Báo cáo tổng kết của cơ quan thuế cho thấy trong năm 2023, ngành thuế triển khai nhiệm vụ, công tác thuế trong tình hình chính trị, kinh tế - xã hội thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, ảnh hưởng không nhỏ đến sự hồi phục và đà tăng trưởng kinh tế trong nước. Tuy nhiên, nhờ sự quyết tâmcủa cả hệ thống chính trị; sự chủ động trong công tác điều hành của Bộ Tài chính, sự nỗ lực của Tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức, người lao động, ngành Thuế đã đạt được những kết quả quan trọng:
Hoàn thành vượt dự toán thu NSNN năm 2023
Tổng thu do cơ quan thế quản lý tính đến ngày 20/12/2023 đạt 1.396.430 tỷ đồng, đạt 101,7% dự toán, trong đó thu nội địa đạt 1.336.487 tỷ đồng, đạt 100,4% so dự toán; Có 29/63 địa phương đã hoàn thành dự toán thu năm 2023.
Thứ trưởng Cao Anh Tuấn phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị
Với quyết tâm hoàn thành cao nhất nhiệm vụ thu NSNN để tạo nguồn lực cho phát triển kinh tế theo Chỉ đạo của Thủ Tướng Chính phủ, toàn ngành thuế vẫn đang nỗ lực triển khai thực hiện thu quyết liệt trong những ngày cuối năm 2023. Theo đó ước thực hiện cả năm năm 2023, tổng thu do cơ quan thuế quản lý vượt khoảng 5,5% dự toán, bằng 95,4% so với thực hiện năm 2022. Trong đó, dự kiến 16/20 khoản thu, sắc thuế hoàn thành và hoàn thành vượt mức dự toán. 08/20 khoản thu, sắc thuế có mức tăng trưởng so cùng kỳ; 47/64 Cục Thuế hoàn thành và hoàn thành vượt mức dự toán thu NSNN năm 2023.
Để đạt được kết quả nêu trên, báo cáo của Tổng cục Thuế chỉ rõ ngay từ những ngày đầu tháng đầu, toàn ngành Thuế triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp tăng cường quản lý thu, chống thất thu gắn với đẩy mạnh cải cách TTHC, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp; tập trung rà soát quy trình, quy chế, đơn giản hóa thủ tục; triển khai mạnh mẽ ứng dụng CNTT; chú trọng công tác thanh tra, kiểm tra; thực hiện tốt các giải pháp thu hồi nợ đọng thuế, kiểm soát chặt chẽ tình hình kê khai, nộp thuế, hoàn thuế, tăng cường công tác tuyên truyền, đối thoại, giải đáp vướng mắc cho NNT.
Trong công tác xây dựng pháp luật, hoàn thiện thể chế: Tổng cục Thuế đã tham mưu Bộ Tài chính trình Chính phủ đã ban hành 01 Nghị quyết của Quốc hội, 01 đề án trình Thủ tướng Chính phủ, 02 Nghị định trình Chính phủ, 01 Thông tư trình Bộ Tài chính. Trong đó, nổi bật là Nghị quyết số 107/2023/QH15 ngày 29/11/2023 của Quốc hội về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu. Bước đi này không chỉ góp phần tăng nguồn thu cho Ngân sách nhà nước, mà còn phù hợp với thông lệ quốc tế, giảm thiểu hiện tượng trốn thuế, tránh thuế, chuyển giá, chuyển lợi nhuận từ các tập đoàn đa quốc gia.
Việc ban hành kịp thời những văn bản pháp luật này đã góp phần tích cực trong việc hoàn thiện hành lang pháp lý về quản lý thuế, tháo gỡ khó khăn, tạo thuận lợi cho người nộp thuế, cải cách thủ tục hành chính, phù hợp với chủ trương về cải cách hành chính của Quốc hội, Chính phủ, góp phần thu hút đầu tư, khuyến khích sản xuất kinh doanh; đồng thời cũng đảm bảo chính sách rõ ràng, minh bạch, đơn giản, giảm thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người nộp thuế, cho công tác quản lý thuế và hiện đại hoá quản lý thuế.
Năm 2023 cũng ghi dấu ấn đậm nét của cơ quan thuế trong triển khai hiệu quả các giải pháp hỗ trợ về thuế cho cộng đồng doanh nghiệp và người dân vượt qua khó khăn, phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh. Tổng số tiền thuế, tiền thuê đất thuộc diện được gia hạn, miễn, giảm là 165.026 tỷ đồng, trong đó: số tiền thuế, tiền thuê đất thuộc diện được gia hạn là 106.946 tỷ đồng; số tiền thuế, tiền thuê đất được miễn, giảm là 58.080 tỷ đồng.
Việc ban hành và thực hiện các giải pháp nêu trên đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ và đánh giá cao của cộng đồng doanh nghiệp, người dân; góp phần hỗ trợ doanh nghiệp, người dân vượt qua khó khăn, ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh để đóng góp vào kết quả tích cực về phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước.
Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ hiện đại trong quản lý thuế
Ngành Thuế cũng đã nỗ lực thực hiện các giải pháp quản lý thuế theo xu ướng hiện đại dựa trên hệ thống công nghệ thông tin tiên tiến, quản lý trên sở phân tích rủi ro, trên các hệ thống dữ liệu lớn hay áp dụng AI trong quản lý.
Ông Mai Xuân Thành, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế điều hành tại Hội nghị
Đáng chú ý, với việc áp dụng hệ thống Hóa đơn điện tử, chỉ sau hơn 1 năm triển khai trên phạm vi toàn quốc, tổng số lượng hóa đơn đã tiếp nhận và xử lý đạt gần 6,1 tỷ hóa đơn, trong đó 1,7 tỷ hóa đơn có mã; hơn 4,4 tỷ hóa đơn không mã.
Đồng thời, ngành Thuế triển khai mở rộng chương trình hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền với kết quả hơn 38,5 nghìn cơ sở kinh doanh đã đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế khởi tạo từ máy tính tiền với số lượng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền đã tiếp nhận là trên 84,2 triệu hóa đơn.
Để khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn, cũng như tạo lập thói quen tiêu dùng văn minh, mua bán hàng hóa, dịch vụ phải có hóa đơn, chứng từ, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Tổng cục Thuế cũng đã triển khai Chương trình hóa đơn may mắn. Năm 2023, cơ quan thuế đã tổ chức trao 3.532 giải thưởng với tổng số tiền là hơn 9,6 tỷ đồng.
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Tài chính về công tác triển khai hóa đơn điện tử đối với hoạt động kinh doanh xăng dầu, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo các Cục Thuế địa phương tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát, thúc đẩy việc triển khai phát hành hóa đơn điện tử sau từng lần bán hàng. Kết quả đến nay đã có trên 2.700 cửa hàng xăng dầu Petrolimex thực hiện phát hành hóa đơn điện tử sau từng lần bán hàng.
Bên cạnh đó, nhằm ngăn chặn hành vi trục lợi, trốn thuế bằng việc mua bán và sử dụng hóa đơn điện tử không hợp pháp, Tổng cục Thuế đã triển khai nhiều giải pháp mang lại hiệu quả cao. Điển hình như việc xây dựng ứng dụng hệ số K, hay chính thức đưa vào vận hành Đề án “Hệ thống phân tích cơ sở dữ liệu và quản lý hóa đơn điện tử” trên cơ sở phân tích dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo từ tháng 4 năm nay. Giải pháp này góp phần quan trọng trong việc tạo môi trường kinh doanh lành mạnh bình đẳng cho cộng đồng doanh nghiệp và người nộp thuế.
Đẩy mạnh công tác quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số
Năm 2023, Tổng cục Thuế đã triển khai mạnh mẽ và có hiệu quả công tác quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số. Cổng Thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài đã đưa Việt Nam trở thành một trong những nước đi đầu trong khu vực ASEAN trong việc thu thuế từ qua cổng Thông tin điện tử đối với nhà cung cấp nước ngoài xuyên biên giới.
Đến nay đã có 74 nhà cung cấp nước ngoài đăng ký, kê khai và nộp thuế qua Cổng TTĐT dành cho nhà cung cấp nước ngoài. Tổng số thuế các nước ngoài đã nộp là 8.096 tỷ đồng, trong đó đã có 6.896 tỷ đồng khai, nộp trực tiếp qua qua Cổng Thông tin điện tử và 1.200 tỷ đồng do các bên Việt Nam khấu trừ nộp thay.
Đối với Cổng thông tin thương mại điện tử của Tổng cục Thuế, đến nay cũng đã ghi nhận 357 sàn giao dịch thương mại điện tử thực hiện việc cung cấp thông tin… Đồng thời, đến nay cơ quan thuế đã tiến hành truy thu, xử lý vi phạm đối với 179 doanh nghiệp và 1.061 cá nhân có hoạt động kinh doanh trên sàn giao dịch thương mại điện tử với số tiền khoảng 275 tỷ đồng.
Toàn cảnh Hội nghị
Bên cạnh đó, để đẩy mạnh công tác chuyển đổi số, ngành thuế đã triển khai các ứng dụng bản đồ số như bản đồ số về giá đất, giá chuyển nhượng bất động sản, bản đồ số các mỏ khoáng sản, bản đồ số hộ kinh doanh. Trong đó, bản đồ số hộ kinh doanh đã được xây dựng và đưa vào triển khai trên ứng dụng Etax Mobile giúp cho cơ quan thuế quản lý người nộp thuế một cách trực quan, nắm bắt tốt địa bàn nhằm thu đúng, thu đủ, thu kịp thời, chống sót hộ, chống thất thu ngân sách, đồng thời tăng cường vai trò giám sát của người dân và giữa các hộ kinh doanh với nhau, tạo công bằng, minh bạch..
Nỗ lựcđể kết thúc năm 2023 đạt 110% dự toán NSNN
Trước những thành quả đã đạt được của cơ quan thuế thay mặt Bộ Tài chính, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn chúc mừng ngành thuế đến thời điểm này đã cơ bản hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN được Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính giao.
Chia sẻ thêm về những khó khăn và nỗ lực của ngành trong công tác điều hành ngân sách, Thứ trưởng cho biết, trong bối cảnh tình hình kinh tế chính trị trên thế giới có những biến động hết sức khó lường, cộng với những khó khăn nội tại của nền kinh tế, ngay từ Quý 4/2022, chúng ta đã lường trước được những khó khăn của năm 2023. đã luôn bám sát diễn biến nền kinh tế, tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp quản lý thu, khai thác các khoản thu tiềm năng; tập trung đánh giá, xây dựng xây dựng dự toán năm 2023 sát với tình hình kinh tế xã hội. Hàng loạt các giải pháp đã được ngành Tài chính, Tổng cục Thuế đề xuất, trình cấp có thẩm quyền hoặc ban hành theo thẩm quyền để tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp. “Trong năm 2023 có rất nhiều khó khăn nhưng ngành thuế đã cố gắng thực hiện các giải pháp quản lý thuế để hoàn thành nhiệm vụ, đến ngày 20/12/2023 Tổng thu ngành Thuế quản lý (không kể dầu) đã đạt 1.368.936 tỷ đồng, bằng 103% so dự toán; 16/20 khoản thu hoàn thành và vượt; cập nhật 47/64 cục đạt và vượt dự toán. Cả 3 Khu vực sản xuất kinh doanh đều đã vượt dự toán. Thay mặt Ban cán sự Đảng, Lãnh đạo Bộ một lần nữa xin nhiệt liệt biểu dương kết quả của ngành Thuế trong năm 2023.”, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn nói.
Thứ trưởng Cao Anh Tuấn trao Cờ thi đua của Bộ Tài chính cho Tổng cục Thuế
Bên cạnh đó, theo Thứ trưởng vẫn còn những hạn chế khi 17/64 Cục Thuế chưa hoàn thành dự toán. Dù có cả nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân khách quan nhưng Thứ trưởng cho rằng cơ quan thuế địa phương chưa sâu sát tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương; việc phối hợp với các cơ quan, ban, ngành trên địa bàn còn có những hạn chế nhất định, thiếu thường xuyên. Công tác quản lý hoàn thuế và hóa đơn điện tử cho thấy chúng ta vẫn chưa thật sự chủ động, chưa có sự truyền thông, phản hồi kịp thời cho dư luận. Đầu tư hạ tầng, hệ thống công nghệ thông tin tuy đã nỗ lực nhưng vẫn còn chưa đáp ứng tiến độ chuyển đổi số trong quản lý. Và một số công việc khác mà tôi cho là chúng ta có thể cố gắng làm được tốt hơn nữa. “Tôi đề nghị các đồng chí rà soát thêm những vấn đề trên để khắc phục trong quá trình triển khai nhiệm vụ, chương trình công tác thuế năm 2024 được tốt hơn”, Thứ trưởng yêu cầu.
Tuy thời gian kết thúc năm chỉ còn 10 ngày, Thứ trưởng đề nghị ngành thuế cần tiếp tục thực hiện các giải pháp nghiệp vụ chức năng quản lý thuế; các nhiệm vụ trọng tâm của năm 2023, trong đó thực hiện ”thu đúng thu đủ, kịp thời và đạt khoảng 110% dự toán nguồn thu do ngành thuế quản lý”.
Quyết tâm triển khai thực hiện thành công nhiệm vụ công tác thuế năm 2024
Quốc Hội đã thông qua Nghị quyết về dự toán NSNN năm 2024, theo đó nhiệm vụ thu NSNN của cơ quan thuế là 1.486.413 tỷ đồng. Đây là nhiệm vụ hết sức nặng nề. Để đạt được mục tiêu đề ra, ngành Thuế xác định tập trung nguồn lực, triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp quản lý thu, chống thất thu ngân sách, thu hồi nợ thuế, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước năm 2024 được Quốc hội giao là 1.486.413 tỷ đồng. Trong đó: Thu dầu thô là 46.000 tỷ đồng; Thu nội địa là 1.440.413 tỷ đồng.
Chia sẻ thêm về nhiệm vụ và giải pháp thực hiện của cơ quan thuế năm 2024, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn đồng tình với 10 nhóm giải pháp đã được đưa r a và các ý kiến tham luận tại Hội nghị.
Ngoài ra, Thứ trưởng đề nghị Lãnh đạo ngành thuế nghiên cứu thêm một số giải pháp trong quá trình thực hiện.
Trước hết, phấn đấu 3/33 địa phương đều hoàn thành dự toán được giao. Trong đó, quan tâm chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội toàn quốc giai đoạn 2021-2026; Địa phương là 2020-2025. Đối với các Cục Thuế chưa hoàn thành dự toán Thứ trưởng đề nghị Tổng cục Thuế chủ động tăng cường chỉ đạo, giao ban với các Cục Thuế để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cũng như định hướng, điều hành công tác thu ngân sách nhà nước đáp ứng tiến độ chung của cả nước. Trường hợp cần thiết có thể tổ chức các Hội nghị chuyên đề tăng tốc thu ngay từ đầu năm.
Bên cạnh đó, Tổng cục Thuế nâng cao chất lượng và đẩy nhanh tiến độ xây dựng văn bản quy phạm pháp luật về quản lý thuế, đặc biệt chú ý đến nội dung rất mới, rất khó nhưng quan trọng là Nghị định hướng dẫn về Nghị quyết thuế tối thiểu toàn cầu. Theo Thứ trưởng, liên quan đến vấn đề này, tuy số thu ko lớn nhưng quan trọng nhất thể hiện quyền thu thuế của Việt Nam.
Đại diện một số tập thể, cá nhân nhận các hình thức thi đua vì những thành tích xuất sắc trong công tác thuế
Đối với 2 Nghị định Tổng cục Thuế đang chủ trì là Nghị định sửa đổi bổ sung Nghị 132/2020/NĐ-CP về quản lý thuế đối với giao dịch liên kết; Nghị định 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn chứng từ, đơn vị chủ trì cần chủ động rà soát, tổng hợp, đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định phù hợp với thực tế, có nghiên cứu kinh nghiệm các nước và cập nhật những thông lệ quốc tế tốt, đáp ứng được tiến trình hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng của đất nước. Quá trình xây dựng quy phạm pháp luật cần tạo ra khuôn khổ pháp lý minh bạch, rõ ràng để giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp được thuận lợi, nhanh chóng, đồng thời cũng giúp người công chức yên tâm thực hiện nhiệm vụ được giao, không e ngại, lo sợ khi đã tuân thủ đầy đủ các quy định, quy trình có liên quan.
Thứ trưởng đặc biệt yêu cầu cần làm tốt hơn nữa công tác tuyên truyền và hỗ trợ người nộp thuế., chủ động cung cấp thông tin về những vấn đề thu hút sự chú ý, quan tâm của dư luận xã hội. “Tổng cục Thuế cần quán triệt và nâng cao nhận thức toàn hệ thống thuế về vai trò và ý nghĩa rất quan trọng của công tác truyền thông chính sách theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ: Truyền thông chính sách phải để “Dân biết - dân hiểu - dân tin - dân theo - dân làm - dân thụ hưởng”, Thứ trưởng yêu cầu.
Cơ quan thuế cần đẩy mạnh hơn nữa chuyển đổi số, song song với việc đầu tư, nâng cấp hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin cần phải nghiên cứu, phát triển các ứng dụng mới, hiện đại, có khả năng xử lý dữ liệu lớn và phân tích chuyên sâu vào công tác quản lý thuế.. Đưa công tác hiện đại hóa trở thành một điểm sáng của hệ thống thuế, góp phần thực hiện Chương trình Chuyển đổi số quốc gia và Kế hoạch Chuyển đổi số của Bộ Tài chính.
Về việc triển khai hóa đơn điện tử, Thứ trưởng nhấn mạnh cần quyết liệt triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền và hóa đơn trong lĩnh vực xăng dầu theo đúng quy định pháp luật và tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Thứ trưởng cho rằng hiện nay việc triển khai của các doanh nghiệp, địa phương còn chậm, nhiều lý do để trì hoãn.
Ngoài ra, tiếp tục nâng cao chất lượng thanh tra, kiểm tra thuế, tăng cường quản lý hoàn thuế, nợ thuế, chống thất thu ngân sách nhà nước trên cơ sở áp dụng đầy đủ các quy định, nguyên tắc quản lý rủi ro về thuế. Cần xác định các lĩnh vực/doanh nghiệp có rủi ro cao về thuế trong từng nhóm công tác quản lý thuế cụ thể để đề xuất các biện pháp nghiệp vụ cụ thể và ưu tiên tập trung nguồn lực kiểm soát.
Cuối cùng, Thứ trưởng nhắc nhở, Bộ Tàichính là Bộ quản lý đa ngành lĩnh vực gần 100 nghìn cán bộ, công chức, người lao động. Trong đó, riêng số lượng CBCC người lao động của cơ quan thuế ước đạt 40 nghìn người. Do đó cần thực hiện kỷ luật kỷ cương ngành, trau dồi nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp và và nâng cao đạo đức công vụ.
Thứ trưởng bày tỏ tin tưởng, với những kết quả, nền tảng đã đạt được trong năm 2023, toàn thể lãnh đạo, công chức, viên chức và người lao động trong hệ thống thuế sẽ đồng lòng, quyết tâm, nỗ lực cao nhất nhằm nhằm khắc phục những hạn chế, tồn tại và tiếp tục phát huy cao nhất những kinh nghiệm, đổi mới trong thời gian qua để hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ chính trị được giao.
Châu An