Xác định rõ tầm quan trọng, vai trò và trách nhiệm của công tác dân vận trong xây dựng NTM, NTM nâng cao, đô thị văn minh, thời gian qua hệ thống Dân vận từ thị xã đến khối Dân vận xã, phường đã tích cực tham mưu, phối hợp, tổ chức và quán triệt, tuyên truyền sâu rộng về phong trào thi đua “Dân vận khéo” trong xây dựng NTM nâng cao, khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, vườn mẫu NTM.
Với vai trò, chức năng, nhiệm vụ của mình, Ban Dân vận Thị uỷ đã chủ động phối hợp với Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội thị xã, căn cứ vào các văn bản hướng dẫn của Trung ương, Tỉnh ủy và UBND tỉnh Quảng Bình về thực hiện Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng NTM nâng cao (giai đoạn 2021 - 2025), xây dựng kế hoạch phối hợp với các ngành chức năng để triển khai thực hiện.
Qua triển khai thực hiện xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, nhận thức của cán bộ, công chức, đảng viên trong hệ thống chính trị cơ sở có sự chuyển biến tích cực, xem đây là trách nhiệm, là động lực để xây dựng các mục tiêu NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Nhiệm vụ về xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu được cụ thể hóa bằng chương trình, kế hoạch thực hiện của từng đơn vị một cách thiết thực, hiệu quả, từ khảo sát, điều tra đến từng hộ gia đình để phân tích thực trạng và thống nhất phân công cho Mặt trận và từng tổ chức chính trị - xã hội xây dựng kế hoạch tuyên truyền, vận động, hướng dẫn, phối hợp thực hiện.
Theo đó, vai trò của Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội đảm nhận từ 2 - 3 nội dung tiêu chí để tuyên truyền, vận động hộ gia đình thi đua thực hiện; đến thời điểm này, đã có 02 xã đủ điều kiện để xét đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, (Quảng Hải, Quảng Tân), có 05 vườn mẫu đã được công nhận và 01 khu dân cư kiểu mẫu (khu dân cư Thượng thôn xã Quảng Trung). Bộ mặt NTM từng bước đổi mới, cảnh quan môi trường được làm theo hướng xanh - sạch - đẹp; kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội ngày càng đồng bộ, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất, vận chuyển hàng hóa, nhiều mô hình sản xuất mang lại lợi nhuận cao cho nông dân; thu nhập người dân từng bước được nâng lên, thu nhập bình quân đầu người năm 2023 toàn thị xã đạt 54,6 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo còn 1,49%, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được cải thiện. Nhận thức của người dân về vai trò, chủ thể trong xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu ngày càng cao, tích cực tham gia đóng góp vật chất, ngày công lao động, thực hiện các công trình phần việc ở địa phương, hộ gia đình, đặc biệt là khắc phục tình trạng trông chờ, ỷ lại vào sự đầu tư của nhà nước.
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thị xã phối hợp với các tổ chức thành viên, thông qua Tổ nhân dân tự quản để làm nòng cốt trong công tác khảo sát thực trạng, tuyên truyền, vận động Nhân dân, các tổ chức, cá nhân tham gia đóng góp công sức, cơ sở vật chất nâng cấp xây dựng các công trình hạ tầng nông thôn; huy động nhiều nguồn lực để thực hiện an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân.
Hội Nông dân với mô hình “Thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững, vận động các hộ kinh doanh sản xuất” cho hội viên; phối hợp dạy nghề, tư vấn hỗ trợ việc làm, tập huấn, hội thảo chuyển giao khoa học - kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp; xây dựng mô hình sản xuất theo hướng liên kết; đẩy mạnh phát triển chăn nuôi thông qua các mô hình phát triển kinh tế hộ gia đình; đã có 18 sản phẩm OCOP được đánh giá công nhận 3 sao trở lên, trong đó có 01 sản phẩm đạt 4 sao.
Hội Liên hiệp Phụ nữ triển khai phong trào “Gia đình 5 không, 3 sạch” gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, và cuộc vận động xây dựng mô hình “5 có 3 sạch”, “Ngôi nhà xanh”, duy trì, nâng cao chất lượng hoạt động nhiều mô hình hiệu quả; phát triển các mô hình kinh tế áp dụng khoa học, kỹ thuật, giảm giá thành trong sản xuất, chăn nuôi; phối hợp dạy nghề tiểu thủ công nghiệp, tranh thủ các nguồn vốn tín dụng để đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, tạo công ăn việc làm cho hội viên thoát nghèo bền vững; đã có hàng trăm hộ gia đình phụ nữ được giúp đỡ để phát triển kinh tế, làm giàu chính đáng.
Đoàn Thanh niên với phong trào “Thanh niên tình nguyện xây dựng nông thôn mới”, tư vấn, giới thiệu, đào tạo nghề, hỗ trợ việc làm cho thanh niên; tích cực tham gia vận động đoàn viên, thanh niên đi làm việc ở nước ngoài có thời hạn theo hợp đồng; phát động phong trào khởi nghiệp, triển khai các mô hình hoạt động ứng dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất, qua đó tạo việc làm ổn định, tăng thu nhập cho lao động nông thôn; tích cực tham gia phong trào an ninh trật tự, tạo cảnh quan xanh - sạch - đẹp ở nông thôn.
Hội Cựu chiến binh phát triển các ngành nghề truyền thống để giúp hội viên phát triển kinh tế; chủ trì trong phối hợp tổ chức các hoạt động quần chúng tự quản ở khu dân cư; tham gia xây dựng các mô hình có hiệu quả phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc.
Tuy nhiên, công tác dân vận trong xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu vẫn còn những khó khăn, hạn chế nhất định. Để tiếp tục thực hiện tốt công tác dân vận trong xây dựng NTM, theo chúng tôi trong thời gian tới cần triển khai đồng bộ, hiệu quả một số giải pháp cơ bản sau.
Thứ nhất: Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia chương trình mục tiêu xây dựng NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu với vai trò là chủ thể để chủ động, tích cực trong thực hiện chương trình và hưởng lợi trực tiếp từ chương trình. Đồng thời, chuyển đổi phương thức vận hành chương trình: “Nhà nước chuyển từ vai trò quản lý, điều hành chương trình sang vai trò định hướng, hỗ trợ phát triển, người dân từng bước tham gia vận hành, kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả thực hiện chương trình”.
Thứ hai: Đổi mới nội dung, phương thức chia sẻ thông tin, huy động và sử dụng các nguồn lực để khơi dậy, phát huy tính chủ động, sáng tạo, đặc thù, thế mạnh của từng địa phương, vai trò tự quản của cộng đồng, tinh thần tự nguyện, tự giác của mọi người dân trong phát triển cộng đồng và làm giàu chính đáng.
Thứ ba: Tích cực đổi mới mạnh mẽ việc phối hợp hành động giữa các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc, góp phần thực hiện có hiệu quả các tiêu chí chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Làm tốt công tác giám sát, phản biện xã hội, gắn với lắng nghe ý kiến, kịp thời phản ánh, tham mưu với cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền các cấp những nguyện vọng, đề xuất, sáng kiến của nhân dân trong quá trình thực hiện các công trình, phần việc trong xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu.
Thứ tư: Nâng cao năng lực, trình độ, kỹ năng của cán bộ khối Dân vận, Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội ở cơ sở trong công tác tuyên truyền, vận động và đảm nhận triển khai thực hiện các công trình, phần việc cụ thể để tham gia chương trình xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu.
Thứ năm: Trong chỉ đạo triển khai các phong trào, cuộc vận động của Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội nên triển khai thí điểm (hoặc làm điểm) để sơ kết, đánh giá và nhân ra diện rộng. Đồng thời, thống nhất các phong trào, cuộc vận động có tính chất tương đồng; ban hành các nội dung, tiêu chí, danh hiệu thi đua, tránh chồng chéo, hình thức.
Trong thời gian qua, tuy gặp không ít khó khăn trong lãnh đạo, chỉ đạo phát triển kinh tế, xã hội tại địa phương, song với sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị, cùng sự chung sức, đồng lòng của nhân dân, thị xã Ba Đồn đã có sự phát triển mạnh về kinh tế, văn hóa, xã hội; an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ổn định. Phát huy những kết quả đạt được, thời gian tới, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thị xã Ba Đồn xác định tiếp tục thi đua chung sức xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu; tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các địa phương huy động mọi nguồn lực hoàn thành các tiêu chí, không dừng lại ở các tiêu chí đạt được, luôn giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí, nhằm tạo ra những con người mới, diện mạo mới, sức sống mới, xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh, văn minh.
Đặng Viết Tiến