhà được, nên phải nhờ đến trưởng bản Thắng. May quá, các hộ dân trong bản hỗ trợ rất nhiệt tình, giúp gia đình đẩy nhanh tiến độ làm nhà. Tôi hạnh phúc lắm, vì sắp được ở trong ngôi nhà mới khang trang rồi!” - Chị Lò Thị Sâu - hộ nghèo neo đơn bản Pa Ít bộc bạch.
Ðồng loạt triển khai làm nhà cũng dẫn đến khó khăn trong việc tìm thợ xây, nhất là tại các thôn, bản. Chưa kể, kinh phí nguyên vật liệu khi vật chuyển vào các địa bàn này lại “đội” lên cao hơn. Chính vì vậy, với tinh thần chỉ đạo xuyên suốt của Ban chỉ đạo, cấp ủy, chính quyền địa phương, mỗi hộ được hỗ trợ đều phát huy tối đa “sức mạnh” của cộng đồng. Ðơn cử như gia đình anh Sùng A Chinh, thôn Trung Phàng Khổ, xã Trung Thu (huyện Tủa Chùa). Theo anh Chinh chia sẻ thì gia đình đã tích lũy gỗ từ nhiều năm nay nhưng chưa có điều kiện làm nhà vì thiếu vốn. Nay nhận được sự hỗ trợ của chương trình, anh đã quyết tâm dựng nhà mới khang trang. Ngoài số tiền hỗ trợ 50 triệu đồng để trả công thợ, mua thêm vật liệu, gia đình đã huy động thêm được trên 50 công san nền, lấy đá xây kè và dựng nhà. Hiện ngôi nhà đã xong phần nền, kè móng và dựng khung; dự kiến hoàn thiện toàn bộ trong tháng 10.
Trong chiến dịch “thần tốc” lần này, Ðiện Biên Ðông bám sát tinh thần chỉ đạo của tỉnh và trở thành địa phương dẫn đầu về tiến độ. Tính đến 30/9, huyện đã có 521/574 nhà được làm (chiếm 91%), trong đó 237 nhà hoàn thành. Có được kết quả này, ngay từ đầu huyện đã thực hiện tốt công tác tuyên truyền để tạo sự đồng thuận, chung tay vào cuộc của người dân, với đa dạng cách làm hay, như: Huy động người thân trong gia đình, bà con dân bản giúp ngày công, tiền mặt; vay Ngân hàng chính sách xã hội để đối ứng thêm; thành lập các tổ thợ hỗ trợ làm nhà với kinh phí thấp; lấy công đổi công giữa các hộ… Anh Lò Văn Thanh, bản Lọng Chuông, xã Na Son (huyện Ðiện Biên Ðông) chia sẻ: Từ 50 triệu đồng hỗ trợ, gia đình đã huy động thêm các nguồn lực khác để dựng được ngôi nhà sàn rộng trên 100m2. Ðây là thành quả ngoài sức tưởng tượng của gia đình. Với việc lấy công đổi công, anh đã giảm được hơn 100 triệu đồng.
Người dân thôn Trung Phàng Khổ, xã Trung Thu (huyện Tủa Chùa) giúp nhau ngày công dựng nhà đại đoàn kết.
Linh hoạt chỉ đạo điều hành
Nhiều năm qua, không chỉ Ðiện Biên mà khắp các địa phương trong cả nước đã triển khai không ít chương trình hỗ trợ làm nhà cho hộ nghèo, với mục đích là giúp đồng bào an cư. Thế nhưng, thực tế đã có không ít câu chuyện về việc sau khi làm xong nhà thì người được thụ hưởng lại không đến ở vì cho rằng không phù hợp với phong tục tập quán, điều kiện địa phương; hay vẫn tồn tại tư tưởng trông chờ, ỉ lại, coi việc làm nhà là của các cấp chính quyền địa phương… Ðúc rút kinh nghiệm quý báu, tại chương trình lần này, Ðiện Biên đã triển khai bài bản khoa học ngay từ khâu tuyên truyền, cho đến từng phần việc triển khai thực hiện.
Ban chỉ đạo hỗ trợ làm nhà đại đoàn kết được thành lập từ tỉnh đến cơ sở (cấp thôn bản), do đồng chí Bí thư cấp ủy làm trưởng ban, mỗi Ban chỉ đạo các cấp đều có tổ giúp việc. “Sợi chỉ” xuyên suốt trong cả quá trình triển khai đó là phương châm “Nhà hảo tâm hỗ trợ bằng tiền - Nhân dân chủ động tổ chức xây dựng nhà ở đại đoàn kết” và nguyên tắc “Cộng đồng giúp đỡ, hộ gia đình chủ động làm nhà”. Bởi vậy, một trong những tiêu chí đặt ra ngay từ khâu rà soát, lập danh sách là các hộ gia đình được hỗ trợ phải thực sự có nhu cầu làm nhà ở; chủ động tổ chức xây dựng nhà ở; cộng đồng dân cư nhất trí bình xét và cam kết hỗ trợ. Chủ động lựa chọn mẫu nhà phù hợp với điều kiện, phong tục, tập quán của dân tộc; diện tích nhà tối thiểu 36m2, trường hợp đặc biệt khó khăn, hộ gia đình neo đơn, người cao tuổi thì diện tích tối thiểu là 30m2; bảo đảm tiêu chuẩn “3 cứng” (nền - móng cứng, khung - tường cứng, mái cứng), tuổi thọ căn nhà từ 20 năm trở lên.
Kiểm tra công tác làm nhà theo Ðề án vào trung tuần tháng 9, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Hoàng Công Thủy đánh giá cao sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền tỉnh Ðiện Biên trong triển khai thực hiện. Chỉ trong khoảng thời gian 4 tháng, tỉnh đã triển khai khối lượng công việc rất lớn, nhiều nhà hoàn thành và đang được xây dựng. Với tiến độ thực hiện thời gian qua tin tưởng tỉnh sẽ triển khai hiệu quả và hoàn thành các mục tiêu Ðề án đặt ra. Ðặc biệt là những nỗ lực, sáng tạo tại một số địa phương có điều kiện giao thông cách trở, như: Bản Huổi Ít, Pa Ít (xã Muổi Mí), bản Háng Mùa Lừ (xã Sá Tổng), huyện Mường Chà. Ban chỉ đạo các xã này đã cử thành viên phụ trách “cắm bản”. Mục đích là thực hiện công tác chỉ đạo, nắm bắt tình hình, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc phát sinh từ cơ sở. Ban chỉ đạo các xã, huyện thực hiện chế độ báo cáo tiến độ thường xuyên, định kỳ theo tháng, nhiều đơn vị cấp xã thực hiện chế độ báo cáo theo tuần…
Trao đổi về công tác triển khai, đồng chí Lò Văn Mừng, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Phó trưởng ban Thường trực Ban chỉ đạo hỗ trợ làm nhà Ðại đoàn kết tỉnh nhận định: Có thể nói, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã dành sự quan tâm đặc biệt và rất sát sao trong chỉ đạo, theo dõi tiến trình làm nhà. Bởi vậy, đã phát huy cao nhất tinh thần trách nhiệm của cơ quan thành viên, cấp ủy, chính quyền các địa phương. Hiện nay, không chỉ ban chỉ đạo mà cả hệ thống chính trị địa phương thể hiện sự quyết tâm rất lớn để khắc phục mọi khó khăn, thực hiện nhiệm vụ. Qua đó, tạo khí thế thi đua sôi nổi khắp các địa phương trong tỉnh, với mục tiêu sớm nhất đưa 5.000 gia đình nghèo về “an cư” trong “mái nhà hạnh phúc”.
Bài 4: Ý Ðảng hợp lòng dân