Bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, giữ nước từ khi nước chưa nguy; nhìn lại 10 năm qua và dự báo bối cảnh tình hình đến năm 2030, tầm nhìn 2045
( Phát biểu của đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tại Hội thảo khoa học)
Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh phát biểu tại Hội thảo khoa học
Kính thưa Đồng chí Đại tướng GS. TS. Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ trưởng Bộ Công an;
Thưa các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Bộ Công an, và các ban, bộ, ngành;
Thưa các nhà khoa học cùng toàn thể các đồng chí!
Trong lịch sử dựng nước và giữ nước, ông cha ta đã đúc kết những kinh nghiệm quý báu, đề ra những kế sách “sâu rễ, bền gốc” giữ yên giang sơn, bờ cõi quốc gia, bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc. Đó là bài học về “lấy dân là gốc”, tinh thần “đem đại nghĩa thắng hung tàn, lẩy chí nhân thay cường bạo”, bảo đảm “quốc phú, binh cường, nội yên, ngoại tĩnh”, kế sách về ‘‘''khoan thư sức dân”, “tu trí lực” trong thời bình để “non sông nghìn thuở vững âu vàng”... đã tạo nên tư tưởng, triết lý kết tinh những giá trị văn hóa, nghệ thuật dựng nước và giữ nước hết sức đặc sắc của dân tộc Việt Nam.
Kế thừa những tinh hoa triết lý của các bậc tiền nhân, kiên định và vững vàng trên nền tảng chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tổng kết những bài học kinh nghiệm được rút ra trong quá trình đấu tranh giành độc lập dân tộc, giải phóng, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Đảng ta đã bổ sung, phát triển sáng tạo, từng bước hình thành quan điểm về: “bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, giữ nước từ khi nước chưa nguy”, thể hiện tư duy lý luận mang tầm nhìn chiến lược toàn diện và sâu sắc về quốc phòng, an ninh, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới.
Hôm nay, Bộ Công an cùng với Hội đồng Lý luận Trung ương tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia: “Bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, giữ nước từ khi nước chưa nguy; nhìn lại 10 năm qua và dự bảo bối cảnh tình hình đến năm 2030, tầm nhìn 2045” nhằm làm rõ, phân tích sâu sắc hơn những vấn đề lý luận và tổng kết thực tiễn vận dụng quan điểm hết sức quan trọng này trong giai đoạn vừa qua; kiến nghị, đề xuất những nhận thức mới phục vụ công tác tổng kết, đánh giá 10 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; góp phần đẩy mạnh triển khai thực hiện thắng lợi toàn diện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII theo tinh thần của Hội nghị Trung ương giữa nhiệm kỳ.
Thay mặt Ban Tổ chức, tôi xin gửi tới các đồng chí lãnh đạo Bộ Công an, Ban, Bộ, ngành, các đồng chí tướng lĩnh, sỹ quan, các nhà khoa học, các quý vị đại biểu, khách quý lời chào và lời chúc mừng tốt đẹp nhất. Chúc các đồng chí mạnh khoẻ, hạnh phúc và nhiều thành công!
Thưa các đồng chí,
Nhìn lại 10 năm qua, công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của chúng ta diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới thay đổi nhanh chưa từng thấy, có nhiều bất ổn, bất định và đột biến, rủi ro khó lường. Trong hơn 3 năm qua, chúng ta đã chứng kiến đại dịch COVID-19, thảm họa một trăm năm mới xảy ra một lần, cướp đi sinh mạng của hơn 6,9 triệu người, khiến cho hơn 765 triệu người trên toàn thế giới nhiễm bệnh. Riêng ở Việt Nam, hơn 43 nghìn người đã tử vong, gây ra những đau thương, mất mát không gì có thể bù đắp cho nhiều gia đình và toàn xã hội.
Mới chỉ cách đây hơn một năm, chúng ta dù có lạc quan đến mấy cũng khó có thể hình dung về một cuộc xung đột giữa Nga và Ukraina lại có thể nổ ra ngay giữa lòng châu Âu và chưa thể đoán định bao giờ chấm dứt. Ở nhiều nơi trên thế giới, nội chiến bùng nổ nghiêm trọng, bất ổn chính trị-xã hội kéo dài và những điểm nóng diễn ra phức tạp, luôn có nguy cơ leo thang trở thành xung đột vũ trang đang gây ra những quan ngại sâu sắc trong cộng đồng quốc tế. Mặc dù hòa bình, hợp tác và phát triển là xu hướng chính, luôn là khát vọng, mong muốn của nhân loại tiến bộ, nhưng điều đó lại đang đứng trước những thách thức bởi tác động của tư duy cạnh tranh chiến lược, chính trị cường quyền, chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, những đòi hỏi phi lý, sự áp đặt nước lớn, những hành động đề cao sức mạnh đơn phương, trái ngược luật pháp và chuẩn mực quốc tế cùng với những mâu thuẫn sắc tộc, tôn giáo, tranh chấp lãnh thổ và các cuộc đua tranh, giành giật tài nguyên.
Các quốc gia ngày nay đang đứng trước nhiều cơ hội mới song cũng phải đối mặt với không ít rủi ro, xáo trộn và đảo chiều trong quá trình phát triển. Sau thời kỳ bị tác động nghiêm trọng bởi đại dịch COVID-19, nền kinh tế thế giới vẫn nằm trong vòng xoáy tăng trưởng thấp, đối mặt với nguy cơ suy thoái cao, nhất là khi các đầu tàu kinh tế lớn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Mặc dù xu thế hội nhập và tự do hóa lan rộng, cạnh tranh kinh tế, chiến tranh thương mại, nguy cơ khủng hoảng tài chính đang trở nên gay gắt, cận kề hơn. Biến đổi khí hậu tiếp tục gây ra những hậu quả ngày càng nghiêm trọng cùng với tác động của các vấn đề an ninh phi truyền thống có thể làm đảo chiều các thành quả kinh tế-xã hội của nhiều nước. Tốc độ tiến bộ nhanh chóng của khoa học công nghệ mang đến cho nhân loại cơ hội thay đổi chưa từng có tiền lệ, nhưng cũng đặt ra những thách thức rất mới đối với an ninh quốc gia, an ninh con người, an ninh mạng, an ninh văn hoá cùng các vấn đề về đạo đức, ý thức trách nhiệm và năng lực cá nhân, đòi hỏi các chính phủ phải liên tục điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện luật pháp, chính sách và quản lý phát triển.
Dưới tác động phức tạp của tình hình thế giới, khu vực và hậu quả nặng nề của đại dịch COVID-19, biến đổi khí hậu, thiên tai, bão lũ bất thường, sự chống phá quyết liệt, thường xuyên của các thế lực xấu, thù địch, phản động, Đảng ta, đất nước ta vẫn vững vàng vượt qua mọi khó khăn, thách thức, đẩy mạnh tiến trình đổi mới, đạt được những kết quả quan trọng, toàn diện trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Quán triệt sâu sắc nguyên tắc: Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, phù hợp với thực tiễn thay đổi nhanh chóng, chúng ta đã bổ sung, phát triển nhận thức, hoàn thiện tư duy lý luận, xây dựng và tổ chức thực hiện có hiệu quả các chủ trương, đường lối chiến lược về bảo vệ an ninh quốc gia, bảo vệ Tổ quốc, củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh; mở rộng, nâng tầm, triển khai đồng bộ, toàn diện, linh hoạt hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế; bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ vững ổn định chính trị và môi trường hòa bình để xây dựng, phát triển đất nước.
Với vai trò là lực lượng vũ trang trọng yếu, đặc biệt tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, là “thanh bảo kiếm sắc bén” và “khiên chắn vững chắc” của chế độ, lực lượng Công an nhân dân đã có những đóng góp rất to lớn cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc; thể hiện nổi bật trong việc quán triệt sâu sắc, cụ thể hoá và tổ chức triển khai quan điểm chiến lược: “bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, giữ nước từ khi nước chưa nguy ” của Đảng ta trong tình hình mới. Lực lượng Công an nhân dân đã khẳng định vị thế, vai trò nòng cốt trong nhiệm vụ bảo vệ, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, kỷ cương, an toàn xã hội; kịp thời phát hiện, ngăn chặn, đập tan các hoạt động khủng bố, các vụ kích động chống đối, biểu tình, bạo loạn, gây rối an ninh, trật tự; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh quyết liệt, có hiệu quả với những hoạt động chống phá, luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, phản động; tích cực mở rộng quan hệ đối ngoại, nhất là đối ngoại an ninh của đất nước; kiên quyết đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, bảo vệ cuộc sống bình yên của nhân dân. Đặc biệt, lực lượng Công an nhân dân đã tổ chức đồng bộ, phối hợp chặt chẽ có hiệu quả với các cơ quan liên quan tích cực đấu tranh, phát hiện, xử lý nghiêm các vụ việc tham nhũng, tiêu cực, các biểu hiện suy thoái, "tự diễn biến", "tự chuyển hoá” trong nội bộ, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, tạo sức cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe rất lớn, góp phần bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân, giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương xã hội.
Thưa các đồng chí,
Hội thảo khoa học hôm nay có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với lực lượng Công an nhân dân trong việc tiếp tục cụ thể hoá, thực tiễn hoá và triển khai quan điểm chiến lược: “Bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, giữ nước từ khi nước chưa nguy” trong tình hình mới trên một số vấn đề cơ bản sau đây:
(1)- Chủ động nắm bắt, nghiên cửu, phân tích, dự báo chỉnh xác tình hình thể giới, khu vực, trong nước, ứng phó kịp thời, hiệu quả, không để bị động, bất ngờ. Cần sớm phát hiện, xử lý kịp thời có hiệu quả các tình huống, làm thất bại mọi âm mưu chống phá của các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị; triệt tiêu các nhân tố bất lợi, mất ổn định; loại trừ các nguy cơ đe dọa, uy hiếp từ sớm, ngay từ trong nguyên nhân, điều kiện hình thành, từ xa về không gian địa lý cả bên trong lẫn bên ngoài, theo phương châm: không dùng đến vũ lực và chiến tranh là thượng sách, lấy việc phòng ngừa từ xa, chuẩn bị từ sớm là chủ yếu, giữ vững thế chủ động chiến lược là quyết định để bảo đảm giành thắng lợi.
Điều đó đòi hỏi lực lượng Công an nhân dân nêu cao cảnh giác, chủ động nắm chắc tình hình từ cơ sở, từ khi các vấn đề an ninh trật tự phức tạp mới khởi nguồn để kịp thời tháo gỡ từ sớm, từ xa, “không để cái sảy nảy cái ung, không để ung thành họa”; chủ động tiến hành nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn để tham mưu với Đảng, Nhà nước các chủ trương, chính sách, pháp luật, giải pháp, cơ chế phù họp để bảo vệ lợi ích quốc gia dân tộc, chủ quyền và an ninh của đất nước, đề ra các kế sách bảo vệ, tự bảo vệ từ bên trong, chuẩn bị các điều kiện để bảo vệ Tổ quốc ngay trong thời bình; đồng thời, làm rõ và bổ sung những vấn đề lý luận - thực tiễn mới, giúp đưa chủ trương của Đảng đi vào cuộc sống.
(2)- Tăng cường tiềm lực, xây dựng lực lượng, thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân vững mạnh. Quán triệt sâu sắc, thực hiện thật tốt định hướng mục tiêu của Văn kiện Đại hội XIII về xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại. Không ngừng củng cố mối quan hệ mật thiết giữa Công an nhân dân với Quân đội nhân dân, bảo đảm phối hợp nhịp nhàng, hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, phục vụ phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Kết hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa xây dựng nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân với xây dựng nền quốc phòng toàn dân và thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc.
Là lực lượng gắn bó máu thịt với nhân dân, Công an nhân dân có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc xây dựng thế trận lòng dân vững chắc từ cơ sở. Cần phát huy hơn nữa vai trò nòng cốt của lực lượng công an cơ sở trong bảo đảm an ninh trật tự tại từng thôn, xóm, bản, làng, tổ dân phố, cơ quan, doanh nghiệp theo phương châm “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”; xây dựng hình ảnh người cán bộ, chiến sỹ, đảng viên Công an nhân dân mang phẩm chất: “vì nước quên thân, vì dân phục vụ”, “trọng dân, gần dân, tin dân, hiểu dân, học dân, dựa vào dân và có trách nhiệm với dân”, là công bộc, là người bạn của nhân dân, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 12-NQ/TW về đẩy mạnh xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
(3)- Phát huy sức mạnh tổng hợp quốc gia, gắn kết chặt chẽ hai nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, cần nhận thức sâu sắc nhiệm vụ xây dựng, phát triển đất nước là một “phương thức hữu hiệu” để bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa; giữ nước từ khi nước chưa nguy. Trước hết, phải bảo đảm phát triển nhanh và bền vững, khắc phục được nguy cơ tụt hậu trong phát triển; kết hợp chặt chẽ giữa giữa quốc phòng, an ninh và đối ngoại, giữa nguồn lực trong nước với nguồn lực bên ngoài, giữa phát triển kinh tế - xã hội, văn hoá, con người với củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh, tăng cường và thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ lưỡng dụng theo phương châm: phát triển để giữ vững quốc phòng, an ninh, bảo đảm quốc phòng, an ninh để phát triển và bảo đảm quốc phòng, an ninh trong phát triển.
Muốn hoàn thành được trọng trách của mình, lực lượng Công an nhân dân phải dựa vào dân, hết sức coi trọng bài học “dân là gốc”, nhân dân là trung tâm, là chủ thể, là cội nguồn sức mạnh trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc; huy động có hiệu quả mọi nguồn lực vật chất và tinh thần, nhất là sức sáng tạo to lớn của nhân dân và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, khơi dậy tinh thần yêu nước, ý chí tự cường, phát huy giá trị văn hoá, sức mạnh “mềm” Việt Nam, để văn hoá “soi đường cho quốc dân đi”, là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu, nguồn lực nội sinh và động lực to lớn để phát triển nhanh, bền vững đất nước.
(4)- Phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại, góp phần tạo lập môi trường hoà bình cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Thấm nhuần tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về “dĩ bất biến, ứng vạn biến” trong cách ứng xử của Việt Nam trước những thay đổi nhanh chóng của thế giới hiện nay. Kiên trì thực hiện đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; đa dạng hóa, đa phương hóa; là bạn tốt, là đối tác tin cậy với các nước; là thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế; cùng các nước xây dựng và củng cố lòng tin chiến lược vì hòa bình, hợp tác, phát triển trên nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, bình đẳng, tôn trọng luật pháp quốc tế và cùng có lợi.
Đặc biệt, cần phát huy đồng bộ vai trò của các lĩnh vực đổi ngoại quốc phòng và đổi ngoại an ninh trên nguyên tắc: đề cao đối thoại, thái độ chân thành và hành động thiết thực; mềm dẻo, linh hoạt trong xử lý mối quan hệ giữa hợp tác và đấu tranh, xác định đối tác và đối tượng; phát huy truyền thống hoà hiếu, nhân ái, khoan dung, trọng nghĩa tình của dân tộc, ủng hộ mạnh mẽ hoà bình và công lý; chọn chính nghĩa chứ không chọn bên; kiên trì thực hiện “bốn không”: không tham gia liên minh quân sự, không liên kết với nước này để chống lại nước kia, không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ Việt Nam để chống lại nước khác, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.
Thưa các đồng chí
Với những mục tiêu và ý nghĩa quan trọng nói trên, với tinh thần khoa học, trách nhiệm và tâm huyết, thay mặt Ban Tổ chức, tôi xin tuyên bố khai mạc Hội thảo.
Xin kính chúc sức khỏe các đồng chí, các quý vị đại biểu.
Chúc Hội thảo của chúng ta thành công tốt đẹp.
Xỉn trân trọng cảm ơn các đồng chí!