Huyện An Lão, thành phố Hải Phòng có diện tích 114,9 km2, dân số trên 150.000 người, có 17 đơn vị hành chính bao gồm 15 xã và 2 thị trấn. Đảng bộ huyện có 46 chi, đảng bộ trực thuộc, gồm: 17 chi bộ và 29 đảng bộ (278 chi bộ trực thuộc Đảng ủy cơ sở) 6.661 đảng viên. Năm 2023, thực hiện chủ trương của Thành ủy, HĐND, UBND thành phố, An Lão tiếp tục thực hiện xây dựng Nông thôn mới kiểu mẫu ở 4 xã, nâng số xã thực hiện xây dựng Nông thôn mới kiểu mẫu lên 8/15 xã, diện mạo nông thôn được thay đổi căn bản, tạo động lực và khí thế mới cho sự phát triển của huyện. Tuy nhiên, đây cũng chính là một trong những yếu tố liên quan đến tình hình đơn thư, khiếu nại, tố cáo của công dân, đòi hỏi Huyện ủy, cấp ủy cơ sở có giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện phù hợp với tình hình thực tiễn và yêu cầu nhiệm vụ.
Nhận thức sâu sắc giá trị, ý nghĩa của công tác tiếp công dân, tiếp nhận đơn thư, giải quyết tố cáo, nhất là trong tình hình mới của Huyện hiện nay đó là: Tiếp công dân thường xuyên sẽ giúp người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp được trực tiếp nắm, nghe tâm tư, tình cảm của người dân, từ đó có chỉ đạo xử lí kịp thời những phát sinh, bảo đảm quyền lợi chính đáng của công dân, giảm thiểu bức xúc, tránh đơn thư, đơn kéo dài, vượt cấp, tăng cường được tình cảm, niềm tin của nhân dân. Tiếp nhận đơn thư, xử lí kịp thời, chính xác từng loại đơn sẽ giúp đơn của công dân đi đúng địa chỉ với thời gian; đồng thời cấp ủy cũng chủ động hơn trong đôn đốc, giám sát việc giải quyết đơn của đơn vị được cấp ủy chuyển đến, như vậy việc tuân thủ nguyên tắc, qui định pháp luật được chấp hành nghiêm túc hơn. Làm tốt việc giải quyết tố cáo giúp cấp ủy xử lí vi phạm (nếu có) để giữ kỷ cương, kỷ luật, đồng thời điều chỉnh, bồi dưỡng cán bộ hoặc kiềm chế những vi phạm phát sinh từ "trứng nước"; đây cũng là một trong những kết quả của việc tăng cường vai trò giám sát của Nhân dân trong thực hiện Luật dân chủ, quyền công dân…Thực tế triển khai nhiệm vụ cho thấy: Nếu cán bộ, lãnh đạo ngại tiếp công dân, ngại tiếp nhận đơn, chỉ đạo giải quyết tố cáo không chủ động sẽ có tác động ngược rất lớn: Đơn thư kéo dài, vượt cấp, gây dư luận, gây nhiều khó khăn, vướng mắc trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ chính trị của cấp ủy, chính quyền các cấp.
Xác định ý nghĩa, giá trị của nhiệm vụ trên, từ đầu nhiệm kỳ 2020-2025 cho đến nay, nhất là năm 2023, Huyện ủy An Lão đã nghiêm túc rút kinh nghiệm, kịp thời khắc phục những tồn tại, hạn chế từ những năm trước; tập trung lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy, UBKT các cấp chủ động thực hiện công tác tiếp công dân, tiếp nhận đơn thư, giải quyết tố cáo; người đứng đầu cấp ủy, chính quyền huyện, cơ sở tăng cường đối thoại với nhân dân…
Để công việc tiến triển hiệu quả, Huyện ủy An Lão đã có những chỉ đạo cụ thể về công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư. Việc đối thoại với nhân dân được lượng hóa thành chỉ tiêu của năm. Đối với 02 đảng bộ xã Mỹ Đức và Thái Sơn là 02 đảng bộ xã có số lượng đơn nhiều so với các đảng bộ khác, Ban Thường vụ Huyện ủy giao nhiệm vụ trọng tâm cho 02 đơn vị là "giảm đơn thư, đơn thư được giải quyết kịp thời", từ đó giúp cấp ủy cơ sở xác định giải pháp khả thi, trúng đúng trong thực hiện nhiệm vụ. Trong năm, Huyện ủy An Lão tiếp nhận 75 đơn (61 đơn kiến nghị, 07 đơn tố cáo, 07 đơn khiếu nại). Số đơn tiếp nhận tăng so với năm 2022 là 32 đơn. Tuy nhiên, chủ yếu tăng về đơn kiến nghị liên quan đến hỗ trợ, đền bù trong giải phóng mặt bằng xây dựng Nông thôn mới, thực hiện dự án sân Golf, dự án đường ven biển, tranh chấp đất đai thừa kế…(tính tất yếu của tác động khách quan khi huyện triển khai hàng loạt các nhiệm vụ lớn liên quan trực tiếp đến hàng chục nghìn hộ dân); cá biệt có công dân gửi đơn cùng 1 nội dung đã hoặc đang giải quyết nhưng gửi nhiều lần, nhiều nơi (có 01 công dân có tới 17 đơn với nội dung trùng lặp, có nội dung chỉ là nhầm tên đệm của công dân trong giấy mời làm việc từ những năm 2016). Đến nay, 100% đơn được Huyện ủy nghiên cứu, xử lý đúng nguyên tắc, đảm bảo về thời gian và quy định; chỉ đạo các đơn vị giải quyết đúng theo thẩm quyền. Các ý kiến kiến nghị đều được giải quyết có tình, có lý, công dân có đơn kiến nghị đồng thuận. Một số đơn tố cáo, công dân sau khi nghe giải thích đã chủ động rút đơn. Cấp ủy cơ sở chỉ đạo UBKT Đảng ủy giải quyết 11 đơn (giải quyết xong 10 đơn, 01 đơn đang giải quyết). Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện đối thoại trực tiếp với nhân dân 05 cuộc. Bí thư Huyện ủy tiếp công dân 07 cuộc; cấp cơ sở đối thoại đối thoại 47 cuộc, trong đó định kỳ là 19 cuộc, chuyên đề 07 cuộc, đột xuất 21 cuộc, trên 100 lượt ý kiến của nhân dân được giải quyết thỏa đáng tại hội nghị, nhân dân hài lòng với việc đối thoại, tiếp và trả lời kiến nghị của nhân dân, cử tri. Riêng nội dung đơn thư, UBKT Huyện ủy đã tiếp 24 lượt công dân.
Do làm tốt công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư nên hiện nay tình hình ở An Lão nhìn chung ổn định, không có điểm nóng, không có bức xúc lớn phát sinh trong nhân dân, nội bộ nhân dân đoàn kết, huyện đã hoàn thành 15/15 chỉ tiêu năm 2023; đặc biệt công tác giải phóng mặt bằng trong xây dựng Nông thôn mới kiểu mẫu tại các xã thực hiện khá thuận lợi, đúng tiến độ, nhân dân đồng thuận trong hiến đất mở rộng đường, tích cực trong chung tay xây dựng Nông thôn mới.
Tuy nhiên, vẫn còn một số đồng chí Bí thư, Chủ tịch UBND xã, UBKT Đảng ủy cơ sở việc tiếp cận, nghiên cứu Luật tiếp công dân, Luật tố cáo, các văn bản của Đảng về tiếp công dân, giải quyết đơn thư còn hạn chế; tiếp công dân chưa linh hoạt, thiếu mềm dẻo, bản lĩnh nghề nghiệp chưa cao, dẫn đến hiệu quả công tác tiếp công dân thấp, không kịp thời trong giải quyết kiến nghị của công dân ngay tại cơ sở nên để đơn thư vượt cấp. Công tác tham mưu của đơn vị chức năng trong giải quyết đơn của UBND huyện đôi lúc còn chậm là nguyên nhân dẫn đến đơn thư.
Đối với cấp ủy cơ sở, hiện nay không có cán bộ văn phòng chuyên trách, đây cũng là những trở ngại lớn cho công tác tham mưu, phục vụ nhiệm vụ của cấp ủy nói chung, công tác tiếp công dân, tiếp nhận đơn và giải quyết đơn thư của Đảng ủy nói riêng. Ở một vài địa phương có biểu hiện việc công dân cố tình gửi đơn thư nhằm gây áp lực cho cấp ủy, chính quyền cơ sở vì mục đích cá nhân, hoặc đơn thư có nội dung hết sức đơn giản về việc giao tiếp hàng ngày giữa nhân dân với nhân dân, nhân dân với cán bộ, đảng viên.
Để lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết tốt công tác tố cáo, Huyện ủy An Lão cũng đã yêu cầu HĐND, UBND, UBKT Huyện ủy, đơn vị chức năng, cấp ủy cơ sở tuyệt đối không né tránh việc tiếp nhận đơn, không ngại giải quyết, không ngại kết luận; trong giải quyết phải bám sát nguyên tắc và quy định, cán bộ phải có bản lĩnh; đồng thời tôn trọng người tố cáo với tinh thần cầu thị, lắng nghe; thẳng thắn trong đánh giá đúng, sai, nghiêm khắc kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan (nếu tố cáo đúng) trên cơ sở xác định động cơ, các yếu tố liên quan của cả người tố cáo và cán bộ bị tố cáo. Trong tiếp công dân, cấp ủy, Bí thư cấp ủy phải thực sự chủ động tìm dân để tiếp: Bí thư Huyện ủy giao Ủy viên Ban Thường vụ phụ trách địa bàn, UBKT, các ban xây dựng Đảng, MTTQ và đoàn thể huyện nắm tình hình đảng viên, nhân dân tại cơ sở, hằng tháng tham mưu Bí thư Huyện ủy mời công dân lên tiếp để kịp thời trả lời, hướng dẫn, tuyên truyền cho công dân những vấn đề công dân có ý kiến. Căn cứ thực tiễn, cấp ủy, Bí thư cấp ủy chủ động đến với nhân dân bằng nhiều phương pháp khác nhau để giải quyết kiến nghị chính đáng của nhân dân.
Để có buổi tiếp công dân, đối thoại với nhân dân hiệu quả, thì công tác chuẩn bị là yếu tố vô cùng quan trọng. Trong đó chuẩn bị các điều kiện về cơ sở vật chất, nội dung, đặc biệt là dự liệu các tình huống phát sinh trong quá trình tiếp, đối thoại để việc trả lời, định hướng tư tưởng trúng đúng, có tính thuyết phục cao. Cán bộ tiếp công dân phải tạo được sự gần gũi, thân thiện, dân chủ và cởi mở. Trong giải quyết đơn thư phải công minh, sai, đúng rõ ràng, nhìn thẳng vào sự thật… từ đó thuyết phục được công dân. Đồng thời phải bày tỏ quan điểm cứng rắn đối với việc công dân lợi dụng dân chủ, lợi dụng quyền tố cáo để tạo áp lực, ảnh hưởng đến tâm lý cán bộ, ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Coi trọng công tác xem xét, kiểm điểm hoặc xem xét kỷ luật cán bộ, đảng viên sau kết luận giải quyết tố cáo, đảm bảo nguyên tắc, tăng cường kỷ cương của Đảng.
Năm 2024, huyện An Lão tiếp tục triển khai nhiều nhiệm vụ, mục tiêu, dự án lớn sẽ tác động và liên quan trực tiếp đến việc hỗ trợ, giải phóng mặt bằng… của các hộ dân. Năm 2024 cũng là năm cấp ủy các cấp chuẩn bị cho Đại hội Đảng nhiệm kỳ 2025-2030, dự báo tình hình đơn thư có thể sẽ tăng, mức độ sẽ phức tạp hơn, vì có đơn liên quan đến nhân sự Đại hội. Trên cơ sở dự báo tình hình, năm 2024, Huyện ủy An Lão tiếp tục xác định công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư là một trong những giải pháp trọng tâm lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ của cấp ủy, chính quyền huyện và cơ sở. Giao UBKT Huyện ủy chủ động phối hợp cùng Văn phòng Huyện ủy chủ động tham mưu Huyện ủy, Ban Thường vụ Huyện ủy tiếp nhận, xử lý, giải quyết đơn; đồng thời đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc tiếp công dân, giải quyết đơn của HĐND, UBND huyện, cấp ủy cơ sở, không để phát sinh đơn thư do lỗi chủ quan của cán bộ tiếp công dân, giải quyết đơn thư. Chú trọng khâu bồi dưỡng, đánh giá, bố trí cán bộ đảm nhận nhiệm vụ Thanh tra, Kiểm tra, Ban tiếp công dân…
Hồng Phúc