Khơi thông nguồn lực kinh tế tư nhân
Những năm qua, kinh tế tư nhân đang trở thành động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng, đóng góp lớn vào ngân sách, giải quyết việc làm, chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở Quảng Ninh. Tuy nhiên, để khu vực này phát triển bền vững theo đúng tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW (ngày 4/5/2025) của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, tạo đột phá trong giai đoạn mới, vẫn còn nhiều vấn đề cần được nhận diện và giải quyết đồng bộ.
Hội nghị gặp mặt, tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh (ngày 4/10/2025).
Không ngừng nỗ lực
Quảng Ninh liên tục nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước về tốc độ tăng trưởng kinh tế, môi trường đầu tư và chất lượng điều hành. Kết quả này có đóng góp không nhỏ của kinh tế tư nhân, với hạt nhân là các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ, du lịch…
Hằng năm, tỉnh đều có những định hướng rõ nét, đảm bảo cho kinh tế tư nhân phát triển một cách mạnh mẽ, bền vững với sự tham gia vào cuộc tích cực của chính quyền địa phương. Quan điểm của tỉnh là không phát triển kinh tế tư nhân bằng mọi cách, chạy theo số lượng đơn thuần mà vừa khuyến khích, hỗ trợ thành lập doanh nghiệp, vừa tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp tồn tại, phát triển bền vững theo đúng giấy phép đăng ký kinh doanh. Các thủ tục đăng ký thành lập mới, sửa đổi, bổ sung danh mục đăng ký kinh doanh của các doanh nghiệp được rút gọn về thời gian, quy trình so với thời điểm trước đây; thủ tục cấp giấy chứng nhận đầu tư, đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp cũng được cắt giảm mạnh về đầu mối, thời gian, quy trình, từ đó đã khích lệ được doanh nghiệp thành lập mới cũng như doanh nghiệp tìm đến Quảng Ninh để đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh.
Ông Phạm Văn Thể, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp tỉnh, cho biết: Các doanh nghiệp, nhà đầu tư thời gian qua đánh giá rất cao chính quyền các cấp và sở, ban, ngành của Quảng Ninh đã đồng hành, hỗ trợ, đi đến cùng giải quyết thủ tục đầu tư và tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai đầu tư, kinh doanh trên địa bàn tỉnh. Điều này được khẳng định, Quảng Ninh luôn nằm trong nhóm các tỉnh, thành đứng đầu cả nước về chỉ số PCI, PAPI, PAR INDEX, SIPAS, là điểm đến tin cậy của nhà đầu tư, doanh nghiệp.
Đại diện các sở, ngành, đơn vị chức năng đối thoại, giải đáp, tháo gỡ vướng mắc liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp FDI trên địa bàn tỉnh (ngày 30/9/2025).
Trong giai đoạn 2021-2025, số doanh nghiệp mới được thành lập trên địa bàn Quảng Ninh ước đạt 8.570 doanh nghiệp (không bao gồm các chi nhánh), năm sau cao hơn năm trước. Nếu như năm 2021, số doanh nghiệp được thành lập mới là 1.433 doanh nghiệp, thì năm 2022 thành lập mới 1.639 doanh nghiệp; năm 2023 thành lập mới 1.700 doanh nghiệp; năm 2024 thành lập mới 1.873 doanh nghiệp. 9 tháng năm 2025, Quảng Ninh thành lập mới 2.956 doanh nghiệp và đơn vị phụ thuộc, tăng 41,6% so với cùng kỳ năm 2024. Như vậy, tính hết tháng 9/2025, trên địa bàn Quảng Ninh có 13.003 doanh nghiệp đang hoạt động, có kê khai thuế, với tổng số vốn đăng ký đạt khoảng 406.000 tỷ đồng.
Theo sách trắng doanh nghiệp Việt Nam năm 2023, Quảng Ninh có 7,4 doanh nghiệp hoạt động/1.000 dân, đứng thứ 6 trong vùng Đồng bằng sông Hồng và đứng thứ 13 cả nước. Các doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn tỉnh luôn có tư duy đổi mới sáng tạo, thường xuyên nâng cao chất lượng quản trị, làm mới sản phẩm, đa dạng hóa dịch vụ và tìm kiếm mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. Từ đó, hiệu quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp cũng tăng theo hằng năm và có đóng góp tích cực cho NSNN và tăng trưởng kinh tế của tỉnh.
Giai đoạn 2020-2024, tổng thu ngân sách từ khu vực kinh tế tư nhân đạt gần 101.000 tỷ đồng, bình quân chiếm 38% tổng thu NSNN hằng năm; hết năm 2024, khu vực kinh tế tư nhân đóng góp 36,4% GRDP của tỉnh và giải quyết việc làm cho 560.000 lao động, chiếm khoảng 82% lực lượng lao động trên địa bàn tỉnh. Những dự án quy mô hàng chục nghìn tỷ đồng của Sun Group, Vingroup, Tuần Châu, BIM, Amata, Texhong trong các lĩnh vực hạ tầng đô thị, dịch vụ, du lịch, công nghiệp… đã làm thay đổi mạnh mẽ diện mạo kinh tế - xã hội của Quảng Ninh.
Tập đoàn Sun Group, một trong những đơn vị kinh tế tư nhân luôn được Quảng Ninh tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để đầu tư phát triển hạ tầng giao thông, dịch vụ, du lịch đẳng cấp quốc tế và đã đạt được những hiệu quả bước đầu, như: Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, cao tốc Hạ Long - Vân Đồn - Móng Cái, Cảng tàu khách quốc tế Hạ Long, Sun World Hạ Long, Yoko Onsen Quang Hanh... Những dự án của Sun Group đã làm thay đổi các vùng đất của Quảng Ninh, tạo nên những giá trị đích thực cho từng sản phẩm, điểm đến, được cộng đồng xã hội và cả thế giới biết đến.
Phát động “Công cuộc khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2030” tại Diễn đàn khởi nghiệp sáng tạo quốc gia lần 7 Quảng Ninh 2025 do UBND tỉnh Quảng Ninh, Hiệp hội Khởi nghiệp quốc gia phối hợp tổ chức (ngày 10/9/2025).
Ông Phạm Hồng Biên, Giám đốc Sở Tài chính, cho biết: Kinh tế tư nhân hiện là một trong 3 trụ cột quan trọng tạo động lực để Quảng Ninh đạt mục tiêu trở thành tỉnh dịch vụ, công nghiệp hiện đại, thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030. Theo Chương trình VNR500, hết năm 2024 Quảng Ninh có 6 doanh nghiệp xếp hạng 500 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam.
Cần giải pháp bứt phá
Mặc dù đạt nhiều kết quả tích cực, tuy nhiên khu vực kinh tế tư nhân vẫn đối diện không ít thách thức, như: Tiếp cận nguồn lực, nhất là vốn, công nghệ, đất đai, tài nguyên; hạ tầng và mặt bằng sản xuất chưa đồng bộ; chất lượng nguồn nhân lực chưa đảm bảo, sức cạnh tranh hạn chế. Trong số 13.003 doanh nghiệp của tỉnh, vẫn có 98,1% doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa. Loại hình doanh nghiệp này gần như không đủ điều kiện vay tín dụng dài hạn hoặc ưu đãi, thiếu liên kết, chưa tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đây là những thách thức hiện hữu, gây cản trở sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nêu trên, nhưng chủ yếu là do tư duy, nhận thức về vị trí, vai trò của kinh tế tư nhân trong nền kinh tế còn chưa đầy đủ, chưa theo kịp yêu cầu phát triển; thể chế, pháp luật còn vướng mắc, bất cập; một số chính sách ưu đãi, hỗ trợ chưa thực sự hiệu quả và khó tiếp cận; chi phí kinh doanh còn cao.
Dây chuyền sản xuất sản phẩm dệt may tại KCN Hải Hà.
Trước mục tiêu đề ra tại Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Kế hoạch số 547-KH/TU (ngày 6/6/2025) triển khai thực hiện với 5 mục tiêu cụ thể và 8 nhiệm vụ, giải pháp. UBND tỉnh cũng đã ban hành Kế hoạch 168/KH-UBND (ngày 25/6/2025) và Quyết định số 2706/QĐ-UBND (ngày 11/7/2025) thành lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về phát triển kinh tế tư nhân do đồng chí Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban.
Mục tiêu của Quảng Ninh đề ra là xóa bỏ triệt để những rào cản, tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, minh bạch, ổn định, an toàn, dễ thực thi, chi phí thấp, bảo đảm khả năng cạnh tranh của kinh tế tư nhân, trở thành một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, là lực lượng tiên phong thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm, nâng cao năng suất lao động, tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng xanh, tuần hoàn, bền vững.
Tỉnh tiếp tục nghiên cứu có những cơ chế mới đột phá, mạnh mẽ hơn để đột phá, thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân. Cụ thể, rà soát các văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, bộ, ngành để hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư, rút ngắn thời gian xử lý thủ tục đầu tư, bảo đảm minh bạch, bình đẳng giữa các thành phần kinh tế phù hợp với điều kiện, bối cảnh của Quảng Ninh; hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, khởi nghiệp sáng tạo, với việc bổ sung tăng thêm nguồn vốn cho quỹ hỗ trợ khởi nghiệp, quỹ đổi mới sáng tạo, hỗ trợ lãi suất cho dự án công nghệ cao; đẩy mạnh hợp tác công - tư (PPP), với việc huy động nguồn lực xã hội hóa cho hạ tầng giao thông, đô thị, logistics.
Sản xuất sản phẩm dầu thực vật tại Công ty TNHH Calofic.
Cùng với đó, tỉnh đẩy mạnh liên danh, liên kết với các trường đại học, viện nghiên cứu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đào tạo kỹ thuật, quản trị hiện đại, chuyển đổi số; đổi mới phương thức đối thoại với doanh nghiệp, trong đó thường xuyên tổ chức hội nghị tháo gỡ khó khăn, lắng nghe kiến nghị, bảo đảm chính sách đồng bộ, kịp thời.
Đồng thời, nghiên cứu, ban hành những cơ chế chính sách mới, đặc thù để khuyến khích người dân chủ động bàn giao mặt bằng thực hiện các dự án, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đẩy nhanh tiến độ thực hiện đầu tư, hạn chế đến mức thấp nhất tồn tại “quy hoạch treo”, “dự án ma”, gây lãng phí nguồn lực từ đất và nguồn lực đầu tư xã hội; nghiên cứu bổ sung các bãi đổ thải, cấp phép các mỏ khai thác đất, đảm bảo đủ khối lượng san lấp mặt bằng cho các dự án đầu tư công, đầu tư tư.
Cùng với đó, UBND tỉnh cũng chỉ đạo tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát chặt chẽ giá cả vật liệu xây dựng, vật liệu san lấp, tránh tình trạng găm hàng, đẩy giá, gây khó khăn cho các doanh nghiệp xây dựng. Đây là những vấn đề tồn tại, mà hầu hết các đơn vị kinh tế tư nhân, doanh nghiệp trong tỉnh hiện nay đều vướng, chưa thể giải quyết dứt điểm, khiến cho các đơn vị kinh tế tư nhân bị kìm hãm sự phát triển.
Hoạt động bốc xếp hàng hóa, logistics của doanh nghiệp tại khu vực cảng Con Ong - Hòn Nét.
Nhằm động viên, khích lệ tinh thần của các đơn vị kinh tế tư nhân, ngày 4/10 vừa qua UBND tỉnh tổ chức hội nghị gặp mặt, làm việc với các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Đã có rất nhiều khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp đã được nêu tại hội nghị, được UBND tỉnh tiếp nhận, trực tiếp giải quyết ngay tại hội nghị và chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương của tỉnh tiếp tục nghiên cứu, tìm giải pháp hỗ trợ một cách thiết thực, hiệu quả.
Ông Tạ Đức Quyết, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh, chia sẻ: Sự đồng hành của tỉnh với cộng đồng doanh nghiệp thời gian qua rất đáng trân trọng trong bối cảnh doanh nghiệp vừa trải qua đại dịch Covid-19 và thiệt hại do bão Yagi. Đề nghị tỉnh tiếp tục nghiên cứu, có những giải pháp căn cơ, mạnh mẽ hơn cùng những cơ chế mới đột phá, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp bứt tốc phát triển.
Kinh tế tư nhân đang và sẽ tiếp tục là động lực quan trọng của tăng trưởng kinh tế của Quảng Ninh. Để khu vực này bứt phá, ngoài sự vào cuộc mạnh mẽ của chính quyền trong cải cách thủ tục, hỗ trợ vốn, hạ tầng, nhân lực... các doanh nghiệp cũng phải thay đổi mạnh mẽ tư duy, đổi mới quản trị, ứng dụng công nghệ và nâng cao sức cạnh tranh. Chỉ khi 2 yếu tố này song hành, kinh tế tư nhân mới sẽ thực sự trở thành trụ cột vững chắc trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Quảng Ninh giai đoạn tới.
