Phục hồi, nâng chất lượng rừng

Xác định nhanh chóng phục hồi rừng, bằng những giải pháp trúng, đúng và kịp thời, tỉnh và các sở, ngành chức năng, các địa phương của tỉnh, các chủ rừng đã huy động các nguồn lực để từng bước phủ xanh lại rừng.

Chuyển động mạnh từ kế hoạch 212

Ngay sau thiên tai, tỉnh nhất quán quan điểm nghiên cứu áp dụng các cơ chế, chính sách hiện hành của Chính phủ, của tỉnh để hỗ trợ ngay các chủ rừng. Bao gồm các cơ chế hỗ trợ sản xuất nông nghiệp, khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh; chính sách đầu tư trong lâm nghiệp; chính sách hỗ trợ phát triển rừng bền vững; chính sách đặc thù khuyến khích phát triển lâm nghiệp bền vững tỉnh Quảng Ninh.

Người dân xã Hoành Mô chăm sóc rừng trồng.

Đặc biệt Kế hoạch số 212/KH-UBND (ngày 25/9/2024) của UBND tỉnh được ban hành kịp thời, chỉ đạo các sở, ngành, địa phương, chủ rừng quyết liệt triển khai đồng bộ các giải pháp khắc phục, nhanh chóng phục hồi rừng sau bão. Thời điểm đó, tinh thần làm việc cao độ về rà soát, thống kê, xác định số lượng rừng bị thiệt hại, mức độ thiệt hại, hướng dẫn nộp hồ sơ bị thiệt hại, làm căn cứ thực hiện hỗ trợ theo quy định, diễn ra khẩn trương trên toàn tỉnh. Quảng Ninh thực hiện ngay các cơ chế, chính sách hỗ trợ cho các chủ rừng khôi phục rừng. Kết quả có 5.953 hộ sản xuất lâm nghiệp sớm được hỗ trợ theo Nghị định số 02/2017/NĐ-CP của Chính phủ. Đây là nguồn lực để các chủ rừng thu dọn rừng, trồng lại rừng ngay sau bão, không để diễn ra hiện tượng tái lấn chiếm đất rừng, xây dựng công trình trái phép trên đất lâm nghiệp. Uỷ ban MTTQ tỉnh ban hành 2 quyết định để hỗ trợ thêm 1 triệu đồng/ha cho chủ rừng là hộ gia đình, cá nhân sản xuất lâm nghiệp bị thiệt hại từ 30% trở lên do bão Yagi để dọn vệ sinh rừng, phòng chống cháy rừng trên diện tích rừng bị thiệt hại. Tổng kinh phí Quảng Ninh cho nội dung gần 38,5 tỷ đồng.

Nhờ những trợ lực kịp thời, các chủ rừng đã chủ động các điều kiện cần thiết về mặt bằng, cây giống, phân bón, nhân lực… để triển khai hiệu quả trồng rừng ngay trong 3 tháng cuối năm 2024 và các vụ trồng rừng năm 2025. Trong 3 tháng sau bão, toàn tỉnh trồng được 597.151 cây (tương đương 597,15ha); trong đó trồng rừng tập trung 406.268 cây (406,26ha), trồng cây phân tán 190.883 cây (190,88ha); từ đầu năm 2025 đến nay trồng 35.794ha, bằng 112,6% kế hoạch năm.

Công tác phòng chống cháy rừng từ đầu năm 2025 đến nay đạt kết quả cao. Cấp uỷ, chính quyền các địa phương, các sở, ngành liên quan, các chủ rừng, các cộng đồng dân cư, hộ gia đình đã tự giác dọn dẹp, thu dọn rừng, chủ động làm đường băng cản lửa, xử lý thực bì bảo đảm quy định, tránh cháy tràn lan, thụ động. Khối các doanh nghiệp lâm nghiệp ưu tiên xây dựng trước các đường băng cản lửa tại các phân vùng, phòng ngừa nguy cơ cháy lan trên diện rộng, khó kiểm soát, theo phương án phân vùng đã được phê duyệt và các khu vực giáp khu dân cư, khu vực sản xuất, khu vực rừng phòng hộ, đặc dụng, các công trình trọng điểm; tổ chức lực lượng, dụng cụ thường trực 24/24h sẵn sàng, chủ động ứng phó xử lý các tình huống xảy ra cháy rừng. Phòng chống cháy rừng hiệu quả góp phần bảo vệ thành quả trồng rừng trên toàn tỉnh.

Cơ hội mới cho những cánh rừng xanh trở lại

Tiếp tục mục tiêu phủ xanh rừng, Sở NN&MT đã xây dựng Dự án phục hồi và phát triển bền vững rừng phòng hộ, đặc dụng tỉnh; mục tiêu đến năm 2030 hoàn thành phục hồi diện tích rừng phòng hộ, đặc dụng bị thiệt hại do bão Yagi gây ra; góp phần nâng tỷ lệ che phủ rừng toàn tỉnh đạt trên 50%, nâng cao chất lượng rừng. Dự án đang được Sở Tài chính thẩm định, các ngành góp ý kiến để trình UBND tỉnh ban hành sớm.

Lực lượng kiểm lâm khảo sát, lên phương án trồng bổ sung rừng tự nhiên tại vị trí rừng đầu nguồn hồ Yên Lập.

Ông Nguyễn Văn Bông, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm (Sở NN&MT), khẳng định: Khi Dự án được đưa vào thực hiện, Quảng Ninh có cơ hội làm giàu rừng tự nhiên, rừng đặc dụng, phòng hộ, rừng đầu nguồn, nhất là đối với diện tích rừng tự nhiên bị gãy đổ dưới 70% mà chưa thanh lý được sẽ được kịp thời trồng rừng trở lại. Bên cạnh đó chất lượng rừng tự nhiên được làm giàu thông qua khoanh nuôi xúc tiến tái sinh, khoanh nuôi kết hợp trồng bổ sung, trong đó rừng phòng hộ, đặc dụng và những khu vực rừng đầu nguồn nước sẽ giảm bớt cây mọc nhanh, nâng cao diện tích rừng gỗ lớn, xuất hiện nhiều loài cây bản địa, gỗ lớn, những cánh rừng gỗ lớn xen kẽ các loại lâm sản ngoài gỗ dưới tán rừng.

Theo Dự án, tỉnh sẽ dành khoảng 600 tỷ đồng từ nhiều nguồn vốn, chủ yếu là vốn ngân sách, để trồng mới khoảng 500ha rừng tại các khu rừng phòng hộ thuộc các lưu vực hồ đập lớn; trồng bổ sung/làm giàu rừng phòng hộ, đặc dụng bằng các loài cây bản địa trên 1.500ha, trong đó trên 500ha rừng phòng hộ, đặc dụng dưới nước, 1.000ha rừng phòng hộ, đặc dụng trên cạn.

Dự án còn dành kinh phí để xây dựng đường băng cản lửa, phát dọn thực bì, giảm vật liệu cháy trên diện rộng 200km đường rừng, chủ yếu là các khu vực rừng phòng hộ các lưu vực hồ. Ông Nguyễn Văn Bông chia sẻ: Sau bão Yagi và các đợt bão lũ sau đó, số lượng cây, cành gãy đổ, cần phát luỗng, dọn dẹp rất lớn. Đối với rừng tự nhiên, phần việc này gần như đến nay chưa thực hiện được, tiềm ẩn những nguy cơ rủi ro cháy rừng. Với nguồn kinh phí của Dự án và chủ trương, định hướng rõ ràng của tỉnh, sẽ giải quyết được một khâu khó của lâm nghiệp, giảm nguy cơ cháy rừng, mất rừng.

Dự án được cho là cơ hội góp phần phục hồi, bảo vệ và nâng cao chất lượng rừng phòng hộ, đặc dụng, đảm bảo an ninh nguồn nước, bảo vệ môi trường, sinh thái và phát triển lâm nghiệp bền vững. Đồng thời tăng diện tích rừng tự nhiên có trữ lượng, cải thiện chất lượng rừng, chuyển đổi dần cơ cấu cây trồng rừng phòng hộ theo hướng giảm loài mọc nhanh, tăng trồng loài bản địa, gỗ lớn có khả năng phòng hộ cao và thích ứng với biến đổi khí hậu, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập và nhận thức của người dân trong công tác bảo vệ, phát triển rừng.