Tham dự phiên họp có các thành viên Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 101/2023/QH15 của Quốc hội về rà soát văn bản quy phạm pháp luật; Thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội; đại diện Lãnh đạo các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao.
Phiên họp được tổ chức nhằm nhìn nhận toàn diện những kết quả cũng như những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện công tác rà soát hệ thống VBQPPL, thực hiện Nghị quyết số 101/2023/QH15 và trao đổi về kế hoạch hoạt động của Tổ công tác trong năm 2024.
Phát hiện một số nội dung mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập, vướng mắc
Báo cáo tại cuộc họp, Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản QPPL, Bộ Tư pháp Hồ Quang Huy, đại diện Bộ phận Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ cho biết, Chính phủ đã thực hiện rà soát tổng số 523 VBQPPL gồm 66 luật, 02 pháp lệnh, 08 nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; 167 nghị định, 63 quyết định của Thủ tướng Chính phủ và 217 văn bản do các cơ quan khác ở Trung ương ban hành.
Qua rà soát đã phát hiện một số nội dung mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập, vướng mắc trong các luật, văn bản dưới luật có liên quan. Cụ thể, 18 lĩnh vực trong 22 lĩnh vực trọng tâm được nêu tại Nghị quyết số 101/2023/QH15 (đấu thầu, đấu giá, đầu tư công, quản lý, sử dụng đất đai, tài sản công, tài chính công, hợp tác công tư, đầu tư, môi trường, xây dựng, kinh doanh bất động sản, ngân hàng, tài chính, tự chủ tài chính, chứng khoán, doanh nghiệp, giám định, định giá) có quy định mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập, vướng mắc; 04 lĩnh vực (gồm: xã hội hóa các dịch vụ công, ngân sách nhà nước, quy hoạch, trái phiếu) qua rà soát chưa phát hiện có mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập, vướng mắc. Đối với các văn bản không thuộc 22 lĩnh vực trọng tâm, qua rà soát cũng phát hiện một số nội dung bất cập, vướng mắc được phản ánh, kiến nghị liên quan đến các luật, nghị định, thông tư thuộc các lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn, văn hóa, khoa học và công nghệ…
Ngoài các nội dung đã được tổng hợp, phân tích, đánh giá tại 25 Phụ lục thành phần kèm theo Báo cáo, các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước, Đoàn đại biểu Quốc hội bước đầu phát hiện và cho rằng vẫn còn quy định tại các luật, nghị định, thông tư thuộc một số lĩnh vực quản lý nhà nước có vướng mắc, bất cập, có thể kể đến như: lĩnh vực y tế, tài nguyên và môi trường, bổ trợ tư pháp, xử lý vi phạm hành chính, thi hành án dân sự, ngân sách nhà nước, quy hoạch, năng lượng nguyên tử, điện lực, đầu tư, phòng chống tham nhũng, hình sự, tố tụng hình sự, văn hóa, du lịch, thể thao, giáo dục, nông nghiệp và phát triển nông thôn, khoa học và công nghệ, lao động thương binh và xã hội…
Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật Hồ Quang Huy báo cáo tại cuộc họp.
Theo đánh giá, việc tổ chức thực hiện Kế hoạch được Tổ công tác triển khai chủ động, tích cực, kịp thời, bài bản, khoa học và hiệu quả với các hình thức khác nhau, trong đó đã tăng cường tổ chức các hoạt động hội thảo, lấy ý kiến rộng rãi nhằm nắm bắt, tiếp nhận các thông tin phản ánh về nhóm văn bản quy phạm pháp Tổ công tác thực hiện rà soát, cho ý kiến độc lập. Bên cạnh đó, với vai trò là Cơ quan thường trực của Tổ công tác, Bộ Tư pháp đã kịp thời đôn đốc, kết nối, hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ cho các bộ, ngành tổ chức thực hiện rà soát, xử lý kết quả rà soát VBQPPL. Về cơ bản, các bộ, ngành đã tập trung, nghiêm túc thực hiện việc rà soát và xử lý kết quả văn bản.
"Tuy nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số 101/2023/QH15 là công việc khó do phạm vi rà soát rộng, thời gian thực hiện gấp, quy mô triển khai trên cả nước, nhưng với tinh thần khẩn trương, trách nhiệm từ khắp các bộ, ngành, địa phương trên cả nước, đặc biệt là từ bộ phận Thường trực của Tổ công tác, Chính phủ đã phối hợp chặt chẽ với Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội trong quá trình thực hiện tổng hợp, xây dựng Báo cáo rà soát và 25 Phụ lục kèm theo", Cục trưởng Hồ Quang Huy nhấn mạnh.
Ngoài ra, sau khi rà soát văn bản QPPL theo Nghị quyết số 101/2023/QH15, một số hạn chế vẫn còn tồn tại như: một số nội dung mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập được phát hiện qua rà soát và phương án đề xuất xử lý sau rà soát còn chưa cụ thể; nội dung được nêu trong báo cáo rà soát của một số bộ, ngành, địa phương chưa chính xác; trong nhiều trường hợp, vấn đề được cho là vướng mắc, bất cập thực chất là do cách hiểu và áp dụng pháp luật, không phải do các quy định của pháp luật hoặc do quan điểm, chính sách quản lý nhà nước đối với vấn đề được điều chỉnh tại thời điểm ban hành. Quy định của pháp luật trong phạm vi các lĩnh vực được rà soát vẫn tồn tại một số mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập, chưa cụ thể; ngôn ngữ sử dụng trong một số văn bản chưa đáp ứng yêu cầu “chính xác, phổ thông, cách diễn đạt phải rõ ràng, dễ hiểu” theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2020) dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau...
Đại diện một số cơ quan phát biểu cho ý kiến tại cuộc họp.
Nâng cao chỉ đạo trực tiếp, thường xuyên của thành viên Tổ công tác
Cho ý kiến tại cuộc họp, đại diện Lãnh đạo các cơ quan, Bộ, ngành đánh giá cao Bộ Tư pháp, cơ quan thường trực của Tổ công tác trong việc tham mưu, tổng hợp kết quả rà soát hệ thống hóa VBQPPL và sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan có liên quan; đánh giá kỹ những khó khăn, vướng mắc, chồng chéo, mâu thuẫn để kịp thời có biện pháp khắc phục. Đồng thời các đại biểu cũng nhất trí cao đối với Kế hoạch triển khai nhiệm vụ tại Nghị quyết số 110/2023/QH15 và đề nghị thành viên Tổ công tác cần tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, tiếp tục thực hiện rà soát VBQPPL thường xuyên, liên tục; nhận thức của chủ thể áp dụng pháp luật và cơ chế phối hợp giữa các cơ quan nhà nước với các cơ quan, tổ chức liên quan tổ chức thi hành pháp luật cần bảo đảm liên thông, chặt chẽ, kịp thời.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long phát biểu tại cuộc họp.Phát biểu kết luận cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long ghi nhận và đánh giá cao sự nỗ lực của thành viên Tổ công tác, Bộ phận Thường trực và đại diện cho các bộ, ngành trong việc thực hiện Nghị quyết số 101/2023/QH15 của Quốc hội. Các thành viên đã chủ động nghiên cứu, xây dựng tài liệu tổng kết nhiệm vụ rà soát hệ thống VBQPPL, nhất là trong quá trình xem xét, rà soát 523 văn bản, trong đó có nhiều Luật, pháp lệnh, Nghị quyết của Quốc hội, Nghị định của Chính phủ, 63 quyết định của Thủ tướng Chính phủ và 217 văn bản do các cơ quan khác ở trung ương ban hành; xây dựng đề cương báo cáo cấp có thẩm quyền về kết quả rà soát.
Để nâng cao kết quả và hiệu quả của các văn bản QPPL, Bộ trưởng Lê Thành Long đề nghị các bộ, ngành cần đẩy mạnh vai trò và trách nhiệm của mình trong việc tự rà soát các văn bản do bộ, ngành mình ban hành. Các Bộ, cơ quan ngang bộ cũng cần khẩn trương gửi báo cáo tình hình xử lý kết quả rà soát, trong đó cần lưu ý làm rõ phương án và kết quả xử lý đối với văn bản được chỉ ra còn bất cập, vướng mắc, hạn chế. Trên cơ sở các Báo cáo do Bộ, cơ quan ngang Bộ gửi về Bộ Tư pháp, Bộ phận Thường trực Tổ công tác sẽ khẩn trương tổng hợp, tổ chức họp lấy ý kiến cụ thể của các Bộ, cơ quan ngang Bộ về tính chính xác đối với nội dung thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ, ngành đó để hoàn thiện dự thảo Báo cáo. Đối với các kiến nghị có sự thống nhất là còn bất cập, vướng mắc thì cần sớm kiến nghị cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung.
Thu Nga - Trung tâm Thông tin