Ngành Quân giới Việt Nam-80 năm ngọn lửa từ lời Bác dặn
Trong suốt chiều dài lịch sử đấu tranh giành độc lập, bảo vệ và xây dựng Tổ quốc, ngành Quân giới Việt Nam luôn giữ một vai trò đặc biệt quan trọng. Năm 2025, ngành Quân giới kỷ niệm 80 năm ngày thành lập - một chặng đường đầy gian nan nhưng cũng vô cùng vẻ vang. Cùng với đó, Ban Liên lạc Quân giới Quảng Ninh cũng đánh dấu 27 năm hình thành và phát triển, không ngừng giữ gìn, phát huy truyền thống tốt đẹp của lực lượng Quân giới anh hùng.
Sáng 4-12-2024, tại Hải Phòng, Quân chủng Hải quân và Nhà máy 189, Tổng cục Công nghiệp quốc phòng (CNQP) đã tổ chức Lễ hạ thủy tàu tìm kiếm cứu nạn tàu ngầm đa năng MSSARS 9316 mang tên Yết Kiêu, số hiệu 927. (Báo baohaiquanvietnam.vn)
Phát huy truyền thống Tự lực - Tự cường
Ngày 15/9/1945, chỉ ít ngày sau khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, trong bộn bề khó khăn của chính quyền non trẻ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh thành lập Ngành Quân giới Việt Nam. Đó là bước đi chiến lược, thể hiện tầm nhìn xa rộng của Người về sự nghiệp giữ nước. Không có vũ khí, không thể bảo vệ độc lập; không có lực lượng chế tạo vũ khí, không thể chủ động trong chiến tranh.
Cũng trong ngày đặc biệt ấy, Bác Hồ đã tin tưởng giao cho kỹ sư trẻ Phạm Quang Lễ - người vừa từ nước Pháp trở về - trọng trách làm Cục trưởng Cục Quân giới đầu tiên. Lời căn dặn của Bác đến nay vẫn vang vọng: “Chú về lo làm vũ khí cho bộ đội. Ta có gan thì sức mạnh không thiếu. Cán bộ, chiến sĩ ta quyết hy sinh. Vũ khí của ta phải làm được, phải thắng giặc mới thôi”.
Lời dặn ấy vừa là mệnh lệnh, vừa là niềm tin, cũng là ngọn lửa hun đúc tinh thần cho lớp lớp cán bộ, chiến sĩ Quân giới suốt tám thập kỷ qua. Từ những xưởng quân giới nhỏ bé ban đầu, như Xưởng Quân giới Cao Bằng, Xưởng Quân giới Tuyên Quang, Bắc Cạn… Ngành Quân giới đã phát triển mạnh mẽ, trở thành lực lượng sản xuất, sửa chữa vũ khí quan trọng của Quân đội Nhân dân Việt Nam. Trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và chiến tranh biên giới, lực lượng Quân giới đã vượt qua muôn vàn gian khổ, thiếu thốn, luôn bám sát thực tiễn chiến trường để sản xuất, cải tiến vũ khí chiến đấu. Trong chiến khu Việt Bắc, trong lòng các vùng tự do, tiếng búa, tiếng đe, tiếng rèn súng đã hòa nhịp cùng tiếng trống trận, tiếng súng trường, làm nên sức mạnh phi thường của cả dân tộc. Những “xưởng quân giới trong rừng” đã sản sinh ra vô số vũ khí thô sơ nhưng đầy sáng tạo: Súng kíp, súng trường cải tiến, lựu đạn, mìn gỗ, thậm chí cả súng chống tăng bazooka, súng SKZ… Chính từ những sáng chế ấy, quân và dân ta đã từng bước làm nên những chiến thắng vang dội từ kháng chiến chống Pháp, đến chống Mỹ, rồi các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc sau này. Bước vào thời kỳ hòa bình và hiện đại hóa quân đội, ngành Quân giới tiếp tục được đầu tư phát triển mạnh mẽ, từng bước làm chủ công nghệ, sản xuất nhiều loại vũ khí, trang thiết bị kỹ thuật hiện đại, góp phần nâng cao tiềm lực quốc phòng quốc gia.
Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng dự Hội nghị Quân chính toàn quân năm 2018. (Báo qdnd.vn)
Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm các gian trưng bày tại Hội nghị Quân chính toàn quân năm 2018. Ảnh: Báo qdnd.vn.
Quảng Ninh – dấu ấn quân giới nơi Vùng mỏ
Nằm ở vùng Đông Bắc của Tổ quốc, Quảng Ninh là một địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng về quốc phòng – an ninh, đồng thời là nơi sớm hình thành các cơ sở cách mạng, trong đó có lực lượng Quân giới nhân dân. Trong suốt hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, cán bộ, chiến sĩ ngành Quân giới trên địa bàn tỉnh đã có nhiều đóng góp âm thầm nhưng vô cùng to lớn cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.
Những năm đầu kháng chiến chống Pháp, khi trang bị vũ khí còn thiếu thốn, những người thợ rèn, thợ cơ khí tại các vùng mỏ như Uông Bí, Cẩm Phả, Hòn Gai, kết hợp cùng cán bộ kỹ thuật cách mạng đã tự mày mò chế tạo vũ khí. Từ những chiếc lựu đạn thô sơ, mìn tự tạo, súng kíp, dao găm đến các loại vũ khí cải tiến, lực lượng Quân giới Quảng Ninh đã trở thành “bàn tay thép” góp phần giúp bộ đội địa phương và dân quân du kích chiến đấu hiệu quả, đặc biệt trong các trận phục kích, đánh tàu chiến, phá hủy phương tiện của địch. Tại các khu vực như Đông Triều, Tiên Yên, Bình Liêu, những xưởng sản xuất quân giới được ngụy trang tinh vi, đặt sâu trong rừng, vừa sản xuất, vừa cơ động tránh máy bay địch.
Khi miền Bắc bước vào thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Quảng Ninh là một trong những địa phương chịu nhiều tổn thất do bom đạn kẻ thù, đặc biệt là các khu mỏ và hệ thống cảng biển. Trong hoàn cảnh ấy, ngành Quân giới tại địa phương đã nhanh chóng thích ứng, tổ chức các trạm sửa chữa vũ khí dã chiến, đồng thời thu hồi, tái sử dụng các loại vũ khí, đạn dược chưa nổ do địch bỏ lại. Các xưởng Quân giới tại Quảng Ninh giai đoạn này cũng phối hợp chặt chẽ với các nhà máy, xí nghiệp cơ khí dân dụng để vừa sản xuất, vừa sửa chữa vũ khí cho chiến trường miền Nam. Có những kỹ sư, công nhân trẻ đang làm việc tại các mỏ than, đã xung phong chuyển sang ngành Quân giới, công tác trong các đơn vị thuộc Tổng cục Kỹ thuật để tham gia vào “mặt trận thầm lặng” này. Sau ngày đất nước thống nhất, cùng với sự phát triển chung của ngành Quân giới Việt Nam, đội ngũ cán bộ, công nhân viên từng công tác trong các đơn vị Quân giới trên địa bàn Quảng Ninh đã không ngừng phát huy truyền thống cách mạng, tiếp tục cống hiến trong thời bình.
Ngày 15/9/1998, Ban Liên lạc Quân giới Quảng Ninh được thành lập. Đó không chỉ là nơi gặp gỡ, sum vầy của những cán bộ, chiến sĩ quân giới qua các thời kỳ, mà còn là điểm tựa tinh thần, là nhịp cầu truyền thống để thế hệ hôm nay và mai sau biết đến một thời máu lửa nhưng đầy tự hào. Trong 27 năm qua, Ban Liên lạc đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực: gặp mặt truyền thống, giao lưu, tọa đàm, thăm hỏi hội viên khó khăn, tham gia giáo dục lịch sử cho thế hệ trẻ. Ban Liên lạc Quân giới Quảng Ninh đã không chỉ giữ gìn ký ức hào hùng của một thời “lấy gang thay thép, lấy ý chí thay đạn dược”, mà còn truyền lửa để thế hệ trẻ tiếp nối truyền thống “Tự lực, tự cường, vượt mọi khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ” của ngành Quân giới Việt Nam.
