Đưa pháp luật vào cuộc sống

Trong những năm qua, Quảng Ninh đã đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) bằng nhiều cách làm mới, sáng tạo, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và sự tham gia tích cực của nhân dân. Các hình thức tuyên truyền ngày càng đa dạng, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số, góp phần lan tỏa tinh thần thượng tôn pháp luật.

Cán bộ Công an xã Đường Hoa tuyên truyền Luật Hôn nhân và gia đình đến người dân. Ảnh: Công an xã Đường Hoa

Linh hoạt cách làm

Xác định tuyên truyền, phổ biến pháp luật là nhiệm vụ thường xuyên, trọng tâm, các cơ quan, đơn vị, địa phương của tỉnh đã chủ động đổi mới phương thức triển khai, gắn với nhiệm vụ chính trị, chuyên môn và đặc thù của từng lĩnh vực, qua đó tạo sự lan tỏa sâu rộng trong đời sống xã hội.

Là một trong lực lượng đi đầu trong công tác PBGDPL, Công an tỉnh có nhiều đổi mới, sáng tạo trong triển khai PBGDPL trên địa bàn. Nhiều mô hình được áp dụng hiệu quả như “Kết nối Zalo, phòng chống tội phạm”, hội nghị “Công an lắng nghe ý kiến nhân dân”, “Câu lạc bộ PBGDPL”... Các đơn vị trong ngành đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong truyền thông pháp luật, sản xuất clip ngắn, sử dụng mạng xã hội, hệ thống truyền thanh công an xã và fanpage chính thức, giúp pháp luật trở nên gần gũi, dễ tiếp cận. Giai đoạn 2020-2025, các đơn vị tuyên truyền trực tiếp trên 5.000 lượt, in ấn và phát hành trên 52.000 tờ rơi, tờ gấp pháp luật; xây dựng trên 5.500 tin, bài pháp luật đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng, trang mạng xã hội…

Ngành Y tế cũng tích cực đổi mới nội dung và hình thức tuyên truyền, gắn công tác PBGDPL với nhiệm vụ chuyên môn. Sở chỉ đạo các đơn vị trực thuộc chủ động truyền thông pháp luật đến cán bộ, viên chức và người dân thông qua hoạt động nghiệp vụ, hội nghị, tập huấn, truyền thông y tế và các kênh thông tin điện tử, góp phần nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Công tác tuyên truyền được đa dạng hóa với các hình thức như hội nghị, tập huấn, biên soạn sổ tay điện tử, bài giảng trực tuyến, thi tìm hiểu pháp luật và truyền thông qua các nền tảng số. Sở tích cực phối hợp với các đơn vị trong và ngoài ngành, đẩy mạnh tuyên truyền đến vùng khó khăn, vùng dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo. Dù phần lớn cán bộ làm công tác này là kiêm nhiệm, nhưng với tinh thần trách nhiệm và sự linh hoạt trong cách làm, ngành đã góp phần nâng cao nhận thức pháp luật trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, xây dựng môi trường y tế kỷ cương, chuyên nghiệp và nhân ái.

Trong lĩnh vực quản lý nhà nước, Sở Nội vụ cũng có nhiều đổi mới khi gắn PBGDPL với cải cách hành chính và chuyển đổi số. Đơn vị ban hành kế hoạch để thực hiện Đề án “Chuyển đổi số trong công tác PBGDPL giai đoạn 2025-2030”, tổ chức nhiều lớp tập huấn trực tuyến kết hợp trực tiếp, giúp đội ngũ cán bộ, công chức dễ dàng cập nhật các quy định pháp luật mới.

Không chỉ ở khối cơ quan chuyên môn, các đoàn thể chính trị - xã hội cũng đã phát huy vai trò trong tuyên truyền, vận động hội viên và nhân dân chấp hành pháp luật. Trong những năm qua, Liên đoàn Lao động tỉnh tổ chức nhiều cuộc thi tìm hiểu pháp luật về lao động, an toàn vệ sinh lao động và bảo hiểm xã hội. Hội Liên hiệp Phụ nữ lồng ghép tuyên truyền Luật Phòng chống bạo lực gia đình, Luật Bình đẳng giới. Hội Nông dân tỉnh tích cực tuyên truyền về chính sách đất đai, môi trường, ATTP...

Thông qua các hình thức phong phú như tọa đàm, hội thi, sân khấu hóa hay sinh hoạt chuyên đề, các đơn vị đã giúp công tác PBGDPL trở nên gần gũi, dễ hiểu, gắn với quyền lợi và nghĩa vụ của người dân, qua đó củng cố niềm tin của nhân dân vào chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước.

Anh Bùi Xuân Chiều, thôn Nà Sa (xã Hoành Mô) chia sẻ: “Qua được tuyên truyền, bà con chúng tôi hiểu và chấp hành theo quy định của Nhà nước. Việc phổ biến pháp luật đến vùng cao rất thiết thực, giúp người dân yên tâm lao động, cùng nhau xây dựng cuộc sống ổn định, văn minh”.

Ngày 20/8, Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH (Công an tỉnh) tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật mới liên quan đến công tác PCCC&CNCH. Ảnh: Hằng Ngần

Đồng bộ, hiệu quả, lan tỏa

Sau hơn 15 năm triển khai, thực hiện Luật PBGDPL, đặc biệt là từ năm 2023 đến nay, tỉnh đã ghi nhận nhiều kết quả nổi bật, tạo nền tảng vững chắc cho việc xây dựng xã hội pháp quyền, góp phần nâng cao ý thức thượng tôn pháp luật toàn dân.

Công tác lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý được thực hiện toàn diện, bài bản. Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ tỉnh và các tổ chức chính trị - xã hội đều tích cực tham gia. Hệ thống văn bản hướng dẫn thi hành Luật được xây dựng đầy đủ, đáp ứng yêu cầu triển khai đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở. Hội đồng phối hợp PBGDPL các cấp được kiện toàn thường xuyên với cơ cấu hợp lý, đảm bảo vai trò điều phối và liên kết liên ngành.

Các chương trình, đề án về PBGDPL được triển khai đa dạng, phù hợp với điều kiện thực tiễn từng địa phương, từng nhóm đối tượng: Đề án về nâng cao năng lực đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở; Đề án PBGDPL trong thanh, thiếu niên; Đề án về ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác PBGDPL; Đề án tăng cường PBGDPL tại các địa bàn trọng điểm về vi phạm pháp luật; Đề án tổ chức truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật... Tỉnh cũng duy trì cơ chế đánh giá hiệu quả công tác PBGDPL hằng năm.

Nội dung tuyên truyền ngày càng bám sát thực tiễn, thiết thực với người dân. Đặc biệt, sau các kỳ họp của Quốc hội, HĐND tỉnh các hoạt động PBGDPL đều được tăng cường, kịp thời định hướng dư luận xã hội và nâng cao nhận thức cộng đồng.

Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh họp triển khai cuộc thi trực tuyến “Tìm hiểu pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh năm 2025”. Ảnh: Đặng Dung

Giai đoạn 2023-2025, tỉnh đã tổ chức hơn 16.800 cuộc PBGDPL trực tiếp, thu hút gần 3,8 triệu lượt người tham dự. Bên cạnh hình thức truyền thống, nhiều cách làm mới được áp dụng như hội thi pháp luật, sân khấu hóa, tư vấn - trợ giúp pháp lý, hòa giải ở cơ sở, hoạt động câu lạc bộ pháp luật, tủ sách pháp luật, thi pháp luật trực tuyến; tổ chức trên 110 cuộc thi pháp luật trực tuyến, thu hút hơn 160.000 lượt người dự thi.

Các hoạt động tuyên truyền chuyên đề cho đồng bào dân tộc thiểu số, người dân vùng sâu, vùng xa, học sinh - sinh viên, người lao động, người khuyết tật, người chấp hành án... được quan tâm với tài liệu biên soạn phù hợp, có hình ảnh minh họa, được dịch sang tiếng dân tộc. Trong giáo dục, 100% trường học trên địa bàn tỉnh đã lồng ghép nội dung pháp luật vào chương trình môn học Đạo đức, Giáo dục công dân và các hoạt động ngoại khóa, giúp học sinh hình thành ý thức pháp luật từ sớm.

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của cả hệ thống chính trị, công tác PBGDPL trên địa bàn tỉnh ngày càng thực chất, hiệu quả, tạo chuyển biến rõ rệt trong nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên và nhân dân, góp phần xây dựng xã hội văn minh, kỷ cương, góp phần hình thành văn hóa pháp luật trong đời sống xã hội.