Hội thảo Hợp tác Nam - Nam hỗ trợ chuyển đổi hệ thống lương thực

Sự kiện nằm trong khuôn khổ Festival Quốc tế ngành hàng lúa gạo Việt Nam - Hậu Giang 2023, được tổ chức từ ngày 11 đến 15/12 năm 2023 tại tỉnh Hậu Giang. Mục tiêu của Hội thảo nhằm thúc đẩy đối thoại về quy mô, phương thức, hiệu quả hợp tác kỹ thuật giữa Việt Nam và một số quốc gia châu Phi thông qua chia sẻ kinh nghiệm về hợp tác Nam – Nam trong phát triển thương mại lúa gạo, kết nối chuỗi giá trị thực phẩm nông sản và an ninh lương thực toàn cầu.

Tham dự Hội thảo có Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan, Bí thư Tỉnh ủy Hậu Giang Nghiêm Xuân Thành, Phó Giám đốc GIZ Việt Nam Oemar Idoe cùng đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo UBND, Sở NN-PTNT các tỉnh, thành phố; đại diện các tổ chức quốc tế, các nhà khoa học, doanh nghiệp và đại diện cơ quan nông nghiệp của một số quốc gia châu Phi.

Sự kiện này là cơ hội để các bên trao đổi thực tiễn hợp tác, xác định các phương thức hữu hiệu về trao đổi kiến thức kỹ thuật và kinh nghiệm phát triển hệ thống thực phẩm và chuyển đổi nông nghiệp giữa Việt Nam và một số nước Châu Phi.

Nội dung chính của hội thảo là thảo luận về cơ chế thúc đẩy sự hợp tác về khoa học công nghệ phù hợp với điều kiện của châu Phi; tăng cường kết nối chuỗi giá trị nông sản thực phẩm Nam - Nam; thúc đẩy hợp tác Nam - Nam cho thương mại lúa gạo và an ninh lương thực toàn cầu; hợp tác kỹ thuật giữa Việt Nam và các nước châu Phi trong nỗ lực chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm và chia sẻ kinh nghiệm thúc đẩy phát triển lúa gạo bền vững trong Hợp tác Nam - Nam từ Dự án “Các trung tâm đổi mới sáng tạo xanh- GIC”.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan phát biểu tại hội thảo

Phát biểu tại hội thảo, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan khẳng định sự liên kết giữa các nước đang phát triển có ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh thế giới thay đổi nhanh chóng, khó đoán định và chịu tác động nghiêm trọng bởi biến đổi khí hậu, dịch bệnh, khủng hoảng lương thực, đói nghèo và xung đột. Trong khi đó, Việt Nam lại là một trong những quốc gia xuất khẩu gạo lớn trên thế giới. Việt Nam đã và đang hướng đến là nhà sản xuất và cung cấp lương thực thực phẩm Minh bạch – Trách nhiệm – Bền vững, một nền nông nghiệp xanh, ít phát thải với mục tiêu hướng đến mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Với những kinh nghiệm của mình cùng với sự giúp đỡ của các nhà tài trợ quốc tế, Việt Nam luôn sẵn sàng và cam kết mở rộng hợp tác Nam - Nam để hỗ trợ các quốc gia châu Phi bảo đảm an ninh lương thực và dinh dưỡng, hướng đến mục tiêu tăng trưởng xanh, phát triển bền vững và thịnh vượng.

Vào tháng 4/2023, Việt Nam đã phối hợp FAO, IRRI cùng nhiều đơn vị quốc tế tổ chức thành công Hội nghị toàn cầu lần thứ 4 Hệ thống lương thực, thực phẩm bền vững của Mạng lưới một hành tinh. Qua hội nghị, đại diện các nước, tổ chức quốc tế đều đánh giá cao những cam kết mạnh mẽ và đóng góp của Việt Nam trong việc đảm bảo an ninh lương thực, cũng như thúc đẩy quá trình chuyển đổi hệ thống thực phẩm theo hướng minh bạch, trách nhiệm.

Việc tổ chức hội thảo chiều 12/12, trong khuôn khổ Festival Quốc tế ngành hàng lúa gạo Việt Nam – Hậu Giang 2023, được xem là bước đi tiếp theo nhằm khẳng định nỗ lực của Việt Nam và các đối tác quốc tế trong việc thúc đẩy hợp tác Nam – Nam, hỗ trợ chuyển đổi lương thực bền vững cho cả Việt Nam và châu Phi.

Phát biểu tại hội thảo, ông Oemar Idoe – Phó Giám đốc GIZ tại Việt Nam – cho biết: Nước Đức có mối quan hệ lâu dài với Việt Nam về các lĩnh vực biến đổi khí hậu, giáo dục, dạy nghề, nông nghiệp…, trong đó thích ứng và giảm thiểu biến đổi khí hậu luôn là ưu tiên hàng đầu. "Tôi xin nhấn mạnh một trong những hợp tác quan trọng đang diễn ra đó là sự hỗ trợ, chia sẻ các giải pháp để phát triển ngành nông nghiệp xanh, phát thải thấp", Phó Giám đốc GIZ tại Việt Nam khẳng định.

Trong hợp tác Nam – Nam, có hơn 30 quốc gia đến chia sẻ những bài học kinh nghiệm với GIZ, đó là những chia sẻ để hướng tới phát triển bền vững. Là một trong những quốc gia xuất khẩu gạo lớn trên thế giới, đóng góp cho vấn đề an ninh lương thực thế giới, Việt Nam còn nhiều chia sẻ với các quốc gia châu Phi. Ông Oemar Idoe tin tưởng vào Việt Nam, đặc biệt là sự kiện Đề án 1 triệu ha lúa phát triển bền vững đã được phát động triển khai thực hiện ngay trong sáng 12/12.

Tiến sĩ Jongsoo Shin - Giám đốc Viện nghiên cứu Lúa gạo quốc tế (IRRI) khu vực châu Á trình bày về các thách thức mà ngành nông nghiệp toàn cầu đang phải đối mặt.

Đối với châu Phi, sản lượng lúa thấp, hạn chế tiếp cận công nghệ tiên tiến, quản lý sau thu hoạch gặp khó khăn, ảnh hưởng đến an ninh lương thực. Trong khi đó, các vùng trồng lúa châu Á phải giải quyết vấn đề sản lượng lúa gạo tăng chậm do suy thoái đất và tài nguyên nước.

“Hợp tác Nam - Nam có tiềm năng cách mạng hóa sản xuất lúa gạo ở châu Á và châu Phi. Từ góc nhìn tổ chức nghiên cứu khoa học quốc tế, chúng tôi kêu gọi các quốc gia trao đổi kiến thức, nguồn lực, cách thực hành nông nghiệp tân tiến nhất. Nỗ lực hợp tác sẽ cải thiện an ninh lương thực toàn cầu, xây dựng tương lai bền vững hơn cho hàng triệu người nông dân trồng lúa”, Giám đốc IRRI khẳng định.

Ông Phạm Ngọc Mậu, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ NN-PTNT cho biết, Hợp tác Nam - Nam ở Việt Nam đã trải qua rất nhiều thời kỳ biến động. Trên bình diện quốc tế, Hợp tác Nam - Nam đã thành công trong việc tăng cường quyền tự chủ trong các chương trình viện trợ của các nước phát triển và tạo ra thay đổi trong cán cân quyền lực quốc tế. Đây cũng là hình thức hợp tác thúc đẩy phát triển hiệu quả thông qua học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm, thực tiễn và công nghệ giữa các nước đang phát triển.

Theo ông Mậu, Việt Nam luôn giữ vai trò tiên phong trong Hợp tác Nam - Nam, cụ thể là những trợ giúp về giống, kỹ thuật và nhân lực để hỗ trợ các nước châu Phi đảm bảo an ninh lương thực và tiến tới tự chủ về lĩnh vực này.

Thời gian tới, Việt Nam tiếp tục thực hiện các chương trình nâng cao năng lực bám sát nhu cầu cụ thể của các quốc gia hưởng lợi, đồng thời hỗ trợ kỹ thuật và học thuật cho các cơ sở giáo dục nông nghiệp chính quy, thành lập các phòng thí nghiệm chung hoặc trung tâm trình diễn ở các nước hưởng lợi.

Bên cạnh đó, trên cơ sở kinh nghiệm của mình, Việt Nam sẽ dành nguồn lực các nghiên cứu chung giữa Việt Nam và các nước về chuyển đổi mô hình thể chế và xây dựng chính sách trong phát triển nông nghiệp nông thôn.

Các đại biểu dự cuộc Tọa đàm về hợp tác Việt Nam - châu Phi hỗ trợ chuyển đổi hệ thống lương thực

Phiên thứ 2 của Hội nghị Đối thoại Chính sách Việt Nam – châu Phi: Hợp tác Nam – Nam hỗ trợ chuyển đổi hệ thống lương thực, diễn ra tọa đàm để tìm các giải pháp từ đó mang lại hiệu quả bền vững trong Hợp tác Nam - Nam. Phiên đối thoại theo chuyên đề và thảo luận mang tới những góc nhìn đa chiều về chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm, bao gồm thách thức, cơ hội cũng như vai trò của Hợp tác Nam – Nam trong việc thu hẹp các khoảng trống kiến thức kỹ thuật.

Kết thúc Hội thảo là lễ ký kết giữa Bộ NN-PTNT và đại diện FAO tại Sierra Leone về Hợp tác Dự án Nam - Nam; lễ ký kết Ý định thư giữa Bộ NN-PTNT và Viện Nghiên cứu Lúa gạo Quốc tế (IRRI) về phối hợp khoa học, kỹ thuật và thể chế trong Hợp tác Nam - Nam nhằm Hỗ trợ Chuyển đổi Hệ thống lương thực, thực phẩm.