Đổi mới mạnh mẽ chuyển đổi số đưa năng suất, chất lượng thành động lực tăng trưởng mới

Lan tỏa phong trào năng suất chất lượng trong bối cảnh nhiều biến động

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Chủ tịch Ủy ban TCĐLCL Quốc gia Nguyễn Nam Hải cho biết, giai đoạn 2021 - 2025 diễn ra trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động mạnh bởi thiên tai, dịch bệnh Covid-19. Đây cũng là thời điểm Việt Nam đẩy nhanh quá trình đổi mới mô hình tăng trưởng dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Trong quá trình ấy, Chương trình 1322 trở thành công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp tăng năng lực cạnh tranh thông qua áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, mô hình quản trị tiên tiến và các công cụ cải tiến năng suất chất lượng.

Theo ông Nguyễn Nam Hải, Ủy ban TCĐLCL Quốc gia, cơ quan thường trực Chương trình đã phối hợp tốt với các Bộ, ngành và địa phương trong việc xây dựng kế hoạch, hướng dẫn triển khai các nhiệm vụ, do đó nhiều doanh nghiệp ghi nhận kết quả rõ rệt, năng suất tăng, giảm lãng phí, cải thiện chất lượng sản phẩm và hiệu quả quản trị.

Báo cáo tại Hội thảo, Phó Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia Trần Hậu Ngọc cho biết, giai đoạn 2021 - 2025 đã ghi nhận nhiều kết quả đáng khích lệ trong triển khai Chương trình 1322. 

Trong 5 năm (2021 - 2025), 1.737 tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) được xây dựng và công bố, nâng tổng số TCVN lên 14.306, với tỷ lệ hài hòa tiêu chuẩn quốc tế đạt 63%, cơ bản hoàn thành mục tiêu đề ra của chương trình.

Cùng với đó, công tác phát triển chuyên gia năng suất tiếp tục được đẩy mạnh với 171 chuyên gia đã được đào tạo, 85 chuyên gia được cấp chứng nhận theo tiêu chuẩn quốc gia và Tổ chức Năng suất châu Á (APO). Đây là lực lượng quan trọng hỗ trợ doanh nghiệp triển khai các mô hình cải tiến năng suất chất lượng.

Trong giai đoạn này, Chương trình 1322 đã hỗ trợ 6.410 doanh nghiệp áp dụng các công cụ và giải pháp nâng cao năng suất chất lượng, góp phần giúp nhiều doanh nghiệp đạt mức tăng trưởng từ 10 - 15%. Đáng chú ý, 102 mô hình điểm về năng suất chất lượng đã được hình thành trên toàn quốc, hoàn thành mục tiêu của giai đoạn 2021 - 2030 trước tới 5 năm.

Ngoài ra, Trung tâm Chứng nhận phù hợp đã được Cơ quan Công nhận Italia cấp giấy công nhận năng lực theo tiêu chuẩn EN/ISO/IEC 17065:2012. Đây là bước tiến quan trọng giúp nâng cao uy tín và khả năng thừa nhận quốc tế của các chứng nhận do Việt Nam cấp. 

Thời gian tới, Trung tâm Chứng nhận phù hợp sẽ tiếp tục hoàn thiện hồ sơ để được công nhận năng lực chứng nhận hữu cơ FSSC 22000, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp xuất khẩu nông sản vào thị trường Mỹ và châu Âu.

Nhìn tổng thể, Chương trình 1322 đã hoàn thành 4/5 mục tiêu, trong đó hai mục tiêu về xây dựng mô hình điểm và phát triển hệ thống tiêu chuẩn quốc gia đều hoàn thành trước hạn. Mục tiêu duy nhất chưa đạt là đào tạo và chứng nhận chuyên gia năng suất, lĩnh vực sẽ được tập trung thúc đẩy mạnh mẽ hơn từ năm 2026.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã chia sẻ nhiều báo cáo, như: Kết quả triển khai Quyết định 36/QĐ-TTg về nâng cao năng suất dựa trên KHCN; thực trạng áp dụng ISO trong nông sản, thủy sản; kinh nghiệm của Hải Phòng trong triển khai Chương trình 1322; đào tạo quản lý chất lượng cho sinh viên; mô hình ứng dụng tiêu chuẩn IEC 62264 trong vận hành sản xuất tại doanh nghiệp công nghiệp.

Các tham luận cho thấy, tiêu chuẩn hóa, chuyển đổi số và mô hình quản trị tiên tiến đang trở thành nền tảng quan trọng để nâng cao năng suất lao động trong bối cảnh kinh tế số. Nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục TCĐLCL Ngô Quý Việt nhấn mạnh: Giai đoạn tới cần đầu tư mạnh vào các lĩnh vực xã hội đang đòi hỏi như an toàn vệ sinh, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và ESG; đồng thời tiếp tục nuôi dưỡng phong trào năng suất chất lượng để doanh nghiệp bắt nhịp xu thế toàn cầu.

Hành động quyết liệt hơn trong giai đoạn 2026 - 2030

Phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia cùng các Bộ ngành, địa phương và đội ngũ chuyên gia trong suốt giai đoạn nhiều biến động, đặc biệt là ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch Covid-19.

Theo Thứ trưởng Lê Xuân Định, phần lớn mục tiêu của giai đoạn 2021 - 2025 đã được hoàn thành. Trong đó, việc hình thành các mô hình điểm về năng suất chất lượng vượt xa kỳ vọng. Tuy nhiên, mục tiêu đào tạo 1.000 chuyên gia năng suất cho giai đoạn 2021 - 2030 vẫn là thách thức lớn, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt và đồng bộ hơn trong thời gian tới.

Nhấn mạnh yêu cầu đổi mới cách tiếp cận, Thứ trưởng Lê Xuân Định hy vọng các cơ quan, đơn vị liên quan ưu tiên chuyển từ cơ chế hỗ trợ truyền thống sang mô hình hỗ trợ linh hoạt, trực tiếp hơn cho doanh nghiệp. Tinh thần xuyên suốt là lấy doanh nghiệp làm trung tâm, trong đó dành sự quan tâm đặc biệt cho khối doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Thứ trưởng Lê Xuân Định cũng yêu cầu đẩy mạnh đầu tư và tạo đột phá trong hạ tầng tiêu chuẩn, chất lượng, tập trung vào các lĩnh vực mới như tiêu chuẩn ESG, kinh tế xanh, Halal và chuyển đổi số. Trong đó, vệc phát triển mạnh đội ngũ chuyên gia năng suất chất lượng, tăng cường truyền thông và nhân rộng các mô hình điểm trên toàn quốc được xác định là nhiệm vụ trọng tâm.

Thứ trưởng đề nghị mở rộng hợp tác quốc tế, tận dụng mạng lưới của Tổ chức Năng suất châu Á (APO) và các tổ chức chứng nhận toàn cầu nhằm nâng cao năng lực hội nhập cho hệ thống tiêu chuẩn và doanh nghiệp Việt Nam.

Thứ trưởng Lê Xuân Định kêu gọi các Bộ, ngành và địa phương chủ động xây dựng kế hoạch giai đoạn 2026 - 2030, bảo đảm nguồn lực và phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia. "Giai đoạn tới đòi hỏi hành động quyết liệt hơn, đổi mới mạnh mẽ hơn, tận dụng tối đa cơ hội từ chuyển đổi số và hội nhập để đưa năng suất chất lượng trở thành động lực trung tâm của tăng trưởng kinh tế", Thứ trưởng nhấn mạnh.