Thời gian qua, dưới sự chỉ đạo, định hướng của Chính phủ, ngành Ngân hàng đã nỗ lực không ngừng và phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành liên quan trong công cuộc chuyển đổi số và đã đạt được nhiều thành quả trên các trụ cột quan trọng: Chuyển đổi nhận thức, hoàn thiện thể chế, nâng cấp hạ tầng, ứng dụng khai thác dữ liệu và phát triển các mô hình ngân hàng số; cùng với công tác đảm bảo an ninh, an toàn…
Ngày 18/12/2023, Thống đốc NHNN đã ban hành Quyết định số 2345/QĐ-NHNN, có hiệu lực từ 01/7/2024. Việc triển khai quyết định này góp phần bảo đảm các giao dịch thanh toán trực tuyến chỉ được thực hiện bởi chính chủ tài khoản, qua đó sẽ nâng cao an ninh, an toàn, bảo mật cho các giao dịch thanh toán trực tuyến, giảm thiểu rủi ro gian lận, lừa đảo trong giao dịch thanh toán trực tuyến, cũng như phòng ngừa những vụ việc cho thuê, mượn, mua bán tài khoản thanh toán, ví điện tử sử dụng cho mục đích bất hợp pháp. Đây cũng là một trong những giải pháp góp phần bảo vệ khách hàng sử dụng dịch vụ ngân hàng.
Quyết định 2345 giúp tăng cường bảo vệ cho hàng rào công nghệ, an toàn bảo mật cho khách hàng
Bà Đoàn Hồng Nhung - Giám đốc Khối Bán lẻ Vietcombank phát biểu tại Hội thảo
Chia sẻ tại Hội thảo, bà Đoàn Hồng Nhung - Giám đốc Khối Bán lẻ, Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cho rằng, Quyết định 2345 của NHNN đã tăng cường một lớp bảo vệ vô cùng chặt chẽ cho hàng rào công nghệ của Vietcombank, bổ sung thêm tiện ích về an toàn bảo mật cho khách hàng của Vietcombank khi sử dụng phần mềm giao dịch điện thoại của Ngân hàng. Theo bà Nhung, rất khó cho các ngân hàng để kiểm soát hành vi khách hàng và bảo vệ lợi ích của khách hàng trên kênh số nếu không có sự chỉ đạo và hướng dẫn sát sao của NHNN trong thời gian qua, đặc biệt là với việc ban hành Quyết định 2345.
Theo số liệu thống kê, trong 16 ngày kể từ ngày cập nhật phần mềm mới cùng với yêu cầu xác thực sinh trắc học, Vietcombank đã ghi nhận 8,5 triệu người sử dụng và xác thực bảo mật bằng phương pháp mới. Trong ngày 1/7 vừa qua, Vietcombank đã triển khai Xác thực sinh trắc học, đồng thời triển khai khai thác Dịch vụ xác thực điện tử của Bộ Công an. Số lượng khách hàng cùng lúc truy cập và thực hiện đăng ký sinh trắc học là vô cùng lớn đã gây ra một vài khó khăn nhất định, song ngay sau đó Vietcombank đã nhanh chóng cập nhật và cải thiện dịch vụ để đưa hoạt động giao dịch và đăng ký xác thực sinh trắc học thông suốt trở lại. Từ ngày 18/6 đến ngày 4/7, Vietcombank ghi nhận gần 1,9 triệu khách hàng đã xác thực sinh trắc học thành công.
Đối với khách hàng là người nước ngoài, Vietcombank đã thực hiện hỗ trợ đối tượng khách hàng này để thuận lợi đăng ký sinh trắc học khi xác thực giao dịch ngân hàng. Hiện nay, có khoảng 60 nghìn khách hàng là người nước ngoài đang sử dụng dịch vụ của Vietcombank đã được hỗ trợ, bằng hình thức hỗ trợ trực tiếp tại quầy, hoặc tại chính điểm làm việc của khách hàng (khách hàng làm việc tại khu công nghiệp, doanh nghiệp FDI…).
Nghiên cứu hơn 200 mẫu điện thoại thông minh để triển khai xác thực một cách thông suốt
Ông Pranav Seth - Giám đốc Khối Chuyển đổi Ngân hàng số, Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) cho biết, để đạt được con số ấn tượng một triệu người đăng ký sinh trắc học trong 02 ngày đầu tiên triển khai Quyết định 2345, Techcombank đã có kế hoạch thực hiện đối với nội bộ ngân hàng và đối với cả khách hàng, bằng việc phổ biến, truyền thông những lợi ích mà khách hàng sẽ nhận được khi xác thực sinh trắc học. Về mặt công nghệ, Techcombank cố gắng đơn giản hóa các thao tác cho khách hàng để ai cũng có thể thực hiện, không tốn nhiều thời gian mà vẫn bảo đảm an toàn. Từ tháng 12/2023, Techcombank đã xây dựng một đội ngũ dự án quy tụ 60 chuyên gia về trải nghiệm người dùng, quản lý sản phẩm phát triển công nghệ giúp gắn kết, kết nối khách hàng. Đồng thời, Techcombank cũng đã nghiên cứu và xây dựng kế hoạch quản trị rủi ro để có thể cung cấp một cơ sở hạ tầng đảm bảo yêu cầu, xử lý các vấn đề mà khách hàng có thể gặp phải trong quá trình cung cấp thông tin sinh trắc học.
Ông Pranav Seth - Giám đốc Khối Chuyển đổi Ngân hàng số, Techcombank phát biểu tại Hội thảo
Ông Pranav Seth cung cấp thêm thông tin, trong quá trình triển khai, Techcombank đã thực hiện nghiên cứu tới 200 mẫu điện thoại thông minh khác nhau, có vị trí kết nối NFC khác nhau để đảm bảo phục vụ các đối tượng khách hàng của mình. Thông qua việc nghiên cứu này, Techcombank phát triển hệ thống hạ tầng công nghệ đảm bảo việc cung cấp thông tin đến khách hàng thông qua nhiều hình thức, chẳng hạn khách hàng sử dụng thiết bị loại này thì sẽ có thao tác thanh toán như thế nào cho phù hợp với giao diện điện thoại của họ.
Bên cạnh đó, Techcombank cũng đẩy mạnh công tác truyền thông, thiết kế những hình minh họa, video hướng dẫn về cách cung cấp thông tin sinh trắc học; gửi email tới khách hàng hướng dẫn bằng văn bản hay thực hiện truyền thông trên mạng xã hội để tiếp cận những đối tượng trẻ.
Liên tục cảnh báo tới khách hàng về các hình thức lừa đảo và biện pháp phòng tránh
Chia sẻ tại Hội thảo, ông Lưu Danh Đức - Phó Tổng Giám đốc phụ trách Khối Công nghệ thông tin, Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB) cho rằng, các ngân hàng đều cố gắng dùng biện pháp kỹ thuật để chống lừa đảo, bảo vệ an toàn người dùng. Tuy nhiên, việc sử dụng các biện pháp kỹ thuật tỷ lệ thuận với những khó khăn trong trải nghiệm của người dân. Đây là bài toán khó cho ngân hàng vừa đảm bảo an ninh, vừa đảm bảo trải nghiệm tốt trong thanh toán cho khách hàng.
Ông Đức cho biết, tại SHB đã xây dựng hệ thống phòng thủ để ngăn ngừa tấn công mạng nhằm bảo vệ tối đa tài sản công cũng như tài sản của khách hàng trong hệ thống. Ngân hàng đã liên tục thực hiện các biện pháp cảnh báo tới khách hàng, đa dạng qua nhiều kênh như: tin nhắn, website, tại quầy giao dịch, các kênh báo chí,... về các hình thức lừa đảo và biện pháp phòng tránh. Bên cạnh đó, Ngân hàng đang tăng cường hơn nữa các biện pháp kỹ thuật như: mã hóa dữ liệu mạnh, bảo mật ứng dụng, trong đó có tuân thủ nghiêm ngặt Quyết định 2345 của NHNN về xác thực sinh trắc học trên giao dịch trực tuyến.
Ông Lưu Danh Đức - Phó Tổng Giám đốc phụ trách Khối Công nghệ thông tin, SHB
Ngân hàng cũng bổ sung nhiều biện pháp khác, chẳng hạn như: cài đặt hạn mức giao dịch, yêu cầu khách hàng thay đổi mật khẩu sau mỗi 03 tháng. Riêng đối với ngăn chặn giả mạo bằng Deepfake, SHB cũng đang tiến hành sử dụng công nghệ AI, Machine learning; áp dụng các giải pháp sinh trắc học nâng cao.
Đẩy mạnh công tác truyền thông từ nội bộ đến đại chúng
Đại diện Ngân hàng TMCP Quân đội (MB), ông Mai Huy Phương, Phó Giám đốc Khối Ngân hàng số đánh giá vai trò quan trọng của công tác truyền thông. Theo đó, các chương trình truyền thông của MB đều mang tính đồng bộ, tổng thể, là truyền thông tích hợp từ nội bộ đến đại chúng. Ngân hàng thực hiện phổ biến các chương trình chính sách thông qua các mạng nội bộ, giúp cung cấp thông tin, sản phẩm, dịch vụ mới nhất đến toàn thể cán bộ, nhân viên ngân hàng, từ đó công tác tuyên truyền đến khách hàng theo khu vực sẽ được đẩy mạnh một cách toàn diện toàn diện. Ông Phương chia sẻ thêm, các thông tin cũng được trực tiếp công bố trên phần mềm banking của MB, trở thành một thông điệp an toàn hướng đến đối tượng sử dụng cuối cùng là khách hàng, không lo sợ tình trạng gửi tin nhắn giả mạo, lừa đảo.
Về phía Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), bà Nguyễn Thị Quỳnh Giao - Phó Tổng Giám đốc BIDV cho biết, hiện nay, BIDV đang triển khai chiến dịch “67 ngày đêm” thu thập sinh trắc học, kết hợp tâm thế 3 “đồng” dựa trên 3 trụ cột, một trong ba trụ cột chính đó là trụ cột truyền thông, tập trung vào các nội dung: Lãnh đạo tiên phong trở thành KOLs nội bộ; Xây dựng, đào tạo đội ngũ cán bộ làm sứ giả nòng cốt; Nội dung truyền tải thú vị, hình thức đa dạng, thông điệp đơn giản, dễ hiểu.
Bà Nguyễn Thị Quỳnh Giao - Phó Tổng Giám đốc BIDV phát biểu tại Hội thảo
Bà Giao cũng chia sẻ thêm, Ngân hàng có 7.000 cán bộ được đào tạo hỗ trợ người dân 24/7 bằng nhiều hình thức. Tính đến đêm 3/7, hơn 1,7 triệu xác thực thành công sinh trắc học, trong đó có 166.000 thu thập tại quầy. Về một số giải pháp trong thời gian tới, đại diện BIDV đề xuất, NHNN cần hướng dẫn các ngân hàng từng bước tiêu chuẩn hóa các tiêu chuẩn về sinh trắc học và xác thực định danh điện tử, từ đó xây dựng bộ tiêu chuẩn chung để các ngân hàng áp dụng. Song song với đó, các Bộ, ban ngành liên quan, NHNN, Bộ Công an, các ngân hàng, các cơ quan báo chí cùng phối hợp, lên kế hoạch để đào tạo nhận thức và kiến thức cho khách hàng và người dân.
Theo ý kiến đại diện Ngân hàng SHB, để triệt để xử lý gốc rễ vấn đề lừa đảo trên phần mềm điện thoại, công tác truyền thông/giáo dục tới khách hàng phải được thực hiện mạnh mẽ, đa kênh và hiệu quả hơn nữa để người dân nâng cao ý thức cảnh giác. Ngân hàng cũng đề xuất sớm xây dựng quy định, quy trình, cơ chế phối hợp giữa Bộ Công an, NHNN, các NHTM, trung gian thanh toán nhằm kịp thời ngăn chặn hoạt động chuyển tiền của tội phạm.
An toàn bảo mật là yếu tố cốt lõi của giao dịch ngân hàng số
Ông Mai Huy Phương - Phó Giám đốc Khối ngân hàng số MB chia sẻ tại Hội thảo
Theo ông Mai Huy Phương, Phó Giám đốc Khối Ngân hàng số MB, Ngân hàng hoạt động dựa trên nguyên tắc "3 hơn" đối với giao dịch, đó là nhanh hơn, thuận tiện hơn và bảo mật hơn. Ngay từ năm 2019, MB đã triển khai việc xác minh danh tính của khách hàng thông qua việc ứng dụng công nghệ điện tử (eKYC). Rút kinh nghiệm từ những khó khăn, những bài học trong thời gian đầu, 02 năm trở lại đây, yếu tố An toàn - Bảo mật gần như đã trở thành tôn chỉ hoạt động của MB, xác định việc bảo vệ tiền trong tài khoản của khách hàng là vấn đề cốt lõi luôn được Ban lãnh đạo quan tâm. Hiện nay, MB là một trong những ngân hàng có số lượng khách hàng cá nhân lớn nhất trong hệ thống.
Chia sẻ cụ thể hơn, ông Phương cho biết, quy trình eKYC của MB có thêm một bước chống mạo danh hay nói cái khác là bước so - khớp hình ảnh của người đang thực hiện eKYC với hình ảnh trong trong căn cước công dân gắn chíp theo quy định của Đề án 06 (Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 06/01/2022), nhằm mục đích loại bỏ triệt để các giao dịch ngân hàng từ tài khoản không chính chủ. Bên cạnh những hoạt động như yêu cầu xác thực sinh trắc học, xác thực hai lớp bằng mã OTP, mã pin, hiện nay, MB cũng liên tục đưa ra cảnh báo với khách hàng về tài khoản lừa đảo, giúp khách hàng có thể nhận biết và tự bảo vệ mình, đồng thời đưa ra các tiện ích gia tăng khác cho khách hàng sau giao dịch như bảo hiểm, đền tiền…
HP, ảnh: MT