Logistics xuyên biên giới: Đòn bẩy thương mại điện tử, chuyển đổi số và tăng trưởng xanh

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch Liên đoàn (VCCI) nhấn mạnh vai trò chiến lược của ngành logistics đối với sự phát triển kinh tế Việt Nam trong bối cảnh hội nhập sâu rộng. Với xu thế hội nhập, thương mại quốc tế sẽ ngày càng phát triển, trong khi thế giới đang đối mặt nhiều vấn đề mang tính toàn cầu mà không một quốc gia đơn lẻ nào có thể giải quyết được. Trong bối cảnh đó, logistics ngày càng trở thành át chủ bài để nâng cao sức cạnh tranh của mỗi quốc gia.

Theo Phó Chủ tịch Hoàng Quang Phòng, kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc đi kèm với việc đẩy mạnh khai thác không gian biển, không gian ngầm, không gian vũ trụ, cùng các chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và ba đột phá chiến lược về thể chế, hạ tầng và nhân lực đặt ra những yêu cầu mới, đồng thời tạo điều kiện thúc đẩy ngành logistics.

“Logistics không chỉ giúp giảm thời gian, chi phí mà còn nâng cao khả năng cạnh tranh cho doanh nghiệp và hàng hóa Việt Nam. Trong bối cảnh hội nhập, dịch vụ logistics càng có vai trò quan trọng, đóng góp thiết thực vào phát triển kinh tế đất nước và tham gia giải quyết các vấn đề toàn cầu”, Phó Chủ tịch VCCI Hoàng Quang Phòng nói.

TP Huế tự tin đứng trước cơ hội trở thành trung tâm logicticis của khu vực và cả nước

Tại Diễn đàn, ông Nguyễn Văn Phương, Phó Bí thư, Chủ tịch UBND TP Huế chia sẻ: Theo định hướng đến 2030 TP Huế sẽ trở thành trung tâm lớn của khu vực Đông Nam Á. Trong chiến lược đó logictics được xác định là trụ cột phát triển xanh của vùng Bắc Trung Bộ. Để khơi thông nguồn lực và phát huy thế mạnh Huế sẽ phát triển chuyển đổi số và kinh tế xanh, tập trung lồng ghép logictics và chuỗi giá trị sản phẩm nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh.

Sự hiện diện của logictics hiện đại được xem là động lực mới để cạnh tranh, thúc đẩy chuỗi cung ứng bền vững. TP Huế có mạng lưới hạ tầng đồng bộ bao gồm đường bộ, đường thủy, hàng không và đường sắt. Trong đó, cảng Chân Mây sẽ được phát triển thành cảng trung chuyển lớn và hệ thống logictics quốc tế, khu kinh tế Chân Mây, Lăng Cô sẽ là trung tâm trung chuyển vận tải theo hướng đa phương thức cùng với lực lượng doanh nghiệp năng động. TP Huế tự tin đứng trước cơ hội trở thành trung tâm logicticis của khu vực và cả nước.

Lấy dịch vụ logistics làm nền tảng để tái cấu trúc kinh tế của vùng

Phát biểu chỉ đạo tại diễn đàn, ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương nhấn mạnh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung có vị trí địa vị đặc biệt quan trọng, là cầu nối chiến lược giữa hai miền Nam Bắc, là mặt tiền hướng ra biển Đông và cửa ngõ gần nhất của hành lang kinh tế Đông Tây. Do đó, để tạo bước phát triển đột phá cho vùng, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng thể hiện tầm nhìn chiến lược và quyết tâm chính trị mạnh mẽ.

Điển hình, Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 2021-2030 đã xác định tập trung phát triển mạnh kinh tế biển kết hợp với đảm bảo quốc phòng an ninh trên biển, phát huy hiệu quả hành lang kinh tế Đông Tây, phát triển các cảng biển và dịch vụ cảng biển. Nghị quyết số 26 của Bộ chính trị về phát triển kinh tế xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ đến năm 2030, tầm nhìn 2045 đã xác định mục tiêu đưa vùng trở thành khu vực phát triển năng động, nhanh, bền vững, mạnh về kinh tế biển.

Nghị quyết nêu rõ nhiệm vụ trọng tâm là phát triển các trung tâm logistics gắn với các cảng biển, cảng hàng không và cửa khẩu. Đây không chỉ là nhiệm vụ phát triển về hạ tầng mà thể hiện tư duy phát triển mới, lấy dịch vụ logistics làm nền tảng để tái cấu trúc kinh tế của vùng.

Nhấn mạnh rằng không thể nói đến thương mại điện tử, chuyển đổi số hay tăng trưởng xanh nếu logictics không theo kịp, Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương Nguyễn Đức Hiển cho hay, trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang được tái cấu trúc mạnh mẽ, logistics xuyên biên giới chính là cầu nối quan trọng để khơi thông nguồn lưu chuyển hàng hóa, rút ngắn thời gian và chi phí thương mại, mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Đặc biệt, với vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung, nơi hội tụ nhiều cảng nước sâu, sân bay quốc tế, cửa khẩu quốc tế và hệ thống khu công nghiệp ven biển, logistics xuyên biên giới chính là động lực chủ yếu để đưa vùng trở thành trung tâm kết nối chuỗi cung ứng khu vực ASEAN và đối với tiểu vùng Mekong mở rộng, xa hơn là Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương.

Logistics khu vực chưa phát triển xứng tầm

Chia sẻ tại Diễn đàn, ông Nguyễn Sinh Nhật Tân - Thứ trưởng Bộ Công Thương cho hay, tại Quy hoạch phát triển vùng giai đoạn 2021-2030, Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung được xác định là khu vực động lực, đi đầu cả nước về kinh tế biển. Tận dụng hệ thống cảng biển, cửa khẩu quốc tế, sân bay và hành lang kinh tế Đông - Tây, vùng này được định hướng trở thành đầu mối logistics liên kết cả Bắc - Nam và Đông - Tây, đóng góp trên 6% doanh thu ngành logistics toàn quốc vào năm 2050.

Theo Thứ trưởng, dù tiềm năng rất lớn, chúng ta cũng phải nhìn thẳng vào những hạn chế còn tồn tại khiến logistics khu vực này chưa phát triển xứng tầm. Hạ tầng logistics miền Trung hiện vẫn thiếu tính đồng bộ; kết nối giữa cảng biển - đường sắt - đường bộ - hàng không dù đang được đẩy mạnh đầu tư nhưng vẫn chưa phát huy hiệu quả tương xứng, khiến chi phí vận tải cao hơn so với mức trung bình khu vực. Trung tâm logistics hiện đại, có khả năng kết nối đa phương thức còn rất ít.

Bên cạnh đó, cơ chế chính sách đặc thù để thu hút đầu tư hạ tầng logistics quy mô lớn vẫn còn hạn chế. Nhiều doanh nghiệp logistics vừa và nhỏ chưa đủ nguồn lực áp dụng công nghệ quản lý tiên tiến, dẫn đến năng suất thấp và khó cạnh tranh. Việc đào tạo, phát triển và thu hút nhân lực chất lượng cao để cung cấp cho ngành dịch vụ logistics tại khu vực này cũng còn nhiều hạn chế.

Sắp tới, Thủ tướng Chính phủ sẽ ban hành Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến 2050, trong đó Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung có một vị trí quan trọng trong phát triển hệ thống logistics quốc gia.

Tại diễn đàn, các chuyên gia, diễn giả, đại diện doanh nghiệp, địa phương tiêu biểu của Vùng cũng thẳng thắn chia sẻ, trao đổi, đưa ra những đánh giá độc lập, đa chiều về định hướng, tiềm năng phát triển logistics của Vùng; nhận diện những điểm nghẽn và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp logistics trên địa bàn; trao đổi đề xuất những giải pháp thúc đấy phát triển ngành logistics của Vùng Bắc Trung Bộ và Duyên Hải miền Trung nói chung…