Kể từ ngày thành lập đến nay, Văn phòng đã trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, với các tên gọi khác nhau (Văn phòng Trung ương Quân ủy, Văn phòng Tổng Chỉ huy, Văn phòng Quân ủy Trung ương, Văn phòng Đảng ủy Quân sự Trung ương, nay là Văn phòng Quân ủy Trung ương - Văn phòng Bộ Quốc phòng). Bất luận trong điều kiện, hoàn cảnh nào, các thế hệ cán bộ, nhân viên, chiến sĩ Văn phòng luôn thấm nhuần sâu sắc lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Công tác văn phòng có tầm quan trọng đặc biệt, giúp cho cán bộ lãnh đạo nắm được tình hình. Cán bộ văn phòng nắm tình hình sai thì lãnh đạo sẽ giải quyết công việc không đúng... cho nên phải luôn nâng cao tinh thần trách nhiệm, năng lực công tác và giữ bí mật” [1]; phát huy cao độ bản lĩnh, trí tuệ, nỗ lực phấn đấu, hoàn thành xuất sắc trọng trách của cơ quan tham mưu chiến lược, giúp việc đắc lực, tin cậy của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; xây dựng nên truyền thống “Tuyệt đối trung thành, đoàn kết thống nhất, tận tụy, sáng tạo, giữ vững nguyên tắc”, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, lập nhiều chiến công hiển hách trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Ngày 03/01/2022, Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương kiểm tra công tác SSCĐ tại Sư đoàn 367 (Quân chủng Phòng không - Không quân). Trong ảnh: Thiếu tướng Nguyễn Viết Tuyên, Chánh Văn phòng Quân ủy Trung ương - Văn phòng Bộ Quốc phòng (thứ hai từ phải sang) phục vụ đồng chí Bộ trưởng Bộ Quốc phòng kiểm tra tại Sư đoàn 367.
Những ngày đầu mới thành lập, mặc dù trong điều kiện quân số, vật chất và phương tiện làm việc còn thiếu thốn, lực lượng phân tán, Văn phòng vừa kiện toàn tổ chức, vừa bắt tay ngay vào việc thực hiện tốt nhiệm vụ phục vụ lãnh đạo Bộ Quốc phòng triển khai các mặt công tác; tiếp nhận, giải quyết và lưu trữ công văn, giấy tờ; phối hợp cùng các cơ quan chuyên môn giúp Bộ Quốc phòng nghiên cứu, biên soạn hàng loạt các văn bản nghị định, xác định nhiệm vụ hoạt động của các cơ quan và đơn vị, xây dựng công việc quốc phòng, xây dựng Quân đội quốc gia và Lực lượng vũ trang nhân dân, bảo đảm tổ chức, vật chất, hành chính sự vụ, phục vụ chu đáo nhiều hội nghị quan trọng của Đảng và của Bộ Quốc phòng.
Trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Văn phòng đã bám sát thực tiễn chiến trường, nắm chắc tình hình, tham mưu, phục vụ kịp thời cho Tổng Quân ủy, Bộ Quốc phòng lãnh đạo, chỉ huy, điều hành quân và dân ta đẩy mạnh chiến tranh du kích; kết hợp tiến hành nhiều hình thức, biện pháp đánh địch, xây dựng, phát triển lực lượng vũ trang, nâng cao sức mạnh chiến đấu của Quân đội. Đặc biệt, trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, một bộ phận của Văn phòng do đồng chí Chánh Văn phòng trực tiếp phụ trách đã ra mặt trận, ngày đêm phục vụ Bộ Chỉ huy chiến dịch và đồng chí Chỉ huy trưởng, Bí thư Đảng ủy mặt trận Võ Nguyên Giáp; một bộ phận ở căn cứ địa Việt Bắc đã làm tròn nhiệm giúp Tổng Quân ủy, lãnh đạo Bộ Quốc phòng đôn đốc, tổ chức lực lượng và vật chất tiếp ứng kịp thời cho Điện Biên Phủ; chỉ đạo các chiến trường, các mặt trận, các lực lượng vũ trang ở ba miền trên cả nước chiến đấu phối hợp với Điện Biên Phủ. Cả hai bộ phận đã góp phần xứng đáng cùng toàn Đảng, toàn quân và toàn dân làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. Ngay sau Chiến thắng Điện Biên Phủ, Văn phòng đã chủ động triển khai nhiều công việc mới, với yêu cầu rất khẩn trương để phục vụ trực tiếp, kịp thời cho Lãnh đạo Bộ Quốc phòng đi phổ biến, quán triệt và triển khai thực hiện các nội dung của Hiệp định Giơ-ne-vơ. Đồng thời, phối hợp cùng với Bộ Tổng Tham mưu hoàn chỉnh các văn bản để Bộ trưởng, Tổng Tư lệnh ra các quyết định về tổ chức xây dựng lực lượng của Quân đội nhân dân Việt Nam, đáp ứng yêu cầu đòi hỏi trong tình hình mới.
Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, cán bộ, nhân viên, chiến sĩ Văn phòng đã không quản ngại hy sinh, gian khổ, bám sát thực tiễn chiến trường, thường xuyên nghiên cứu, dự báo, nắm chắc tình hình, chủ động tham mưu, đề xuất giúp Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng soạn thảo các văn bản, nghị quyết, ra các quyết định về lãnh đạo, chỉ đạo việc xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng phục vụ nhiều cuộc họp, hội nghị quan trọng của Đảng và Bộ Quốc phòng để bàn và quyết định những vấn đề về đường lối, chủ trương chiến lược của cuộc kháng chiến; giúp Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tham mưu cho Đảng, Nhà nước về đường lối, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng; soạn thảo, ban hành nhiều nghị quyết, quyết định về lãnh đạo, chỉ huy tập trung, thống nhất đối với các mặt trận, các chiến trường, các chiến dịch, đáp ứng kịp thời yêu cầu nhiệm vụ của cuộc kháng chiến; góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân “đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào”, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Thiếu tướng Nguyễn Văn Chính, Phó Chánh Văn phòng Quân ủy Trung ương - Văn phòng Bộ Quốc phòng (thứ ba từ phải sang) phục vụ lãnh đạo Bộ Quốc phòng kiểm tra tổng duyệt Chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam, Lào và Cam-pu-chia lần thứ nhất, tháng 11/2023.
Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trước những yêu cầu, nhiệm vụ mới của cách mạng và sự nghiệp xây dựng Quân đội, Văn phòng đã từng bước phát triển, trưởng thành về mọi mặt. Nổi bật là, trên cơ sở quán triệt sâu sắc đường lối chính trị, quân sự của Đảng, Nhà nước, Văn phòng đã tham mưu, đề xuất, phục vụ Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng lãnh đạo, chỉ đạo toàn quân kịp thời chuyển hướng chiến lược quân sự, quốc phòng theo tinh thần đổi mới. Chủ động phối hợp với các cơ quan, đơn vị trong toàn quân tham mưu, giúp Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đề xuất với Đảng, Nhà nước quyết định nhiều vấn đề quan trọng về lĩnh vực quân sự, quốc phòng, về cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội và các mặt công tác: Đối ngoại quốc phòng, tổ chức lực lượng, hậu cần, kỹ thuật, công nghiệp quốc phòng, khoa học, công nghệ; công tác tư pháp, thanh tra, pháp chế, kiểm toán và 1389 trong Quân đội; xây dựng hệ thống nhà trường Quân đội và phát triển các khu kinh tế quốc phòng, doanh nghiệp Quân đội...
Thiếu tướng Lê Văn Thuận, Phó Chánh Văn phòng Quân ủy Trung ương - Văn phòng Bộ Quốc phòng (thứ hai từ trái sang) phục vụ lãnh đạo Bộ Quốc kiểm tra dự án đầu tư xây dựng doanh trại Trung đoàn Bộ binh 165 (Sư đoàn 312), tháng 02/2023.
Phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với các cơ quan chức năng tham mưu, phục vụ Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tổ chức thành công các kỳ Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội, kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước, của Quân đội, Hội nghị quân chính toàn quân hằng năm; hoàn thành tốt công tác phục vụ hành chính và nhiều nhiệm vụ đột xuất, quan trọng khác. Đặc biệt, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan làm tốt mọi công tác chuẩn bị và phục vụ chu đáo Đoàn đại biểu Đảng bộ Quân đội tham dự và có nhiều đóng góp tích cực vào thành công các kỳ Đại hội của Đảng. Đồng thời, không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu, tổng hợp, tham mưu, đề xuất; theo dõi, kiểm tra, đôn đốc kịp thời việc thực hiện các chương trình, kế hoạch công tác của Quân ủy Trung ương, Thường vụ Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; hoàn thành tốt việc tổng hợp tình hình thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng của các cơ quan, đơn vị trong toàn quân và các Bộ, ngành, địa phương; chuẩn bị các báo cáo thường xuyên, đột xuất về các mặt hoạt động trong Quân đội với Đảng, Nhà nước; tham gia ý kiến vào các văn bản của Đảng, Nhà nước và các Ban, Bộ, ngành về lĩnh vực quốc phòng, an ninh; soạn thảo các nghị quyết chuyên đề và nghị quyết hàng năm của Quân ủy Trung ương; rà soát, bổ sung, hoàn chỉnh các chỉ thị, quyết định; tổng hợp, hoàn chỉnh các kết luận của Thường vụ Quân ủy Trung ương và Lãnh đạo Bộ Quốc phòng thông báo kịp thời đến các cơ quan, đơn vị thực hiện; tham mưu giúp Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, lãnh đạo cơ quan, đơn vị về công tác quản lý nhà nước bằng pháp luật trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng, quản lý, chỉ huy, điều hành Quân đội, xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về quân sự, quốc phòng; xây dựng, ban hành, rà soát, hệ thống hoá, kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật; pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật; hợp nhất văn bản quy phạm pháp luật; kiểm soát thủ tục hành chính; phổ biến giáo dục pháp luật; kiểm tra, theo dõi thi hành pháp luật; quản lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính; thực hiện pháp luật về điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế; nghiên cứu, tổng hợp các mặt công tác pháp luật… thuộc thẩm quyền quản lý nhà nước của Bộ Quốc phòng.
Đại tá Nguyễn Đức Hải, Phó Chánh Văn phòng Quân ủy Trung ương - Văn phòng Bộ Quốc phòng báo cáo tại buổi làm việc của Thượng tướng Lê Huy Vịnh với Văn phòng Bộ Quốc phòng về triển khai Hệ thống quản lý văn bản và điều hành, tháng 3/2024.
Với vai trò Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo cải cách hành chính và chuyển đổi số Bộ Quốc phòng, Văn phòng đã tham mưu giúp Ban Chỉ đạo triển khai toàn diện các nội dung công tác cải cách hành chính, cải cách thủ tục hành chính, xây dựng, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015 và thực hiện chuyển đổi số theo mục tiêu, yêu cầu của Chính phủ và Bộ Quốc phòng; chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị rà soát, tổng hợp, báo cáo đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản về cải cách, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, tái cấu trúc quy trình để thực hiện trên môi trường điện tử. Đồng thời, chỉ đạo Cổng Thông tin điện tử Bộ Quốc phòng thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ thông tin, truyền thông chính thức của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng trên Internet; tích hợp, chia sẻ thông tin, cơ sở dữ liệu và thực hiện các dịch vụ công trực tuyến; quản lý, vận hành Trang tin Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và các website, trang thông tin điện tử, hệ thống trang thiết bị kỹ thuật, bảo đảm tuyệt đối an toàn; tiếp nhận, phối hợp xử lý kịp thời phản ánh kiến nghị của tổ chức, các nhân và trả lời cử tri cả nước trên môi trường mạng đúng quy định. Tiếp nhận, quản lý vận hành Cổng Dịch vụ công Bộ Quốc phòng, kết nối với Cổng Dịch vụ công quốc gia và tham gia đánh giá của Chính phủ dựa trên Bộ chỉ số phục vụ người dân, doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hành chính và dịch vụ công theo thời gian thực trên môi trường điện tử (năm 2023, Bộ Quốc phòng được đánh giá xếp thứ 1/21 Bộ, ngành); triển khai thực hiện nhiệm vụ số hóa hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính theo kế hoạch của Bộ Quốc phòng...
Quang cảnh Hội nghị công tác Văn phòng toàn quân năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024.
Là cơ quan đầu ngành toàn quân, Văn phòng đã tham mưu, đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo từng bước củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy, quy định rõ chức năng, nhiệm vụ của hệ thống văn phòng toàn quân, phục vụ đắc lực và kịp thời hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy, điều hành của cấp ủy, chỉ huy các cấp; phối hợp mở các lớp đào tạo nghiệp vụ văn thư, lưu trữ trình độ đại học, trung cấp, đáp ứng yêu cầu về đào tạo nguồn nhân lực cho lĩnh vực này trong Quân đội. Cùng với đó, Văn phòng còn tích cực tham gia công tác nghiên cứu khoa học; đảm bảo đầy đủ, kịp thời cơ sở vật chất phục vụ hoạt động lãnh đạo, quản lý, điều hành của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, phong trào Thi đua Quyết thắng và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”, các phong trào thi đua, cuộc vận động lớn của đất nước và Quân đội; duy trì, thực hiện nghiêm chế độ, nền nếp chính quy, chăm lo xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh gắn với xây dựng cơ quan vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”, các tổ chức quần chúng vững mạnh xuất sắc, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Thiếu tướng Nguyễn Viết Tuyên trao Bằng khen tặng các tập thể đạt thành tích xuất sắc trong Phong trào Thi đua Quyết thắng năm 2023.
Với những thành tích trong 78 năm qua, Văn phòng đã vinh dự được Nhà nước, Quân đội trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (2010), 01 Huân chương Hồ Chí Minh (2006), 02 Huân chương Quân công hạng Nhất (1984, 2001), 02 Huân chương Chiến công (hạng Nhì năm 1983 và hạng Ba năm 1954), 02 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc (hạng Ba năm 2015 và hạng Nhì năm 2020), 01 Huân chương Chiến công hạng Ba về công tác Pháp chế (2003), 02 Huân chương Lao động hạng Ba về công tác bảo mật - lưu trữ (1992, 1994); được Nhà nước Lào trao tặng 02 Huân chương Lao động (hạng Nhất năm 2004 và hạng Nhì năm 2018), cùng nhiều phần thưởng, danh hiệu cao quý khác của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Bộ Quốc phòng và các Ban, Bộ, ngành, đoàn thể Trung ương, địa phương.
Tự hào là đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, phát huy phẩm chất tốt đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” và truyền thống vẻ vang 78 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành, cán bộ, nhân viên, chiến sĩ Văn phòng Quân ủy Trung ương - Bộ Quốc phòng tiếp tục quán triệt sâu sắc và chấp hành nghiêm đường lối, quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nghị quyết của Quân ủy Trung ương, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng; kiên định, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng; nêu cao tinh thần đoàn kết, thống nhất, trách nhiệm, tận tụy, ý thức tổ chức, kỷ luật và tác phong chính quy; giữ gìn phẩm chất đạo đức trong sáng, thẳng thắn, trung thực; tự giác, tích cực học tập, rèn luyện để không ngừng nâng cao trình độ lý luận, trình độ phân tích, tổng hợp, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, bám sát sự phát triển của thực tiễn với tinh thần đổi mới, sáng tạo; “dám nghĩ; dám nói; dám làm; dám chịu trách nhiệm; dám đổi mới, sáng tạo; dám đương đầu với khó khăn, thử thách và dám hành động vì lợi ích chung”… hoàn thành trọng trách của cơ quan tham mưu chiến lược, giúp việc đắc lực, tin cậy của Quân ủy Trung ương - Bộ Quốc phòng, góp phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.
[1] - Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn cán bộ, nhân viên Văn phòng Trung ương Đảng tại Chiến khu Việt Bắc vào dịp Tết Nguyên đán năm 1950.
Nguyễn Bằng